Betrekkelijk of volstrekt - pagina 17

wordt van de burgers niet enkel het respecteren van andersmans rechten in de eerste plaats, maar ook de naleving van plichten afgedwongen. Er is zeer beslist gebondenheid van het strafrecht niet enkel aan een ontwikkeling der tijden, maar tevens aan de opvatting welke heerst omtrent de staat en de staatskerk, alsmede aan het maatschappelijk bestand ®^). Dat de dae(3eia in Athene strafbaar was, hing samen met de religieuze fundering aan het Atheens gemenebest gegeven. De strafbaarheid der religie-delicten in de middeleeuwen vloeide voort uit het de wereldlijke autoriteit dragend godsgeloof, dat de overheid „in religiosis" deed varen op het kompas der kerk. In de Constitutio Criminalis Carolina van 1582 is de theocratische staatsidee aanwijsbaar. Niet toevallig kwamen voor het Pruisisch landrecht eer en vrijheid, gezindheid, vermogen en leven als bijzondere bescherming waardig, in aanmerking. Als na 1890 de Duitse staat zich in sociale richting beweegt, heeft dit strafrechtelijk weerslag. Het is mogelijk in het recht ^^), misschien ook in het strafrecht, een bepaald mensbeeld terug te vinden: de godsdienstig gebonden middeleeuwer, de redelijke mens uit de verlichting, de burger uit de politie-staat, de zelfstandig zijn kansen grijpende liberaal, de zich aan sociale druk ontworstelende arbeider die aanvankelijk persona miserabilis is, de werker ten behoeve van het volk, de fiere zoon van de tot heersen geroepen natie. Het Nederlandse strafrecht stelt een aantal daden strafbaar en de wijze waarop dit geschiedt, roept weinig bedenkingen op: het spreekt vanzelf dat leven en eigendom niet lichtvaardig mogen worden aangetast, en dat het nodig is de goede zeden te waarborgen. De staat moet tegen aanslagen zoveel mogelijk veilig zijn. Terecht is aan hulpbehoevenden gedacht. Met reden zijn de dieren — hoezeer hier van een strafrechtelijke crux sprake moge zijn^^) — niet vergeten. Indien de strafwetgever waakzaam is en de hand op de pols van het leven houdt, zullen de geldende wettelijke bepalingen nagenoeg alle onrecht achterhalen. Wel is er van gezaghebbende zijde op gewezen, dat de illusie bij auteurs van speurdersromans zo geliefd: de volmaakte misdaad ®^) Vergelijk over de betekenis van de staatsorde voor het bijzondere deel van het strafrecht Thomas Würtenberger, Das System der Rechtsgüterordnung in der deutschen Strafgesetzgebung seit 1532, Breslau-Neukirch 1933. ^^) Gustav Radbruch, Der Mensch im Recht, Tubingen 1927; I. A. Diepenhorst, De mens in het recht, in: De mens in de vv^etenschap. Kampen 1956, 21—53. ^^) Vergehjk G. E. Langemeijer: Het dier in de rechtsorde. Mens en dier. Feestbundel F. L. R. Sassen, Amsterdam 1954, 27 en v. Eerder had J. M. van Bemmelen in Tijdschrift voor Strafrecht LIX, Leiden 1950, 57, dierenmishandeling het dehct bij uitnemendheid genoemd om het wezen van de misdaad en het door strafbepalingen beschermde object te toetsen.

15

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen