PERS-SCHOUW.

Voor een molen een kerk.

Al is de Dageraad bezig, de menschen van de kerk los te maken (hen tenminste, die het al zijn), toch worden jaarlijks nog kerken in Nederland gebouwd. De „N. R. Ct." geeft een overzicht van het boekje van dr Jac. V. Ginneken: Nederlandsch Katholiek leven". Daaruit haalt het blad cm. aan:

dat sinds 1850 de Roomsche bisschoppen regelmatig hier in Nederland ongeveer 10 a 12 nieuwe kerken per jaar bouwden, ongeacht de vergi'ootingen en restauraties. , , En dat geeft, " merkt dr Van Ginneken met begrijpelijke voldoening op, „dan ook van lieverlede aan het Nederlandsclie landschap zijn typisch cachet. De spreekwoordelijke molensilhouetten verdwijnen, en de Katholieke to-'•• renspitsen komen er voor in de plaats." , , JIet groote offers", aldus de schrijver verder, , , brachten wij het zonder eenigen steun van den staat in 1888 tot 496 R.K. scholen met 86.408 kinderen, met halven steun in 1912 tot 920 R.K. scholen met 184.907 kinderen, en met vollen steun in 1923 tot 1610 R.K. scholen met 293.509 kinderen. Als kroon op dit werk staat sinds 17 October 1923 de 1^.K. Universiteit van Nijmegen, „die een nieuwe Karolingische renaissance belooft".

Een overzicht gevende van 'het werk der bisschoppen, zegt de schrijver o.a., dat dezen „de massale nationale volksbeweging hebben gedragen, die, toen op zekeren Novemberdag ieiqand de oproervaan aan het zwaaien ging, hem die ; ds een brutalen jongen heeft uit de hand gerukt, en met de vaderlandsche driekleur • een ovatie is komen brengen aan Wilhelmina en het Oranjehuis". „Moet ik hier nog bij vertellen, aldus de schrijver een paar bladzijden verder, „dat alleen dank zij den sterken steun der R.-K. parochie-geestelijkheid, de landstorm bloeien ka.n en de revolutie-reserves paraat blijven? "

Een aJzonderlijk hoofdstuk handelt over den arbeid der leeken. „Tweede-Kamerleden houden een spreeklaeurt over de veelvuldige communie of de bekeering van Nederland. De vrijgestelden van een A'akbond over de lieidenmissie en het apostolaat des gebeds. Enschedeesche arbeiders stichtten eigenlijk het Kruisverbond. Studenten prediken vierkantweg de drankbestrijding als het middel tegen de zonde. Eerste-Kamerleden en universiteitsprofessoren stellen evenveel belang in de Maria-Congregatie als in de Kamerzitting of hun colleges, officieren van justitie en toekomstige ministers stichten een retrailenhuis en yegen, voor de plechtige opening, met hun zwagers zelf de gang uit of dragen uit de keuken de "borden aan voor het feestelijk maal. Voorzitters van de hoogste lichamen gaan met een kudde van een huishouden gezamenlijk ter heilige tafel."

Ongeveer tegelijkertijd schreef het , , Handelsblad" een artikel; Een tijd van overgang, waarin o.m. het vol-, gende gezegd wordt:

Het Protestantisme is thans sinds de dagen van Luther, Zwingli en Calvijn vier eeuwen oud geworden.

Onwillekeurig denkt men terug aan de eeuwen toen de „Roomscli-Katholieke Kerk" haar 400 jaren telde, 't Ware interessant doguienhistorisch en kerkhistorisch een parallel te trekken om te trachten te verstaan wat is en wat wordt. Zou die generale drang tot nieuwe voniien welke in de geheele Protestantsche wereld wordt aangetrofï'en een geheel nieuwe (en rijpere) levensperiode van - het Pro'lestantisme inluiden? Zouden we in een overgangstijd tot een geheel nieftwe aera leven? Zou het Protestantisme uit de velerlei gebrokenheid van haar openbaringen tot dusver, zich opmaken om meer katholiek eii meer internationaal te iworden?

De Protestantsche kerken hebben tegenover zich de eveneens sterk in beweging zijnde Roomscli-Katholieke wereld. Daar is 't algemeene kenmerk dier beweging allerminst herziening.

De Roomsch-Katholieke Kerk is door het instituut der pauselijke onfeilbaarheid het meest conservatieve lichaam dat er in de wereld is of ooit geweest is. Nochtans is er beweging, fel en sterk. Hun kenmerk dezer beweging is: wereldverovering. Het Romanisme, — en dit is principieel en zedelijk en op zichzelf genomen zeer zeker haar goed recht — maakt zich met verdubbelde energie op om het in deze 400 jaren aan het' Protestantisme' verloren terrein weer terug te winnen. Er ligt nieuwe hoop en nieuwe kracht in de wijze waarop •' de Roomscli-Katholieke Kerk zich in delaatst'e tijden' werpt op deze taak.

De algemeene drang .tot lierzieningwf. .ioÉi; ', haar , eigen kringen, welke de Protestantsche K(!rken over 't wereldrond beweegt, wordt dus omkneld en van buiten aangegrepen door de machtige hatid van een organisatie die met de majesteit van , eeu\yenoude doelbewustheld teruglokl en terugroèB|: ^; .Mt den schoot der heilige moederkerk.

Het zal de vraag zijn wat uit deze gigantische

activiteit zal resiilteeren. Wij leven in een tijd • van overgang, die allermerkwaardigst is.

Het is niet gemakkelijk te profeteeren, wat uit de verwarring der geesten in verband met de actie van Rome groeien zal. Toch zijn er al, die tot hét opperen van mogelijkheden gereed staan. Zoo. heeft men van Mevr. Holand Holst, die verleden jaar aan „D*e Spelbreker" meewerkte, wat op haar vrouw-zijn een smet geworpen heeft, reeds gedroomd, dat ze wel eens met roomschen wierook kon ontsmet worden. Aanleiding is haar uitgang uit da communistische partij. Ds Gunst lierinnert aan deze dingen in de „Rijnlandsche Kerkbode" als volgt:

Mevrouw Henriëtte Roland Holst, is uitgetreden uit de communistische partij.

Nu is het een Roomsch blad, n.l. „Nieuw Nederland", dat de moeite gedaan heeft eens na te gaan welke motieven de dichteres er toe geleid hebben.

Het zijn dan de afkeer van de gruwelen in Soviet-Rusland gepleegd, en de teleurstellingen die zij he.eft opgedaan in de Nederlandsche communistische partij.

Hoe het in ons land volgens haar met deze revolutionairen gesteld was, heeft zij; reeds uitgesproken in 1923 in de „Communistische Gids", als zij schreef: „De partij is koud, eigengerechtig en dogmatisch."

Het gaat Mevr. Roland Holst als zoo velen. Zij zien do dwaling te laat in. Zij moeten zich eerst den dood er aan eten. Eerst liet deze vrouw zich blinddoeken. Zij geloofde in al de liefelijkheden, die van het leven in Rusland werden verteld.

Zingende trokken de menschen naar den arbeid schreef zij, maar zij vergat er bij te voegen, dat het werkvolk begeleid werd door militairen met bajonetten en geladen geweren.

De arbeiders juichten op commando, evenals de schoolkinderen, die ik onder ontzettende regenbuien, druipnat, door de straten van Den Haag naar Scheveningen zag trekken.

En toen eindelijk toch tot Mevr. Roland Holst doordrong, dat in Rusland zoo veel bloed vergoten werd, zei zij: door de hel heen moest men komen tot het Paradijs.

Of er toen al aan haar gezegd werd: Laat u toch niet misleiden; het baatte alles niets. Of er van positief Christelijke zijde al gewezen werd op het zondige menschenhart, het had op haar niet den minsten invloed.

En wat is nu het einde? ,

Bittere teleurstelling. Het, gaat haar als den idealist Dr Frederik van Eeden, die met zijn kolonie „Walden" niets dan ellende beleefd heeft.

Het zou zeker niet te venvonderen zijn, dat zij, evenals de schrijver van „De Kleine Johannes" zich ten slotte in de armen van Rome wierp.

In haar rede, te Haarlem uitgesproken, heeft zij, al zoo iets gezegd, dat op sympathie voor de Katholieke Kerk wijst.

Zij verklaarde toch: De elementaire waarde van den godsdienst hebben de Marxisten niet voldoende begrepen, zij hebben den nadruk te veel gelegd op den honger, de liefde hebben zij over het hoofd gezien.... De Kerk heeft het uitnemend verstaan de aardsche liefde tot, hemelsche te veredelen en wanneer liet communisme zijn doel wil begrijpen en bereiken, kan het veel van de Kerk, vooral van de Katholieke Kerk leeren.

Intusschen is de vergelijking tusschen communistische idealen en roomsche t'endenzen ook aan anderen opgevallen. B.v. Carel Scharten in „De Roeping der Kunst". Men kan nooit weten, noch hoe Roland Holst naar Rome, noch hoe Rome naar Roland Holst zwenkt. Als een koe een haas vangt, wat in de laatste overgangen naar Rome nog al eens gebeurd is, ligt het in elk geval voor het grootste gedeelte aan den haas. Aan de koe natuurlijk ook, doch meer aan den haas.

„LAND — gelukkig."

We hadden reeds gelegenheid, de lezers enkele van de kromme geestigheden te doen beluisteren, die een zeker heer in „De Groene" zich veroorloofde in zijn „Scheepsjournaal van de Ark". Week aan we^k heeft de man zijn flauwiteiten losgelaten. Nu heeft liij misschien het land aan zijn werk; ' het is tenminste ineens afgeloopen; de ark kwam aan land:

ZONDAG.

Bij zonderheden:

Land in zicht. Ik gaf een afscheidsdiaer. Toevallig juist onze 500-jarige bruiloft. On-ze. radiumbruiloft. Er is zeer hartelijk gesproken. Onze oudste jongen werd wat suf aan 't dessert.

MAANDAG.

Bij zonderheden: Er heerscht een zeer gedrukte stemming vandaag.

DINSDAG.

Bij zonderheden:

Quarantaine gepasseerd 9.15. Ararat in 't zicht. Jlooie berg, maar erg modderig. We zijn druk aan 't inpakken voor de aankomst. Nu komt het gezanik met de fooien. Ik geef den hofmeester alleen, die moet dan maar verdeelen. — Ik heb veel geleerd op dit tochtje. Een ding is zeker, de volgende zondvloed ga ik niet meer mee.

LAND.

LAND! Gelukkig. Zooal niet de schrijver, dan hadden toch in elk geval de lezers al lang het land. Misschien „Do 'Groene"-Redactie' ook, die over deze dwaze, en ook slechte, profarlaties verdiende afstraffing gehad heeft. Het gebrek aan Bijbelkennis wordt op die manier niet verholpen, wel verergerd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen