De oude opleidingskwestie.

De Particuliere Synode van Overijsel heeft de oude opleidingskwestie opgerakeld door te besluiten ter Generale Synode het vooïstel te brengen om aan de Theologische School te Kampen het recht te schenken doctorale graden te verleene; n.

Het komt mij voor, dat deze daad ten zeerste moet worden betreurd.

De opleidingsstrijd scheen uitgevochten.

En daar' zijn onze kerken wel bij gevaren.

De Theologische School zelf bloeit als nooit te voren. Ze is veel meer dan vroeger de school van alle kerken, niet maar in naam, maar ook inderdaad, ze geniet de liefde, het vertrouwen van alle Gereformeerden. '•' '

En onze kerken in het algemeen hebben zegen ondervonden door niet langer te kampen over de opleiding. Er was onderling vertrouwen gekomen, onderlinge waardeering. Dat is vooral in den str.ijd onzer dagen van beteeksnis geweest. Te x\ssen kon één lijn worden getrokken, want er was niets, dat \'erdeelde. Er waren geen groepen of schakeeringen. Men was naar elkander toegegroeid en kon samenwei'ken.

Dat zal nu anders worden.

Immers één van beide. De Theologische School ontvangt het recht om te promoveeren, en dan blijft ze blootgesteld aa.n de aanvallen van hen, die meenen, dat het liaar niet toe komt. Of ze krijgt het niet en dan blijft er w.at zitten bij hen, die het haar wilden schenken.

Daarom lijkt het bijna onverantwoordelijk deze kwestie 'aan de orde te, stellen. Nu, nu de zaak Geelkerken nog met haar naweeën komt, en we elkander meer noodig hebben dan ooit. Nu mocht geen punt naar voren zijn gebracht, waarover de meeningen verdeeld zijn.

Men wordt thans min of meer gedwongen rekenscliap van gevoelen te geven. Gelijk thans zeer in het kort moge geschieden.

L, aat men toch goed begrijpen, dat het bezwaar tegen het verleenen van doctora, ie graden door de Theologische School, geen verzet of bezwaar tegen haarzelE is. Persoonlijk ben ik er nog altijd danki)aar voor, dat ik als jong preidikant voor mijn deel gewerkt heb voor , het benoiemen van een vijfden hcogleeraai". Die kwam en komt aan de school tce, wil ze haar arbeid recht verrichten. Was er een voorstel aanhangig gemaakt om de candidaten aan de Theologische School vrij te stellen van het praeparatoir examen, dan zou ik zeggen, daarover is te praten. Vroeg men mij ooit om op een Theologischen Schooldag te spreken, ik zou het zeker aannemen.

De Theologische School wil opleiden Dienaren des Woords. Dat is haar bijzondere taak en haar eer en daartoe wordt ze door al onze kerken onderhouden. Ze mag niet minder doen, ze mag ook niet meer doen. Anders gaat haar ka, rakter teloor. Nu hoeft het verleenen van den doctoraten graad met opleiding tot den Dienst des Woords niets te maken. Dat ïjlijkt misschien wel het beste daaruit, dat onze kerken den Doctor in de Godgeleerdheid precies behandelen als iedoren candidaat. Hij moet als elke c.uididaat gewoon praeparatoir en peremptoir examen doen. Ook als predikant heeft hij geen enkel meerder recht. Hij kan niets, mag niets. Wat een predikant zonder doctorstitel niet kan of 'magrÈh ik bëgëér 'hef' lïièt.'kin'dëfs^ Dè'-tecTöVstiilfeïv zooals die thans bestaat, is geen kerkelijke, maar een zuiver wetenschappelijke titel.

Dat de Theologische School opi wetenschappelijke wijze opleidt tot den Dienst des Woords, wordt dadelijk en zonder eenig voorbehoud toegestemd'. Van de wetenschappelijke werken der hoogleeraren genieten we gaarne. Maar dat raakt de kwestie niet. Wie goed een preek maakt, verricht wetenschappelijk werk. Maar het doel daarvan is niet om de wetenschap te dienen, maar om t© prediken. Vele Universiteiten aanvaarden gaarne de. candidaatsbul van Kampen als bewijs, dat de student een alleszins yoldoende' mate aan kennis bezit om verdere academische examens te doen. Maar daartoe hebben de professoren van Kampen de bul niet afgegeven. Dat deden ze, opdat de student Dienaar des Woords bij één van onze kerken zou kunnen worden. Wie candidaat te Kampen wordt, is niet c; mdidaat voor den docitoralen graad, maar candidaat tO't den Heiligen Dienst. Kerk en theologische wetenschap staan in zeer nauw verband met elkander, maar moeten toch worden onderscheiden. Verreweg de meeste studenten, die de Universiteit bezoeken, komen daar oin straks in dü praktijk te gaan. Ongetwijfeld. Het ware denkbaar, dat er advocaten-, geneesheerenscholen kwamen, gelijk ze er zijn. geweest en soms nog zijn. Dat praktisch in ons land alleen de kerk haar eigen opleidingsscholen heeft behouden, hangt daarr mede samen, dat de kerk een van alle vereeniging of genootschap onderscheiden karakter draagt. Daarom zijn er argumenten aan te voeren voor kerkelijke opleiding, waarvooT iemand, die op zichzelf voor Universitaire opleiding is, zonder al te veel te moeten ovor-ücappen, uit den weg kan gaan.

Verleent d. i'heologische School den doctoralen graad, dan is verwarring te vreezen. Op enkele dingen willen we hier nog wijzen.

In het voorbijgaan herinneren we er aan, dat in Nederland de doctorstitel een door de wet beschermde titel is. De wet zegt, hoe de .titel is te verkrijgen in • elk geval. Nu zijn we absoluut niet bevreesd, dat iemand, die een dóór Kampen verleenden doctorstitel voert, daarvoor zal worden gestraft met boete of gevangenisstraf. Natuurlijk niet. J.laar wel is hier van belang, hoe de wetenschappelijke wereld reageert, hoe een doctorsgraad geldt, of hij zal kunnen dienen in de gevallen, dat hij wettelijk of anderszins geëischt wordt. In dat opzicht zijn we niet geheel gerust. Men denke aan de effectus civiliskwestie der bijzondere Universiteiten. • ' - '

Dat hier verwarring in het spel is, blijkt duidelijk uit iets anders. Zooals de Theologische School nu is, kan zij geen doctorale graden verleenen. Er mo'eten hoogleeraren bij komen. Zeker een hoogleeraar' in de Semietische talen. Niet onwaarschijnlijk ook één in de wijsbegeerte en in de oude talen. Of men moet hoogleeraren voor een deel van den arbeid, dien ze xiu hebben, ontheffen. Dat wil dus zeggen, dat de kerken hoogleeraxen in de letteren moeten gaan benoemear. Is dat de taak der kerken? O ja, men kan zich redden door wat te verschuiven. Voor Semietische talen een theoloog benoemen en hem de Bijbelsche archaeologie opdragen. Den classicus met patristisch Latijn belasten. Den hoogleeraar in de wijsbegeerte één uur theologie laten behouden. Maar dat zijn slechts uitwegen. Zullen onze 'kerken, gezien hun optreden tegenover Prof. v. Schelven (en Prof. Vollenhoven ? ) dezen weg uitgaan? We wagen dat te betwijfelen.

Ons oordeel is daarom, dat de Synode van Overijsel het bestaansrecht van de Theologische School op het spel heeft gezet. ": -jP%

Verandert ze van karakter, dan komt ze oogenblikkelijk VOOT vragen te staan, welker oplossing dat ander karakter aan den dag brengt. Da.n wordt ze een Universiteit in het klein. Onze kerken hebb.'-n het gymnasium te Kampen losgelaten, zullen ze straks de propjaedeuse en 'den kop van de Theologische School ook moeten loslaten? Of zullen ze meer gaan doen dan opleiden tot den Dienst des Woords?

Wij spreken nu niet over de Synode van 's-Gravenhage, niet over wat men wel het beding noemt, niet over allerlei. Dat is ook niet zonder belang, maar weegt ons minder zwaar dan de karakterverandering van de School. Immers daardoor geeft ze vat op zich. Gaat ze min of meer Universiteit worden, dan spreekt over langer of korter tijd een Synode uit, dat ze verdwijnen kan.

Het is geen onvriendelijkheid tegenover de School te Kampen, die me schrijven doet, juist het tegendeel. Ik pleit er voor haar te laten wat ze is, alleen dan heeft ze een eigen plaats. Evenmin drijft mij het belang van de V. U. 'Want hoe gaarne de V. U. ook Kamper candidaten helpt bij het behalen van den doctorstitel, veel eer legt ze daarbij niet in. Ze krijgt deze mannen afs ze hun eigenlijke studie achter den rug hebben, de eer van hun opleiding blijft aan Kampen.

De opleidingskwestie heeft eens veel stof in onze kerken opgejaagd. Dat stof scheen gezakt. Alle partijen in den ouden strijd hebben wat geleerd. M.en kon meenen, dat we allen geleerd hadden, dat de vrede bewaard blijft bij het bestendigen van den thans bestaanden toestand.

Mag en moet die vrede worden verbroken?

Moet men de leden van de Synode te Groningen in de moeilijkheid brengen, dat ze door naar ge-

weten t'ë sfèmmeiv altijd èèii'deel van onze menschen hinderen?

Immers neen.

Daarom zal het beste zijn, nu het voorstel niet teruggenomen kan worden, dat de Generale Synode verklaart het, na de uitspraak van 's-Gravenhage niet te kunnen behandelen.

Dan behoeven we althans niet vóór of tegen te stemmen.

F. W. GROSHEIDE.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen