De actie van de jonggereformeerden in Zwitserland.

IX. (Slot.)

Met de mededeeling, dat men in eenige kerken van het kanton Bern, alwaar kerk en staat in menig opzicht veel te nauw met elkander verbonden zijn, enkel psalmen zingt, eindigde ik de vorige maal. Des Zondagsavonds komt men in zulke gemeenten samen in gemeenschappelijke godsdienstoefening, waarbij een koor psalmen zingt, welke men heeft ingestudeerd. Zulk zingen gaat vergezeld van de voodezing van psalmen! Doch nu toonden de jonggereformeerden te Zurich weer hoe actief ze zijn. De vraag naar den catechismus was hen de wenk te zorgen voor een paar uitgaven van dit leerboek, die er mogen zijn. De liefde tot het psalmgezang deed hen direct overgaan tot de uitgave van een Psalmboek. Zoo verscheen verleden jaar en werd doox de llcformierte Bücherstube in den handel gebracht: Der Psalter, Sonderausgab© aus dem Evangelisch-refoirmierten Gesangbuch, herausgegeben im Jahre 1929 von der evangelisch refoirmierten Landeskirche der Provinz Hannover. Met deze uitgave kunnen de jonggereformeerden maar vrij „tegen den stroom" op'. „Mitten durch", varen. Het formaat is handig, de letter dijidelijk, het lettertype klassiek. Ik wees reeds de vorige maal op het eigenaardig verschijnsel, dat bij de ontwaking van frisch gereformeerd leven oofe in Zurich met voorliefde bij de uitgaven van de zijde der jonggereformeerden gebruik wordt gemaakt van dat mooie lettertype, waarmede de werken van „oude schrijvers" gaarne werden gedrukt. Hier is geen toeval, noch iets „gewilds", hier spreekt de natuur, hier werkt de spontaneïtéit. Op enkele uitzonderingen na is men 'de berijming gevolgd van Matthias Jo rissen, geboren den 26en Octoher 1739 te Wezel. Hij studeerde te Utrecht en Duisburg. Enkele psalmen zijn in dubbele berijming opgenomen en wel naar die uit het Oost-Fiiesche psalmboek. Weer andere psalmen zijn in drie berijmingen weergegeven; bij' de beide vorige berijmingen is nog gevoegd die uit het E m b d e r psalmboek. De melodieën zijn voor het meerendeel van Emilie Schild-Elberfeld.

Achter in deze uitgave wordt een kort bericht gegeven van de „psalmenbearbeiter". De rij' wordt geopend met Petrus Georg Dartels, te Embden geboren en na in de Graafschap onderscheiden gemeenten gediend te hebben, gestorven in 1907 in Aurich. De bekende Johann Cristoph Blvimhardt van Bazel is de tweede in de rij: Dan volgen de bekende theoloog Johannes Heinrich August Ebrard, de dichter Paul Gerhardt en Matthias Jo rissen, reeds genoemd. Daarnevens Friedrich August Köthe uit het verre Oosten, geboren te Lubben in de Niederlausitz, de laatste standplaats van Paul Gerhardt en Conrad Heinrich Metger, wederom een man uit Oost-Friesland, te Groothusen. Na Johann Friedrich von Meyer komen weer een paar Oostfriezen: Ubbo Tide Meyer van Pilsum en Wilke Peters Muller, die te Bunde stierf. Dan nog weer een Bazeler, de hoo^leeraar Christoiph Johannes Riggenbach, terwijl de rij wordt gesloten met Johannes Stapfer, uit het bekende Bernsche theologengeslacht. Men ziet uit dit lijstje hoie vel© van deze psalmdichters komen uit onze nabuurschap. Het „boerenduitsch" van Zwitserland gelijkt veel op het plat-duitsch en geldersch-overijsselsch dialect. Catechismus-onderricht en psalmgezang gaan ook bij deze ontwaking van gereformeerd leven samen. Tout comme chez nous! Als bij ons!

| In de stad ©n het land van Bazel wordt ook in enkele scholen en gemeenten de catechismus onderwezen; jammer genoeg kan in dat kanton de kerk niet vrij van een band aan den 'Staat haar eigene zaken behandelen. Hoe staat dit nu, in het kanton Zurich? In de Zwitsersche kantons is de band tusschen kerk en staat over het geheel genomen nog al tamelijk sterk. De predikanten zijn eigenlijk staatsdienaren. In het kanton Zurich bestaat deze band, juridisch genomen, nog al te zeer. Echter, praktisch zijn de kerken in dit belangrijkste kanton van den Bond, vrij. Zoo kan een kerkeraad eigenlijk zoo goed als geheel handelen naar gereformeerd kerkrecht. Hij kan de tucht toepassen, desnoodig oofe de leertucht.

Wat de actie der jonggereformeerden ten opzichte van den juridischen band, die nog eens p ij n-1 ij k zou kunnen binden, zal uitwerken, , kan ik niet zeggen. Ik waag geen profetie! Wij laten dit vol vertrouwen over aan den Koning der kerk! Het is een groot voorrecht dat vooral op 't platteland zich ©en frisch en gezond gereformeerd leven openbaart onder de jonge boeren. Er is een beweging op kerkelijk en politiek terrein die veel in haar schoot bergt en zeer hoopvolle verwachtingen doet koesteren. In de kerk zelf, ook door haar ambtsdragers, wordt op het kwaad .gewezen. Ik wil deze artikelenreeks eindigen met ééne mededeeling, die er op wijst, dat er ouderlingen zijn, mannen zoo'als wij die ook kennen uit de eigen geschiedenis onzer kerken, die krachtig getuigen en naar wie wordt geluisterd. Het is nu misschien een jaar of vijf, zes, geleden, dat een boer in de vergadering van de synode der kerk van het kanton Zurich als een Cato in den Romeinschen senaat wees op den vijand. Hij wees steeds weer op' het kwaad schuilende in de theologische faculteit van de universiteit t© Zurich. Een waar requisitoir hield hij, telkens als een hieuw punt door hem was afgehandeld, eindigende met de woorden:

Die professoren sind doch nur schuld daran; Den klag© ich an!

Deze rede maakte ook vanwege den vorm diepen indruk. Hij had het gehoor van de gansche vergadering. Hoe ernstig zijn spreken ook was; zijn woord lichtte toch ook van vernuft en vonkte van geest; deze vonken spatten vooral uit het tweerëgelig woord waarmede hij aanklacht op aanklacht besloot. Deze woorden waren een variati© op een in Zwitserland aan allen bekende anecdote. Eens lag aan gene zijde van den Rijn, bij Straatsburg in den Elzas, een leger; daarin diende oen Zwitser. Hij had heimwee naar zijn bergen en meren. Daar hoort hij van over den Rijn een herdersknaap een Zwitsersch berglied zingen. Zeg een jodel. Toen werd het hem te machtig. Hij sprong, in den stroom om te ontkomen en naar zijn land te vluchten. Doch hij kwam om in den stroom.

Het lied eindigt: „Der Hirteiibube ist rnir schuld daran! Den klage ich an!" Begrijpelijk: is dat deze boer het oor had!

Ik wil mijn mededeelingen eindigen met te herinneren dat al moge men spreken van de actie van j o n g gereformeerden, de ouderen zich toch daarin niet onttrekken. 'Hun wijsheid en ervaring, hun aanmoediging tot en verheuging over deze actie-, is den jongeren van onschatbare waardij. Zoo-is er dan eene ontroering bij de ouderen, dankend den Heere voor Zijn genade hierin Zijn volk bewezen; er is bezieling bij de jongeren, vertrouwend op' dien God, Dien de vaderen hebben gediend met blijdschap; met eene blijdschap die hen kracht gaf om met gewilligheid offers, vele en groote, te brengen. De bereidwilligheid daartoe geve de Heere steeds aan meerderen, verdubbeld in getale, aan het van Goid zoo rijk gezegend, begiftigd en begenadigd volk van Zwitserland, van voorheen en van thans !

G. KEIZER.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen