Werkstaking.

IV.

Met de moeilijkheden die de staking vergezellen, ook wanneer die staking is een zuiver economisch conflict, komt de Kerk telkens weer in aanraking.

Het is meermalen voorgekomen, dat arbeiders, leden van een christelijke vakvereeniging, medebetrokken bij een staking, kerkelijk werden behandeld. Dat hen het Heilig Avondmaal werd ontzegd, of ook, wat wel eens te verstaan was, af_geraden werd aan het Heilig Avondmaal deel-te nemen.

Wij willen de ons bekende gevallen hier niet bespreken, maar ons bepalen tot de vraa, g, of een economisch conflict tot kerkelijke behandeling moet leiden. Het ligt voor de hand, dat dit naar ons gevoelen niet het geval kan zijn.

Daar is tusschen twee groepen, die contractueel gebonden waren, een verschil ontstaan, dat tot het onderbreken van de contractueele verhouding heeft geleid. Daarin behoeft zoomin als in een geschil tusschen aannemer en principaal, tusschen huurder en verhuurder, iets te liggen, dat de verhoudingen in tiet wezen heeft aangetast.

Daar is een verschil dat men nog niet heeft opgelost, maar dat men tracht uit den weg te ruimen door tegen de oorzaken te ageeren, te strijden zoo men wil, maar dit kan gebeuren met volkomen hartstochtloos gemoed, en met betrekkelijke waardeering voor elkanders standpunt, naast volfcomert waardeering voor elkanders personen.

Natuurlijk kan dit alleen, wanneer beide partijen (en elk individueel lid der ^partij) overtuigd zijn, dat zij naar recht hebben gevraagd en anderzijds naar recht hebben geweigerd en volkomen toegankelijk zijn geweest voor elkanders argumenten. Dan kan, trots dit verschil, dat in de beperktheid van ons menschelijk kennen ligt, het hart volkomen vrede hebben met 'God en ook, hoe paradoxaal het lijkt, vrede met de menschen. Dan kan de christenpatroon in het conflict betrokken, met dein leider der vakorganisatie die mee bij hem in staking is. Heilig Avondmaal vieren, omdat beiden zich_, trots dit geschil dat den buitenkan! van het leven raakt, één weten in den Christus, wiens bloed vergoten werd Otok voor de zonden die op sociaal terrein werden bedreven.^ -

Dat echter in dagen van conflict, ernstig zelfonderzoek wordt gepredikt, teerder nog dan anders op de heiligheid van de Tafel des Heeren gewezen wordt, ligt wel voor de hand. Want de zonde ligt zeker aan de deur en het gevaar van hitterheid en afgunst is grooter dan ooit. Echter, wanneer geen bijzondere omstandigheden of complicaties tot optreden dringen, dan boude men zich aan het Avondmaalsformulier, dat spreekt van een „zichzelve beproeven".

Anders wordt het indien in het publiek optreden der stakende arbeiders, zich een geest openbaart, die niet uit God is. Indien handelingen worden verricht tegen den vroegeren werkgever, of tegen de niet stakende arbeiders, die in wezen oivertreding zijn van het zesde gebod. Dan is vermaan en censuur uiteraard plichtmatig.

Hier moet duidelijk gezegd wat wij bedoelen. ptreden van de vakorganisatie en dus voor de areiders, publiek optreden, wordt door ons niet eroordeeld. Dat men zich wendt tot het publiek n een uiteenzetting geeft van het conflict, om igen houding te rechtvaardigen en steun te zoeken n de publieke opinie, is nimmer te laken.

Dat men post voor de fabrieken, omi te weten of er gewerkt wordt en hoe er gewerkt wordt, dat men zich nauwkeurig op de hoogte houdt van het aantal dergenen die aan. het werk bleven en eveneens van hen die van buiten pogen in te komen, kan door niemand, die zich van de positie goed rekenschap geeft, worden afgekeurd.

Dat men hen, die aan het werk bleven, poogt te overtuigen dat zij verkeerd doen en iemand, die tracht in de plaats der stakende arbeiders te komen, daarvan tracht af te houden, kan men al evenmin onder 'de verkeerde practijken rekenen.

Hier past in ons oordeel de grootst mogelijke voorzichtigheid. Wij hebben meermalen gehoord, dat iemand aan het werk bleef in een bepaald conflict, om des gewetens wille. En wij hebben de ervaring, dat men dit in onze gereformeerde kringen; ook heel graag aanneemt. Nu zijn ook wij bereid dit te aanvaarden, al is dat in bepaalde gevallen, gelet op de overigens nog al slordige levenswijze der betrokkenen niet steeds gemakkelijk. Evenwel, het zij grifweg toegegeven, wij kennen toch ook de gevallen, die ongetwijfeld „echt" waren, en wij hebben daarvoor alle achting.

Maar, en hier is' het helaas niet .gemakkelijk instemining te vinden in den breeden kerkdijken' kring, onder de stakers treft ge ze ook aan, kloeke belijders en teere christenen, " die het confhct „om des gewetens wille" begonnen zijn.

Moet bij de oorzaken van het economisch conflict een kerkeraad in den regel erkennen, dat hij' geen oordeel kan hebben, bij de ontwikkeling der actie komt mee de vorm in het geding, waarover de kerkeraad wel oordeelen kan en onzes inziens ook oordeelen moet.

Het ligt voor d© hand^ dat wij het ook nu niet hebben-over het posten. Zelfs niet over het volgen, indien .dit niets anders bedoelt dan het willen controJeeren van wat er plaats grijpt. Evenmin over het spreken met de niet-stakers over een zich aansluiten bij hen, die in conflict liggen.

'Maar wel over de ontaarding van het posten in een handeling waarvoor men in den regel met verandering van één klinker, alle zelfde letters van het woord posten gebruikt. Wel over het uitjouwen, over het vervloeken, over het sarren van hen, die om wat reden dan ook, anders; handelen. Wel over elke handeling van geweld.

Voor al deze dingen heeft de christen arbeider zich te wachten. Hij behoede zijn handen, zijn voeten, zijn tong, zijn oogen, zijn hart. Met - God moet het conflict gewonnen en niet met den duivel. God moet er om gebeden en straks om gedankt zijn.

Hier moet niet enkel aan de arbeiders gedacht. De patroons staan aan, dezelfde gevai; en bloot. Zij hebben evenveel zorg noodig als de arbeiders. Soms in hun isolement nog meer.

^Daaroan lijkt het ons dat in dagen van conflict de herderlijke zorg moet worden verdubbeld. Dat is het eerste wat noodig is. Zorg die zich uit in de prediking des Woords en in het gebed der Gemeente. Zorg, die zich uit in trouwe bearbeiding, ook door het huisbezoek van de broeders, , die het zoo zwaar hebben, naar het uiterlijke en innerlijke. Die de materiëele zorgen zien klimmen, door het offer, en wien de geestelijke gevaren omringen van allen kant.

Daar is, men vergete dit toch nimmer, dikwijls meer troost noodig, ' dan men oppervlakkig denken zou. Daar is menigmaal zoo veel strijd gevoerd eer men tot strijd kwam. En de behoefte aan geestelijken steun is veel sterker, dan de behoefte aan vermaning, die dikwijls heel gemakkelijk wordt gegeven.

Laat onze predikanten en onze ouderlingen, in dagen van economische conflicten, zoomin mogelijk spreken over economische problemen. Laat ze allereerst waken over de zielen, opdat deze geen schade lijden. Zoo waken ze het best over de heiligheden van des Heeren Huis.

Hier rijze geen misverstand. Vermaning, censuur kan noodig zijn. Voor arbeiders en voor patroons. En nimmer verzake de Gemeente haar roeping in dit opzicht.

Maar die vermaning en censuur zal niet worden toegepast om het feit der staking, maar om een optreden, een handeling, een levensuiting, een belijdenis, die niet in overeenstemming is met den eisch onzes 'Q-ods en die na vermaan niet is beleden en betreurd.

G. BAAS Kzn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen