De Synode van Assen.

'Woensdag 8 September.

A voadzi ttiug.

Om half aoht werd de openbare zitting geopend met 'het zingen van Psalm 68:10.

De 3e scriba, Ds P. J. Klaarhamer van Dokkum, las de acta der zitting van 'Woensdagmorgen welke na eenige opmerldngen werden goedgekeurd;

Hierna kwamen ondersclieiden rapporten aan d© orde.

Prof. Dr H. Bouwman van Kampen rapporteerde over een bezwaarscluift van ouderling K. Kamminga van Harkema-Opeinde tegen een uitdrukking in het persverslag betrekking hebbende, op de handeling van Ds D. P. Koopmans als deputaat v: oor Friesland bü de moeilij'fcheden in de classis Drachten. Het rapport concludeert het schrijven voor kennisg©\ring aan te nemen.

Conform besloten.

Ds N. Duursema rapporteert over een brief van den heer C. de Bok, waarbij de commissie tot de slotsom komt, dat het schrijven voor kennisgeving kan worden aangenomen, daar de brief aUeea een klacht bevat over de wijze, waarop de Synode som'mige brieven beantwoordt en waarop' sommige broeders spreken of schrijven.

l? rof. Honig rapporteert over een sobrijven van den heer E. Westerhof te Zaandam. Geconcludeerd wordt dit sohrijvon voor kennisgeving aan te nemen. Aldus besloten.

Ds J. Gr. Kunst rapporteerde over een bezwaarschrift van br. C. de Graaf te Nijkerk. De Conclusie werd aanvaard, dat geen Synode onzer Kerken een uitspraak deed als door Br. de Graaf bedoeld en

dat ook deze buitengewone Synode niet bijeengeroepen werd om zich uit te spreken over de „dagen" van Genesis 1.

Ds W. Breukelaar van-Zaandam rapporteerde over ©en bezwaarschrift van-den heer H. J. Gerretsen te Lent, belijdend lid van de Geref. Kerk van Nijmegen.

Overeenkomstig de conclusie werd besloten dit onwaardig schrijven ter zijde te leggen.

Dr K. Dijk, assessor, deed vervolgens mededeehng van een voorstel van het moderamen inzake de financiën. Spr. deelt mede dat het den penningmeester der Synode, Ds A. de Geus, , wat bang wordt.

Hij heeft het moderamen in overweging gegeven nog eens f 10.000.— van' de Part. Synoden te vragen. Het moderamen is eveneens van oordeel dat dit noodzakelijk is. Wel is eerst gevraagd f 7200.— later verhoogd tot f 10.000.— maar deze tweede f 10.000.: — is zeker nog noodig. Het is zelfs de vraag of wij dan nog de Groninger Synode zonder tekort kunnen aanvangen. Als wü de omstandigheden in aanmerking nemen zal de Synode dit voorstel billijken.

Het voorstel werd vervolgens met algömeene stemmen aanaangenomen.

. Dr Dijk deed mededeeling van liet percentage der verscliillende provincies.

Te 8 uur ging de Synode in comité-generaal.

Donderdag 9 Septembar.

Morgenzitting.

De praeses opende Donderdagmorgen 9 uur de openbare zitting met het doen zingen van Ps. 72:1, waarna hij voorging in gebed.

'Ven'-olgens hield de praeses appèl nominaal en las de 2e scriba de acta.

De praeses deelde'mede dat van Prof. Dr G. Ch. Aalders bericht is ingekomen van het overlijden van zijn vader Ds G. J. D. Aalders, em. pred. vaa de Geref. Kerk van Achlum. Het mqdsraraen zal prof. Aalders een örief van deelneming der Synode doen toekomen.

Hierna waren diverse rapporten aan de orde.

Allereerst rapporteerde Dr K. Dijk van Den Haag over een schrijven van Dr B. Wielenga, te Amsterdam.

Het rapport concludeert aan Dr 'Wielenga te berichten.

Ie. dat zij op zijne vragen omtrent „de slang en haar spreken" niet kan ingaan, omdat zg niet zit om allerlei vragen te beantwoorden en Dr Wielenga geen enkel bezwaar tegen de beslissing der Synode in de'zen heeft ingebracht, maar zich zelfs • tot haar vreugde ten volle met deze beslissing vereeinigt;

2e. dat zij' hem voorts verwijst naar rapporten en beslissingen der Synode inzake de bij. haar ingediend© gravamina;

3e. dat zij evenmin een antwoord kan geven op hetgeen hij vraagt omtrent „de kwestie aangaande de scheppingsdagen", wijl de Synode over deze zaak niet had te handelen;

4e. dat het niet tot haar taak behoort den uitbouw der behjdenis ter hand te nemen, waar voor deze zaak reeds een • oomimssie bestaat.

Dr W. A. van Es (Leeuwarden) wil zijn tegenstemmen tegen' de eerste conclusie nader motiveeren. Naar sprekers meening is de vraag van Dr Wielenga omtrent d© slang en haar spreken een zeer rechtmatige.

Ds J. de 'Vries van Tilburg sluit zich aan biji het betoog van Dr. van Es omdat een niet beantwoorden van deze vraag in den lande groot misverstand 'kan verwekken.

Spr. zal tegen de eerste conclusie ste; nmen.

Dr K. DiJ k kan kort zijn, de Synode sprak zich reeds duidelijk uit. De methode vaU' Dr Wielenga aoht spr. een verkeerde. De Synode sprak zich reeds uit, Dr Wielenga conformeerde zich daar aan en nu kan de Synode toch niet •vragen van 'hem en au'deren gaan beantwoorden. Dat is het scheppen van een gevaarlijk precedent. Spr. betwistte Ds de Vries, dat er misverstand zal ontstaan. Spr. handhaaft de redactie van het eerst© artikel.

Bij de stemming stemmen Dr van Es en Ds 'de Vries tegen.

Donderdag 9 September.

Avondzitting.

De zitting werd te ruim half negen heropend met het zingen •van Ps. 138:3. De Ie scriba las de acta der vorige zitting, • die werden vastgesteld.

De praeses deed mededeeling van het rapport van de commissie, die een samenspreking had met Ds W. E. van Duin. Ds van Duin heeft na deze samenspreking de volgende verklaring geteekend:

„Ondergeteekende aanvaardt voor zichzelven de beide in Gen. 2 len 3 piet name genoemde boomen in den eigenlijfcem of letterlijken zin en belooft bij al ziJn ambtelijken arbeid aUeen deze opvatting, ook als zijnde in dezen de ©enige leer der Gereformeerde Kerken, te zullen voordragen.

Wat de slang en haar spreken betreft aoht hij persoonlet naast de letterhjke opvatting ook mogelijk onder de slang den duivel te verstaan', maar wil in afwachting van de beslissingen der Generale Synode inzake het desbetreffende bezwaar tot op dien tijd alleen de letterlijke opvatting voordragen".

W.g. W. E. VAN DUIN.

Naar aanleiding hiervan besloot de Synode op voorstel der commissie, als haar oordeel uit te spreken dat na de hier door Ds V. Duin afgelegde verklaring geen genoegzame reden aanwezig is om de schorsing verder te laten voortduren, weshalve de Synode aan de classis Haarlem adviseert met deze verklaring genoegen te nemen ©n de sohorsiiig op te heffen;

2e. twee deputaten te benoemen teneinde de 'classis Haarlem en den kerkeraad van Haarlemmermeer O. Z. van advies te dienen inzake de moeilijkheden die uit dit besluit der Synode mochten voortvloeien. ' Conform besloten.

De voorzitter deelt voorts mede, dat in 'de vergaderingin comitè-generaal besloten is, de Synode voor eenige weken te verdagen. De dogmatische commissie tan, mede door de afweziglieid, wegens droeve familieomstandigheden van den' rapporteur. Prof. Aalders, deze week niet gereed komen met haar Rapport over het gravamen van Dr v. Leeuwen. Daarom is de Synode verdaagd tot 27 October a.s., om dan deze en andere nog harig én d © zaken af te handelai. Overeenkomstig het vroeger genomen besluit zullen stukken, die na 4 September ziJn ingekomen, niet m-eer in behandeUng. worden genomen.

Prof. Dr 'V. Hepp bracht hierop rapport uit over liet bezwaarschrift van Dr W. J. A. Schouten, te Kampen.

De conclusies vaji dit rapport luiden: a. dat zijn bezwaar tegen de beslissing van de Synode inzake de vier bekend© bijzonderheden uit Gefa. 2 en 3 ongegrond is, wijl hg noch' uit de H. Schrift, noch uit de Belijd denissoliritten heeft kunnen aantoonen, dat de bedoelde beslissing onjuist is;

b. dat de Synode hem wijst op het gevaarlijte der leidende gedachte uit zijn b'ezwaarschrift, geltjfc dit .nader in zijn rapport is uiteengezet;

c. dat de Synode het niet haar roeping aoht, ia den breede op ziJn kerkrechtelijk bezwaar in te gaan, wijl hiji behalve dat hij' zioh beroept op de brochure vaa Dr van Lonkhuyzen, overigens geen gronden aanvoert, waarop' zijn bezwaar rust, maar hem verwijst naar den „Open Brief", van haar uitgega, an, blz. 28 v. v.

Het rapport werd aanvaard. Conform de conclusies z.h.st. besloten.

Prof. Dr V. Hepp rapporteerde eveneens over het Bezwaarschrift van Dr J. P. de Gaay Fortman c.s.

De oommissie stelde voor aaU' Dr J. P. de Gaay Fortman en de. andere onderteekenarèn van dit adres voor zoover zij lid zijn van een onzer Geref. Kerken te antwoorden, dat de Synode

a. er haar verontschuldiging voor aanbiedt, dat deze broeders op hun schrijven van 10 Maart 1926 geen antwoord hebben ontvangen;

b. hen verwijst naar het antwoord det Synode op het bezwaarschrift van Dr W. J. A. Schouten, omdat daarin materieel ook hun bezwaren worden besproken;

c. hen wijst op haar besluit genoemd in art. 177 der acta. Dit rapport en de conclusies worden z.h.stt aanvaard.

Dr W. A. van Es rapporteerde hierop over de zaak van Ds

C. Vermaat. Het rapport kwam tot de volgende conclusies:

Ie. de door Ds C. Vermaat ingebrachte bezwaren tegen de dogmatisch-exegetische beslissingen der Synode en enkele uitdrukkingen in haar „woord van vermaan" als ongegrond af te wijzen;

2e. ernstig af te keuren het gebruik van de bedenkelijke uitdrukkingen, die in zijn bezwaarschrift voorkomen en in het rapport zijn aangewezen;

3e. 'de classis Bolsward te adviseeren, alsnog van Ds Vermaat een verklaring te vorderen, waarbij hij ten aanzien van de zintuigehjke waarneembaarheid van de bekende vier punten van het Paradijsverhaal in Genesis 2 en 3, de besHssingen der Synode aanvaardt, en belooft ze ten grondslag te leggen aan wat hiJ leert;

4e. 'liiervan', behalve aan .Ds C. Vermaat, aan den Kerlceraad van' Makkum ca. en de classis Bolswai'd, mededeeling te doen, opdat deze verder met hem handele.

De conclusies werden afzonderlijk en z.h.st. aangenomen. in stemming gebracht

De praeses dankte de commissie voor haar zeer belangrijken arbeid in het uitbrengen van dit rapport.

Namens dte dogmatische commissie rapporteert Prof. Dr A. G. Honig over het bezwaarschrift van Dr J. G. übbink, van Zevenhoven.

Het rapport concludeert:

I. De Synode, de goede bedoeling van Dr übbink waar^ deerende, tan zich met ziJn voorstel, om een onderzoek van de nieuwe strooming in ons 'kerkelijk leven door deputaten te 'doen instellen, niet vereenigen, omdat

a. Wat tot dusver en thans ook door Dr übbink over deze nieuwe strooming geschreven werd, zoo vaag is, dat een

onderzoek.tiaïft-' mËe 'aièi ^ .||§^iit'^fflp|fèn tot vruchteloosheid is gedoemd. i'^Sfes^""

b. de Kerken plegen' '^^raÉ^-onderwerpen eii zaken aan de orde te istellen en daartoe? -behoort dit-onderzoek niet; c. wanneer alle door Dr L'bbink genoemde pimteii aan de orde werden gesteld, er gevaar zou bestaan, dat do Kerken hier en daar een terrein betraden, dat' het hare niet is, en waartegen art. 30 der K. O. met deze woorden waarschuwt; dat door de .kerkelijke vergaderingen alleen kerkelijke zaken aan de orde mogen gesteld;

d. het profijtelijker zou zijn als van de zijde van hen, die zioh tot deze nieuwe strooming rekenen, een uiteenzetting, gegeven werd-. • ,

II. Het tweede verzoek. van Dr Ubbint is eveneens voor inwilliging onvatbaar, omdat door Dr Ubbink niet is beproefd, aan te toonen dat zonder een oordeel over. de nieuwe strooming over de betrokken punten uit Gen. ÏI en III geen uitspraak gedaan had mogen worden en het der Synode, voorkomt, dat deze zaak wel op zichzelf kan worden afgedaan. Het rapport en de 2 conclusies worden z.h.st. aanvaard.

De praeses stelde voor: de commissie van advies der S-ynode, bestaande uit Prof. Dr H. H. Ku-yper, Prof. Dr F. W. Grosheide en Ds J. L. Schouten als deputaten met dezelfde opdracht tot de volgende zittingen opnieuw te benoemen.

Prof. Dr H. H. Kuyper dankte voor de zeer waardeerende woorden van den voorzitter. Maar spr. heeft, en •hij zegt dat mede namens Prof. Grosheide, zeer groote bedenking, om langer als lid. dier commissie gecontinueerd te worden. Spr, stelt voor de commissie van advies te ontslaan. Dan kan in October nog worden gezien of een nieuwe commissie noodig is.

Dr K. Dijk ondersteunde de gedachte van Prof. Kuyper, om de deputaten, behalve de juristen, te dechargeeren en geen nieuwe te benoemen. Spr. gelooft, dat het het beste is, in de speciale gevallen speciale deputaten te benoemen. In October kan dan gezien, of opnieuw benoemen noodzakelijk is.

Ds Meijering betuigde zijn hartelijke instemming hiermee.

Bij zitten en opstaan werd met groote meerderheid besloten, niet opnieuw deputaten te benoemen.

Aan de beide rechtskundige adviseurs zal verzocht worden, in moeilijke gevallen de kerken te willen dienen met ad-vies en hulp.

De praeses dankte deputaten nog met een enkel woord voor hun arbeid. De broeders zijn gedechai'geerd en spr. mag ze wel gelukwenschen met de ontheffing van dezen last.

Besloten werd, voor de classis Bolsward als deputaten aan te wijzen .Ds D. P. Koopmans, van Sneek en Dr W. A. van Es, van Leeuwarden.

Voor de classis Breukelen werden aangewezen Dr H. Kaajan, van Utrecht en Ds W. Verhoef, van Zeist.

In conüté-generaal werden reeds voor de classis Haarlem aangewezen Ds W. Breukelaar, van Zaandam en Ds J. L. Schouten, van Amsterdam.

Besloten werd de provinciale deputaten eveneens niet te continueeren.

De acta dezer zitting zullen in October worden gearresteerd.

Ds Hei da. vroeg of een zeker© brief, die bij de Synode zou inkomen tijdens deze zitting, die een nadere verklaring zou bevatten, is ingekomen.

De p r.a e s e s zei, dat het antwoord helaas ontkennend moet luiden.

De praeses sprak hierop een .kort slotwoord.

De openbare zitting werd hierop gesloten. De Synode vergaderde hierop nog in comité-generaal.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen