Kerstmuziekherlnnerlngen.

Allereerst de herhaling van het Kerstoratorium van Hubert Cuypers op Bijbelwoorden, gerangschikt door Dr W. G. Harrenstein, in het Concertgebouw te Amsterdam, op Woensdag 23 December.

Solisten waren Jo Vincent (sopraan), Nora de Wal (sopraan), Jac. Ph. Caro "(bas). De orgelpartij werd verzorgd door Willem Doortmont.

Toen het vorige jaar deze compositie ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan der (K.)C.O.V. voor et eerst werd uitgevoerd, schreef ik in ditzelfde blad, en wel de nummers van 19 en 26 Dec. 1930, 2 en 9 Jan., 1931, een uitvoerig overzicht van de bouw. Daarbij gaf ik ook mijn oordeel over de eventueele blijvende muzikale waarde van dit in verschillende opzichten origineele werk. Ik heb die artikelen na déze uitvoering nog eens overgelezen.

Mijn oordeel over het mi gehoorde was precies als het vorig© jaar. Ik geloof, dat ik dus het beste doe eenvoudig te verwijzen naar de bovengenoemd© artikelenserie. Men vindt daar de waardeering die m.i. niet kan uitblijven als men onbevooroordeeld (let wel: onbevooroordeeld!) dit Kerstoratoriun» toetst aan muzikale normen, en behoorlijk doordrongen is van de enorme moeilijkheden aan ©en verklanking van dergelijke woorden. Ook ma^ men niet te sterk gebonden zijn aan muzikale of quasimuzikale tradities betreffende Protestantsche ol zoogenaamde Protestantsche muziek.

Naast waardeering ruimde ik in diezelfde artikelen tamelijk wat plaats in voor critiek, voornamelijk omdat t© vaak het verhevene overslaat in het banale, in het al-te-populaire. Werkelijk lijkt m© dit de hoofdfout van de compositie. Ik kan genieten van de talrijke echt-muzikale vondsten, maar zou graag verschillende lawaaipassages en holle klinkklank willen dooven. Ik kan die muzikale barbaarschheid (of misplaatste moderniteit? ) absoluut niet rijmea met de toch zoo fijngevoelige beheerschtheid waarvan de componist in zoo menige uitstekende melodie, door zoo menige verheven-harmonieuz© bewerking blijk geeft.

In plaats van Sophie Both—Haas trad als sopraan Jo Vincent op; verder was er geen verschil in solisten. Ik meen Oaro wel eens beter gehoord te hebben, maar daar de vertolking van zijn partij toch uitstekend was, doet dat er niet zooveel toe. Doortmonts begeleiding' was keurig.

Als geheel stond de uitvoering op hoog peil. Het koor mag wel steeds zeer critisch blijven tegenover de uitspraak: daar dreigen iedere keer gevaren, en telkens andere. Een jaar geleden viel ik Oiver de z die als s werd uitgesproken; deze keer was ik niet de eenige die opmerkte, dat „weiden", „vergaderen" enz. niet mag klinken als „weidan", „vergade r an ". Dit klinkt als de taal van iemand die een deftig spraakje heeft... aangewend. Zoo zouden we van Scilla in Charybdis vallen. 1

Wat voldoen de eenvoudige onveranderde Bijbelwoorden als tekst voor muzikale bewerking toch oneindig veel beter dan de meeste „vrije stof".

Bij Alsbach, Amsterdam, verschenen Twee Kerstliederen voor driestemmig Vrouwenkoor met Pianobegeleiding of a capella, door Dinai Appeldoorn. D© woorden zijn als volgt:

1. „Joseph ginck van Nazareth, nae Bethlehem en Maria, zijn vriendinneke, ginck mét hem. 'n Sterre schoen uit 's Hemels troen, quam daer _gedaelt, daer 'Maria met haer kindeken was bevaen. Nu wiegen wij dat allerliefste kindeken, dat daer in dat kribken bij die beestkens leit. Het leit daer bij den O'S ©n bij het eeselken".

2. „Zoete kindetje, weet gij wel. Dat Uw naam is Manuel? De drie koningen die daer staan. Mogen zij wel binnengaan? Welgekomen en komt maar in, 't Gaat hier al naar 'tkindtjes zin. Het kindtje krijscht en 't kindtje lacht, 't Is geboren op Kerstnacht. Halleluja!"

Heeft Dina Appeldoorn dat ©erst© versje zóó ergens gevonden? 't Is e©n mij onbekende lezing. Wel ken ik het in deze vorm: „Joseph ginck van Nazareth nae Bethlehem en Maria die moedermaghet ginck met hem". Maria als vriendinneke is wel meer 20ste-eeuwsch!

We hoeven niet te vragen waar dit versje met zijn' Kindje-wiegen vandaan komt.

Konden we deze liederen alleen zien als voorbeelden van Middeleeuwsche literatuur, dan zouden we ze, gezet in het kader van d© historische productie, zonder bezwaar onder de aandacht brengen.

Nu echter staat de zaak anders. Moeten we ze bekijken als Kerstliederen, die uitgezocht zijn om ze in nieuw© muzikale entourage in het jaar 1931, '32 ©nz. te laten zingen, dan kunnen we er niets anders van zeggen dan: dit zijn weer van die lieve versjes, lief en naief. die niet anders doen dan een zekere sentimenteele babystemming wekken, een stemming, die nog versterkt wordt door de gelijksoortige zoete wiegmuziek. Ik zie ©r geen heil in om dit soort liederen ernstig aan te bevelen aan hen, die in de komst van Christus in deze wereld nog iets meer zien dan een gelegenheid om in ©en zekere traditioneele Jniusse, gezellige Kerstavondstemming gebracht te worden.

Een laatste Kerstmuziek-herinnering koppelt zich aan de nummers 24, 25 en 28 uit de serie „Protestantsche Kerkmuziek" onder redactie van Willem Zorgman. Meteen vind ik hierin een welkome aanleiding om het werk van Zorgman in deze richting eens onder de aandacht van onze lezers, en in, bijzonder van onze organisten te brengen.

Om te trachten eenigermate te kunnen voorzien in het gebrek aan behoorlijke orgelmuziek, die niet al te zeer uit de tijd is, en niet al te moeilijk, verschijnen in de „Protestantsche Kerkmuziek" om de 14 dagen bewerkingen van koralen enz. Schitterende muziekstukken heb ik onder de ongeveer 30 thans verschenen nummers nog niet ontdekt, maar wel geloof ik, dat de onderneming van den heer Zorgman steun verdient. Al kan mijn oordeel het op het oogenblik niet verder brengen dan „niet onaardig", — er zit blijkens enkele nummers kans op groei. Die kans zelfs is de moeite waard. Over het algemeen komen de composities nog niet uit boven studies in contrapunt, soms z©er verdienstelijlc, maar het eigenlijke, dat een studie tot wezenlijk©

muziek stempelt, mis ik tot nu toe. Wel meen ik, dat er een climax is waar te nemen. De composities, van den heer Zorgman zelf zijn behoorlijk bruikbaar; de Kerstuitgave met zijn Koraalfantasie op „Hoe zal ik U ontvangen? ", „Daar ruischt langs de wolken" (door A. L. Schouten) en variaties op „De herdertjes lagen bij nachte" is bij mij in dankbare herinnering gebleven.

Eventueele consumenten en producenten maak ik attent op het adres van den redacteur: W. Zorgman, Koninginnestraat 96, Breda.

JOH. LUIJKENAAR FRANCKEN.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen