Betrekkelijk of volstrekt - pagina 38

fen en maatregelen werd onderzocht, van etiketten-zwendel gesproken is**^). Toch is het onnodig zulk een scherp oordeel te vellen. Men kan de tweeheid van straf en maatregel op een verkeerde wijze gebruiken om practisch aan de leerstellige tekortkomingen van een starre vergeldingsleer te ontsnappen. Zodra men zelf bemerkt dat een behandeling boven straf de voorkeur verdient, grijpt er een vlucht in de maatregel plaats. Een strafleer, die de vergelding in verband brengt met de roeping van de staat, met zijn mogelijkheden en zijn concrete doeleinden, heeft echter de mogelijkheid naast de vergelding nog aan andere doeleinden zorg te besteden. Voorts ligt het op de weg van de staat om in te grijpen naar aanleiding van feiten, in de regel door strafbare daders gepleegd, ook in die gevallen dat er van schuld geen sprake is. Dit zijn dus gevallen waarin er ook van straf geen sprake mag zijn. Handhaving van recht en orde, zorg voor het algemeen welzijn, dringen de staat niettemin tot optreden. Hier heeft men met een staatsoptreden vanuit het geschonden recht te doen. Ook een andere weg ligt voor het publiek gezag open. Het strafrecht begint te werken bij de onrechtmatige gedraging. De staat, orde en rust behartigend, treedt zo nodig op bij aanwezige krankzinnigheid, welke in het minst niet in strafbare feiten zich behoeft geuit te hebben. De bevoegdheid tot publiek ingrijpen is duidelijk. Het gaat weer niet om potentiële krankzinnigen — tussen genie en waanzin ligt een smalle drempel, een alleen voor onbegaafden bemoedigende gedachte — maar om zich geuit hebbende krankzinnigheid. Misdadigers te straffen en krankzinnigen in dwangverpleging op te nemen, is in het minst niet tegenstrijdig. Daar er alleen gestraft wordt bij schuld, zal ook voor de krankzinnige misdadiger enkel een maatregel op haar plaats zijn. Waarom mag er nu niet geaarzeld als de toerekeningsvatbaarheid, ofschoon geenszins verdwenen, geringer is dan normaal, tussen straf en maatregel; waarom zou in zulke gevallen een sanctie onder geen beding een wat onbestemd karakter mogen dragen *'^)? Het strafrecht kent evengoed als het burgerhjk recht — of het staatsrecht — een verscheidenheid van doeleinden en bezit evengoed zijn overgangsgebieden. ^1) Vermeld door Joachim Renneberg, Die kriminalsoziologischen und kriminalbiologischen Lehren und Strafrechtsreformvorschlage Listzs und die Zerstörung der Gesetzlichkeit im bürgerlichen Strafrecht. Berlin 1956, 124. ^^) Schuldbewustzijn wordt bij abnormalen en psychopaten erkend; F. Collin, Naar het einde van de scholenstrijd en het strafrecht, overdruk 1947; zie ook H. van der Drift, in: Maandblad voor geestelijke volksgezondheid 1955, 335; Gedenkboek Psychiatrisch Juridisch Gezelschap 1907-1957, 109.

36

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen