PERS-SCHOUW.

De inquisitoriale classis.

Men vraagt mij, plaats te wülen inruimen voor onderstaand artikel; de vraag homt op uit den kring der lezers. Het is van den Heer Frederik Kuyper, te Hilversum, die de aldaar verschijnende Greref. Kerkbode grootendeels redigeert. Hij schrijft over de Acta van de Particuliere Synode van Noord-HoUand, welke over de kwestie-Geelkerken te oordeelen had. En in verband daarmee over de classis Amsterdam, die voor alle gansch verzekerde zegelingen van de „liberale pers" als d è samenscholing van inquisiteurs te boek staat. O.m. zegt de heer Kuyper (om der wille van den onder ons zeer bekenden naam voegt de opmerking, dat hij een broeder is vap den Haarlemschen predikant):

Ook deze Acta dragen, gehjfc al dergelijke stukken het stempel van het koud© officiëele. Het heeft inderdaad wat voor, dat notrüem en d.g. kort zijp. en zakelijk. Toch zou o.i. hier meer dan ooit het milieu en de stemmings-atmosfeer, waarin de zaak-Geelkerken ter Classis en op de Synode werd behandeld het juiste licht op de zaak doen schijnen. Mien vergete daarbij niet, dat de zittingen, inzonderheid van de Classis, meermalen werden onderbroken door pauzen, waarin Commissies zich moesten beraden, pauzen, die meer dan eens urenlang duurden. En hei is maar zelden geweest, dat, enkele Amsterdamsche a%evaardigden uitgezonderd, de leden der Classis zich verwijderden. Er was alle gelegenheid in die tusschenpoozen voor de a^; evaardigden, dominees en ouderlingen, om in particulier onderhoud elkanders meening over de Icwestie te hooren. Ik zaJ, alhoewel, bijna alle zittingen bijgewoond hebbemde, eï natuurlijk niet aan "denken om wat in particuliere gesprekken gezegd werd, openbaar te maken! Alleen kan dit wel 'gezegd worden, dat bij alle leden van Classis en Synode, eene ernstige stemming heerschte en een besef van het gewicht der zaak. Daartegen verzinken enkele particuliere uitlatingen, die den schijn geven van eene andere stemming, volkomen in het niet.

Er werd gevoeld, dat we voor een crisis staan of komen zullen. En al was de gedachte overwegend, om niet het materiëele, ten opzichte Waarvan men in waardeering kan verschillen, op te offeren aan het formeele, toch bleek telkens weer het ernstig streven om aan de positie van den beschuldigde geen schade te doen.

Trouwens, ieder, die weet wêlk een invloed 'de predikanten, ook al zijn ze iets minder in aantal, op de ouderlingen hebben, en hier bij eene onjuistformeele behandeling de rechtspositie der predikanten in gevaar kwam, zal dit beseffen. Maar ook de ouderlingen (op wier oordeel, voor zooveel ze uit 'Zuid zijn, men zich ten opzichte van de preekcoupure gaarne beroept, maar over wie, als ze uit „d© provincie" zijn, nog wel eens laatdunkend gesproken wordt) waren in groote meerderheid bevreesd om onbillijk te wezen.

Het artikel bevat nog meer, dat ik evenwel, om den schijn van partijdigheid te vermijden, - weglaat.

Maar het is goed, d i t te lezen van een ooggetuige. Hier gaat het niet over een bepaalden persoon of kerkeraad, doch over een groep van menschen, over wie, naar mijn vaste overtuiging, ge-weldig gelasterd is, toen zij als inquisiteurs werden geworpen voor de duizenden, die te slappedanig zijn voor inquisitie, en daarom goedkoop schelden erop hebben-Die in het wezen - ier zaak geen haar beter zijrii dan mijn kerkelijk zusje, dat op de cultuur of een harer zegeningen afgeeft, simpel en alleen, omdat ze te uitgemergeld is, om er aan mee te doen-Ze wordt flink op haar nummer gezet tegenwoordig; en ze heeft ook een vermaninkja verdiend. Maar ze heeft onJer haar rechters veel famihe, mijn 81 arme, tobberige hoofdschuddend vrouwtje. Ook onder de rechters, die het hebben togen de inquisiteurs.....

Promotierecht voor Kampen.

Het-studentencorps Frides Quaeris InteUectum aan' de Theol. School te Kampen heeft een motie gepubliceerd, waarin wordt aangedrongen op toekenning van het promotierecht aan de Theologische School te Kampen. Wie bedenkt, dat over 5, 6 jaar de meesten van hen predikant zullen zijn en leden van classicale vergaderingen, zal, ook als hij de mogelijkheid in rekening brengt van verandering van opinie op later leeftijd, toch erkennen, dat deze uitlating iets kan beteekenen voor de toekomst der kerken, indien later de stemmen, die nu voor een motie keurig stemmen, tot „keurstemmen" zullen gepromoveerd zijn.

De persstemmen zijn niet eensluidend-Tegen het principe verklaarde zich bij mijn v? eten nog niemand in de laatste weken-Wel waren er voorstanders, die wezen op Delft, Rotterdam, Wageningeh, waar ook gepromoveerd wordt.

Wij laten hier twee stemmen spreken. Eerst van' „Friejch Kerkblad" (ds v. d. Meuten):

Ik vrees, dat de heeren studenten, natuurlijk met de beste bedoelingen, door het aannemen van deze aiiotie en de publiceering daarvan in da pers niet 'verstandig hebben gehandeld. Ik wil daarmee niet zeggen, dat do toekenning van het jus promovendi aan de Theol. school niet goed is. Dat Iaat ik heelemaal Ln het midden. Doch met het oog op de beloering en de onrust in onze kerken zou het mogelijk kurmen zijn, dat deze nog werd vermeerderd', dat nieuwe geschilpunten, waarover in vroeger dagen reeds meermalen gelcibbeld werd, nogmaals de gemoederen in beweging brengen. Met betrekking tot onze Theol. school kan met dank aan den 'Heere thans geconstateerd, dat zij in waarheid de school der kerken is geworden, die - wij allen liefhebben en waarvoor we allen het goede zoeken. Haar bloei en wasdom is voor ons allen een oorzaak van groote blijdschap. Er zijn echter broederen, die in gemoede overtuigd zijn, dat het niet op den weg der kerken ligt, wetenschappelijke graden toe te kermen. Volgens deze broeders doen de kerken verstandiger, wanneer ze de beoefening der wetenschap open laten aan de Universiteiten en zich bepalen tot het onderhouden van een eigen opleiding tot het predikambt. Wat heeft het nu voor nut, hierover - weer een gekibbel te beginnen? D© vrienden van de Theol. school die haar liefhebben met vciTstand, moeten dankbaar zijn voor den zegen, waarmede da Heere haar kennelijk beweldadigt en om des lieven vredes wil niet weer oprakelen het oude geharrewar, dat in vroegere jaren ver-nomen werd.

Vooral in dezen tijd zou het funest van uitwerking zijn. Bovendien, zoo zoetjes aan vermeerdert het getal dergenen, die een voorstel bekenning van Jiet j. p. niet onvriendelijk gezind zijn, al willen ze niet meewerken om van deze zaak een hoofdzaak 'te maken. Het komt mettertijd wel in orde. Die gelooven haasten niet.

Ik ga natuurlijk hier niet op de zaak zeK in, al heb' ik een opinie. Alleen zou ik zeggen, dat de studenten, wat ze ook zouden voorsbellen, zich niet behoeven' te late(n verslaan door den laatsten volzin. Want die heeft geen normatief gezag; doch wordt er eerder door veroordeeld-Wel staat hij in een evangelisch gezag, doch die zijn toch niet onfeilbaar. Maar in den bijbel is de zin „die gelooven haasten niet", nergens te vinden. Immers, de Statenvertaling is de Bijbel niet-En in Jes.. 28 vertaalt de één: „die gelooft, vlucht niet", en do ander: „die gelooft wordt niet beschaamd”.

Hier volgt, wat dr C-Bouma schreef in Geref. Kerkblad voor Overijsel en Drente:

Jarenlang heeft de ktv'estie van het doctoraat aan de Theologische School gerust. Maar nu hebben do studenten aan de School haar weer naar voren gebracht. Wat ook geen verwondering kan wekken. S^u het studentental zoo geklommen is, zuUen er •waarschijnlijk steeds meer komen, die pogen, denj doctoralen titel te verwarven.

De eenige Weg daartoe is, of aan een Rijks-Universiteit of aan de Vrije Universiteit hun studiën te gaan voortzetten. Het eerste is practisch onmogelijfc, daar de examens der Theol. School niet erkend worden en een candidaat dus al zijln examens over moet doen. Afgedacht dan nog van de vraag, of studeer-en aan een Rij'ks-Universiteit gewenscht zou zijn, waar we zalf onze eigen Universiteit hebben.

En de Vrije Universiteit heeft den weg gemakkelijk gemaakt, door het Kamper candidaatsexamen te erkennen. Vroeger moest men het candidaats-examen overdoen.

Toch heeft het overgaan naar 'de Vrije Universiteit zijn bezwaren. Een Kamper candidaat komt daar in een vreemde Wereld door anderen leergang, andere professoren, andere handboeken, enz. Het meest wtenschelijk Ware het promoveeren te Kampen zelf.

Er is niets dat hieraan in den weg staat. De positie der Theol. School is zóó gestabiliseerd, mee door het nieuw© gebouw en het groote aantal van haar studenten, dat de kwestie van éénheid van opleiding vermoedelijk wel voor onafzienbaren tijd van de baan zal zijn.

Op dit wterk behoort nog de kroon door de toekenning van het promotierecht.

Ik wteet echter niet, of de door hel Kamper Studentenkorps gepubliceerde motie wiel zal leiden tot het gewtenschte doel.

Het is niet onrnogelijk, dat de Generale Synode deze motie voor Èennisgeving aanneemt, omcfat haar niet een bepaalde vraag op kerkelijte - wijze wordt gedaan.

Me dunkt, dat de Studenten beter hadden gedaan, aan de Curatoren te verzoeken, bij de Generale Sjmode een voorstel tot toekenning van het promotierecht te doen. Dan kwkm er een bepaald, voorstel ter tafel op de Synode.

Misschien, dat de Curatoren er een voorstel van maken. Of dat eenige kerk het voorstel ter Classicale vergadering indient.

En hier is nog een derde persstem:

Flink zoo!

Maar vrkkv dat gestaan heeft, weet ik niet.

Maar 'twas een stern-Van een, die „keurstem" had.

Of „adviseerende stean", zijnde emeritus. Komen er andere stemmen, gewis, ze zullen óók hier mogen klinken.

Uit houw der belijdenis.

In verband met de kwestie-Geelkerken en de vraag, welke de taak is van do komende Generale Synode, schrijft ds H. S. Bouma van Leeuwarden in „Friesch Kerkblad”:

Wel worden we door het Amsterdamsche geding er aan herinnerd, dat We moeten voortwerken aan de zaak, die we ia 1920 op ons hebben genomen, ook in zake den uitbouw der belijdenis aangaande de Heilige Schril^. Het goede, dat misschien uit de misère van de laatste maanden kan voortkomen, is, dat We algemeen gevoelen, hoe noodzakelijk het is, dat we voortwerken mot inspanning van aJle krachten en daarom de Schriftvraag zetten in het centrum van de algemeone belangstelling. Uit de studeer-kamers der theologen moet ze worden overgebracht naar de Gereformeerde menschen in ons vaderland.

Een belijdenis wordt nu eenmaal geboren, maar niet 'gemaakt. En wanneer thans de Synode zich zou gaan uitspreken over een gedeelte van Wat te Leeuwarden gewenscht werd, dan zouden we moeten vreezen, iets te doen, Waarvan we al heel spoedig spigit zouden hebben, omdat We na niet langen tijd zouden zien, een vrucht te hebben gehaingen aan den Gereformeerden boom, die er niet aan gegroeid Was.

Een belijdenis wordt geboren, niet gemaakt-

Zeker, zeker, dat is onder ons algemeen erkend.

Maar het is een longelukkig ding, dat meestal uit twist de nieuwe confessioneele formuleering opkomt; en dat in zulke perioden iedereen zegt, dat zijn weeën geboorteweeën zijn, en zijn tegenpartijder ze, ook al wee-ig voor doodskrampen uitmaakt.

Men komt er niet toe, samen to baren.

En het is het veiligst, niet al te lang te wachten op de activiteit der menschen, die niet in de studeerkamer zijn.

Als men in vroeger dagen daarop volhardend gewacht had, dan zouden de 3 formulieren wel nooit geboren zijn-Geuzenliedekens hebben wel een kraamkamer, die ver van de studeerkamer ligt-Maar belijdenissen niet. Ondanks aUe geïdealiseer van het verleden ruiken ze doorgaans nog al erg naar de studeerlamp.

Hetgeen maar goed is ook bij een artikel, dat zoo heel lang mee moet.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen