De Strijd om het Souvereiniteitsbegrip in de moderne Rechts- en Staatsleer - pagina 19

13

Private corporaties zijn, omdat zij de enkeling van het publiek belang aftrekken, in ROUSSEAU'S staatsconceptie principieel ontoelaatbaar^*).

B - D e historische conceptie van hetsouvereinit e i t s b e g r i p en de l e e r d e r s t a a t s s o u v e r e i n i t e i t . In de restauratietijd krijgt de souvereiniteitsleer een geheel nieuwe wending, omdat zij zich thans gaat verbinden met het legitimiteitsbeginsel en het zgn. monarchistisch principe, onder principiële afwijziging van iedere natuurrechtelijke verdragsconstructie ^^). Terwijl de voorafgaande periode het probleem inzake de souvereine macht in natuurrechtelijke zin had gesteld, geheel los van het historisch verleden, en slechts een natuurrechtelijke formulering had gegeven aan de absolutistische, dan wel meer liberaal-constitutionele tendenzen van de tijd, gaat men thans, in overeenstemming met de conservatieve historische denkwijze van de restauratiebeweging, alle nadruk leggen op de werkelijk of vermeend historisch gefundeerde rechten van de door de revolutie onttroonde dynastieën. Daarbij diende de voor-revolutionaire staatsrechtelijke positie van DE BOURBONS als model ^"^). In de door BEUGNOT ontworpen inleiding tot de charte van LODEwijK X V I I I werd de standaardformule gegeven voor het monarchistisch legitimiteitsprincipe " ) , een formule, die in de grondwetten van verschillende Duitse staten overging en in art. 57 der Weense slotacte tot onaantastbaar dogmatisch uitgangspunt voor de deductie van de staatsrechtelijke positie der vorsten werd verheven: „Da der deutsche Bund", zo lezen wij hier, „mit Ausnahme der freien Stadte aus souveranen ^*) Du Contrat social I I ch. 3 p. 4 3 : „Il importe done, pour avoir bien I'enonce de la volonté générale, qu'il n'y ait pas de société partielle dans l'état..." 2^) Vgl. E. KAUFMANN Studiën zur Staatslehre des monarchischen Prinzipes (1906) en H. MEISNER Die Lehre vom monarchischen Prinzip (1913). 2^) MEISNER a.w. S. 5 ff. meent nochtans, dat in Duitsland de leer van het monarchistisch principe zich onafhankelijk van Franse invloeden zou hebben ontwikkeld en hier zou teruggaan op het geschrift van de thüringsche Freiherr K. A. VON WANGENHEIM Die Ideen der Staatsverfassung (1815). G. JELLINEK Allgemeine Staatslehre (3e Aufl. von Dr WALTER JELLINEK, 1919) S. 471, acht het niet onmogelijk, dat nader onderzoek MEISNER in het gelijk zou stellen, maar wijst in de tekst toch zelf Beugnot's formule als oorsprong aan. 2'') I n deze formule wordt gezegd, dat de koning „après une longue absence", gevolg gevend aan de wens zijner onderdanen, aan het volk een constitutie uit vrije souvereine macht verleent, dat hij daarbij wel de oude positie van het koningschap handhaaft, volgens welke het gehele publiek gezag van Frankrijk in de persoon des konings zijn zetel heeft, maar aan de uitoefening daarvan het volk een aandeel toekent. Vgl. voor de Franse tekst DUGUIT et MONNIER Les constitutions et les principals lois publiques de la France depuis lyBg (ae ed. 1908) p. 183 c.s.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen