RONDOM HET ZAKENLEVEN

(De heer W. Rijksen, bankdirecteur te Utrecht, verklaarde zich bereid, op geregelde tijden onder deze rubriek te schrijven over finantiëel-economische vraagstukken. We vertrouwen met de volkomen ter zake kundige artikelen van br. Rijksen onze lezers te dienen. Red.)

Financieel Economische Rubriel(.

9 December 1930.

Bij de opening van een nieuwe rubriek is het niet onverstandig de voorliggende bedoelingen in. het kort t© ontvouwen.

Wij willen het belangrijkste financieel-economische nieuws in beknopten vorm belichten, opdat onze lezers op de hoogt© worden gesteld van de meest naar voren tredende gebeurtenissen op dit gebied, waarbij vanzelfsprekend, mede uit gebrek aan plaatsruimte, niet uitvoerig kan worden uitgeweid.

Wij willen daarbij ook de gebeurtenissen op het Damrak aan een bespreking onderwerpen., al ligt daarbij de bedoeling voor om ons niet te leenen tot het geven van speculatieve adviezen; wij weten evenmin als ieder ander, wat de toekomst voor ons verborgen houdt en elke zinspeling daarop is een sprong in, het duister, die tot verliezen leiden kan voor degenen, die op die zinspelingen reageeren, terwijl deze ons prestige bovendien zou kunnen aantasten

Wij behoeven niet te verteilen, dat wij nog steeds in hel teeken van een. diepe depressie leven. De vele optimisten ten spijt, die vooral van de overzijde van den Atlantischen Oceaan ons toeroepen, dat het ergste geleden is en dat men met een gerust hart de goede aandeelen op dit niveau zou kunnen koopen, verscherpt de toestand zich nog geregeld en het ziet er naar uit, alsof de zorgelijke tijden nog geruimon tijd ons zullen blijven drukken.

Economen van naam zijn het niet eens ovpr de oorzaken van de malaise... de meesten schrijven haar toe aan overproductie... anderen aan onderconsumptie, terwijl een categorie bank-economen, waaronder o.a. 'Prol. Keynes, als de verwekker der depressie een conglomeraat van factoren beschouwen, waarvan goudschaarschto een belangrijk onderdeel uitmaakt. Hoe het ook moge zijn, er zijn zoo goed al? gCen teekenen aanwezig, die op mooier weer zouden wijzen... kan men echter anders verwachten? De politieke horizon is bewolkt... Frankrijk, gesteund door de Vereenigde Staten, schijnt een blok te vormen, waarbij Rumenië, Joego-Slavië Polen zijn aangesloten, terwijl als opposanten Italië-Duitschland-Rusland-Griekenland en Turkije worden genoemd ea nimmer weet men, wanneer de geweren afgaan I De nationalistische leuzen vieren in de economische wereld hoogtij — vele landen willen zich van het buitenland onafhankelijk maken; zij verhoogen hunne tariefmuren telkenmale en vrijhandelslanden als Nederland gaan zich geleidelijk als verlateaien voelen ia den bruisenden wereldstroom. Onze artikelen worden vaa vele markten gedrongen niet het minst uit ons afzetgebied bij uitnemendheid, Nederlandsch-Indië; onze industrie begint te kwijnen^ werkloosheid neemt alom toe, cultures zien hunne verliezen eiken dag vermeerderen, terwijl ook scheepvaartmaatschappijen, werven, handelslichamen den tol aan de laag-conjunctuur zullen hebben te betalen.

Door deze factoren zijn de koersen van bijna alle aandeelen drastisch gedaald. Voor de meeste dalingen waren reëele oorzaken aanwezig, voor sommigen bleek het een terugvallen tot normale rendements-verhoudingen. Het is bijv. te begrijpen, dat de rubber-misère — algemeene overproductie en scherpe concurrentie van de „native" rubber — tot zwaren koersval moest leiden en jaren geleden wierpen deze ontbindende factoren reeds hun schaduwen vooruit. Suiker ondervindt den invloed van overproductie en nationalistische maatregelen - hooge invoerrechten, Amerikaansche suiker-politiek, preferentie voor eigen-engeaffileerde gebieden; kof- fie volgde de ijzeren wet van vraag en aanbod, die tenslotte de Braziliaansche valorisatie onderste- boven wierp - ijzer, staal, koper, zink, lood, tex- tiel, kunstzijde, petroleum, granen en tal van andere eerste levensbehoeften, ondergingen de gevolgen der inflatie -• winstmai'ges slonken en winstuitfceerin- gen, t.w. dividenden, en tantièmes verminderden. Omtrent het loon bestaan verschillende theorieën, terwijl een daling van eenige beteekenis nog niet is ingetreden. Sommigen vinden, dat ook het loon den algemeenen teruggang moet volgen, uit de over- weging, dat een onveranderden loonstandaard een ongemotiveerde loonsverhooging beteekent bij een daling van het indexcijfer. Verder beweren de voor- standers der loonsvermindering, dat nog hoog blij- vende kleinhandelsprijzen de noodzakelijke daling niet kuimen medemaken, juist omdat de dominee- rende factor, het loon, nog geen neiging vertoont, om met den natmirlijken loop der gebeurtenissen mede te gaan. Volgt itiet loon de conjunctuur, dan kan het kleinhandelsniveau zich aan de veranderde levensomstandigheden aanpassen, waarmede een der vocrraamste factoren voor een herstel aanwezig zou zijn. Tegenstanders - en deze vindt men niet alleen hij de arbeiders - willen onder geen be- ding de massa-koopkracht aantasten; de misère vindt volgens hen haar grootste oorzaalc in relatief te lage consumptie en loonsverlaging zou de crisis slechts verscherpen. Ford o.a. is van deze theorie een voorstander, terwijl ook Hoover zich met kracht verzette tegen elke politiek, die loonsverlaging op haar .programma had.

Duitschland en Italië volgen de eerste methode; hmi weg is gericht op een laag indescijfer voor den Tjleinha.ndel, zoodat in die landen de factor loon eveneens naar beneden moet. Zware straffen worden opgelegd aan hen, die de hiervoor gemaakte wetten niet willen navolgen. Den invloed van die actie op de andere landen mag men niet onder- schatten.! Wat moet bijv. Nederland doen met zijn hooge loonen en zijn zware sociale lasten, wanneer het omringd wordt door landen, die hunne kost- prijzen met Regeeringssteun drastisch verlagen en daardoor in staat zijn, in him buitenlandschen han- del met iedereen te kunnen concurreeren, terwijl de irnport bovendien door zware invoerrechten wordt beleimnerd'? Onze industrie klaagt steen en been en is het dan te verwonderen, dat men zich tot de Regeering wendt om steun uit de impasse? Men wil den weg naar bescherming nog niet op, alhoewel men in Den Haag niet stil zit om een uitweg .te vinden, .Engeland heeft dezelfde moeilijkheden, , die echter nog verscherpt worden door interne bisbilles — strijd tusscfien Labour en de Conservatieven — de tegenstrijdige belangen der Dominions, die door de Britsche machthebbers niet handig binnen gren- zen worden gehouden (sprak Mr Thomas, minister der Dominions in het Parlement niet van „humbug' ' 'toen hij de voorstellen van Canada's premier, Ben- nett behandelde!) en last not least de ronde-tafel- conferentie van de Britsch-Indische machthebbers, waar de laatste restjes van het Britsch Empirium aan flarden worden gereten. Ging Engeland tot het protectionisme over, dan zouden enkele fundamen- teele moeilijkheden voor haar wegvallen. Immers de Dominions zouden er iets voor voelen, aan het Britsche rijk voorkeursrechten toe te staan, mits Engeland invoerrechten, ook op levensmiddelen ging heffen en daarbij dezelfde privileges aan Ca- nada, Zuid-Afrika en Australië zou verleenen. Het zal nog heel wat voeten in de aarde hebben, voor het Engelsche volk zich hiermede accoord zal ver- klaren. Mocht John Buil fundamenteel van richting veranderen, dan zou Nederland een der laatste bolwerken zijn van den traditioneelen vrijhandel.

Wij willen deze inleidende woorden met een gegronde waarschuwing eindigen.

De strijd der naties op handelsgebied verscherpt zich — de nationale grenzen worden, hoe langer hoe meer gesloten, welke enge politiek de kieih van een oorlog in zich sluit. Zonder te willen be- weren, dat een nieuwe oorlogsramp onvermijdelijk moet worden genoemd, is het gevaar voor een on- tijdige ontbranding der militaire hartstochten groot. Laat een ieder zijn portefeuille nog eens onder de loupe nemen, om na te gaan, of voldoende risico- verdeeling in acht genomen is? Daarbij heeft men niet alleen te onderzoeken, of de verhouding tus- schen obligatiën en aandeelen gezond mag worden genoemd en of do stukken voldoen aan de meest solide normen, maar men heeft ook na te gaan, of rekening gehouden is met voldoende geografische risico-verdeeling. Zoover ons bekend, hebben vele beleggers, om maar hoogcr rente te kunnen kwee- ken, noodig in deze tijden van dalende inkomsten, zich eenzijdig georiënteerd en wel in- de richting van Duitschland, waar groot rendement de verbeel- ding fascineerde. R.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen