Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 47

39 tieven stuk voor stuk met eenzelfden naamvalsuitgang moet voor* zien; de Zoeloe, die de eerste klanken van het beginwoord door den heelen zin herhalen moet; en een stumperige Hollander, die in alle zinnen een aantal zietje's of zeiUie's behoeft, allen aan een zelfde soort van taalziekte: door kortheid van geheugen of onbekwaamheid om de gedachten bij elkaar te houden, hetzij bij henzelf, hetzij bij hun voorgeslacht, kunnen zij niet zonder tals looze „herinneraars" (reminders)/^^ Zoo suggereert men den ge* middelden lezer op het sterkst de meening: nog aangehouden flexie verraadt een nog doorwerkende primitiever beschaving, maar hooger cultuur openbaart zich door de afschaffing van zulke vormen. Men kan Jespersen en Logeman dan ook zelf op deze schaal talen en volken tegen elkaar zien afwegen: het is zeer eenvoudig. Engelsch, Fransch, Duitsch, Deensch, Zweedsch, Hon* gaarsch, Nederlandsch, Afrikaansch, een elk krijgt zijn plaats. '^^ Zoo ver gaat de vinder der theorie zelfs, dat hij het ten hoogste waarschijnlijk acht, dat een Engelsch kind thans veel gemakkes lijker zijn taal leert dan het Gotische of Angelsaksische kind eertijds; het is helaas niet meer na te gaan. Maar waarom onder* zocht hij niet eens, hoe oud een Bantoe^neger wel is, eer hij op de hoogte is van de zijne? Het schijnt te verwonderen, bij zooveel geringer aanleg en beschaving nog bovendien, dat hij die zoo uiterst ingewikkelde taal ooit meester wordt."" Zulke beschouwingen van Jespersen spoken door heel Taal en Letteren en De Nieuwe Taalgids en de massa propaganda* literatuur, 40 jaar lang, al werd een zeldzame maal wel eens even twijfel getoond."^ Het Engelsch staat bovenaan, tenzij aan het Zuid*Afrikaansch die plaats toekomt; het Nederlandsch is nog een heel eind achter, zeer bijzonder in zijn door ouderwetsche grammatica en litteraire traditie beïnvloede schrijftaal. Maar men late de ontwikkeling slechts vrij spel — blijvend kan men haar toch niet weerstaan —, en het zal zijn achterstand spoedig inhalen. Het evolutiebeginsel in Darwinistischen trant tast Jes* persen niet aan, "^ al kwam hij met zijn steeds maar grootere ingewikkeldheid van taalvormen in steeds verder verleden tot

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen