VAKWETENSCHAP EN PRAKTIJK

In de bekende serie „Christendom en Natuurwetenschap" is in den loop van dit jaar een boek verschenen van de hand van Prof. Dr G. J. Sizoo over radio-activiteit. We kunnen het moeilijk bespreken als boek van de week, want het is geen boek, bestemd voor de groote massa. Daarvoor draagt het een te speciaal karakter. Maar we kunnen het wel bezien vanuit het oogpunt van vakwetenschap en practijk, want voor hen, die belangstellen in natuurkundige vraagstukken in het algemeen en de radio-techniek in het bijzonder^ is het een werkj dat stellig in ruime mate de aandacht verdient, te meer, daar het verscheen in een serie van zeer bijzonder karakter: Christendom en natuurwetenschap. Die twee begrippen zijn niet voor niets bij elkaar geplaatst. Ze wijzen op een (laat ik het voorloopig nog maar zoo zwak mogelijk zeggen) contact tusschen een speciale wereldbeschouwing en een specialen tak van wetenschap. Dat er contact bestaat is voor een Christen eigenlijk vanzelfsprekend, alleen reeds hierom, wijl hij God als den Schepper van hemel en aarde, dus van alles wat is, dus ook van alle wetenschap, erkent en hij belijdt, dal alle dingen uit Hem zijti. Bestond echter dat contact slechts op deze manier, dan had verder de geheele physica in haar verdere ontwikkeling, met Christendom weinig meer te maken. Deze laatste meening wordt hier en daar nog al eens gevonden, zooals blijken kan uit een vraag als deze: „Bestaat er een „Christelijke" Natuurwetenschap? " Hierop kan met neen en ja worden geantwoord. Dat hangt geheel af van wat men onder natuurwetenschap verstaat. Vat men deze op als verzameling van feiten, netjes en systematisch geordend, een complex van hypothesen en theorieën waaruit men de verschijnselen tracht te verklaren, dan luidt het antwoord: neen. Maar men kan de dingen ook nog iets ruimer beschouwen en trachten zin en beteekenis dier theorieën te doorzien, mede in het licht van zijn wereld­ beschouwing. Dan wordt de quaestie geheel anders. En zoo wordt ze gesteld in het boek van prof. Sizoo. Van zeer groote beteekenis acht ik het, dat allerlei principiëele quaesties op physisch gebied, ook principieel bekeken worden. Ik zeg niet: opgelost worden. Mij persoonlijk komt het voor, dat de tijd er nog niet is, om van „oplossen" zelfs nog maar te kunnen spreken, waar toch eerst sedert betrekkelijk korten tijd door enkelen getracht wordt, onze Calvinistische beginselen dienstbaar te maken aan een beter inzicht in de verschillende gebieden van Gods schepping. Oplossingen mag men zeker nog niet aanstonds verwachten. Het naar voren brengen van de moeilijkheden in verband met onze wereldbeschouwing, lijkt me echter al een heel verdienstelijk ding, vooral, wanneer dit dermate grondig geschiedt als in het boek van Prof. Sizoo hel geval is.

Telkens vindt hij gelegenheid, tusschen de bespreking van „vakwetenschappelijke" resultaten door, die resultaten te toetsen aan de principia en te vragen naar den zin van dit of dat.

Voorbeelden kan ik hier, in verband met de ruimte, niet geven. Beter dan te citeeren is het, te adviseeren, dat men het boek zelf ter hand neemt.

Het gebied, dat voor ons geopend wordt, is ontzaglijk uitgebreid. Wil men er dan ook in een 200-tal bladzijden zoo veel mogelijk van mededeelen en bovendien zorgen, dat ook een leek er iets van begrijpt, dan kan niet worden voorkomen, dat het inleidende eerste hoofdstuk veel begrippen te „verwerken" geeft. Het gebied der radio-actieve verschijnselen is hier te vergelijken met een hoogvlakte, die langs een zeer stellen, rotsachtigen weg toegankelijk gemaakt wordt.

Of een niet-physicus, iemand, van wien de schrijver met recht onderstelt, dat hem de beteekenis van bijv. machten met negatieve exponenten onbekend is en die geacht wordt niet te weten wat een dyne of eenerg is, zóó maar begrijpen zal, wat kinetische-of potenliëele energie is, waag ik te betwijfelen!

Na deze inleiding maken we dan in het volgende hoofdstuk kennis met de radio-actieve elementen, die in eenige families zijn te verdeelen. Zeer verhelderend werken de grafieken op blz. 32, waar als met één oogopslag is te zien, wat er gebeurt met atoom-en massanummer bij uitstraling van a-of /S-stralen. Nadat we dan kennis gemaakt hebben met allerlei methoden voor het experimenteel onderzoek, krijgen we vanaf hoofdstuk IV een meer in bijzonderheden afdalende beschouwing over de eigenschappen der radio-actieve stoffen. Op heldere wijze leidt de schrijver ons rond door dit interessante gebied der atoomphysica, waarbij hij niet vergeet ons ook kennis te laten maken met enkele der allernieuwste ontdekkingen, die belrekking hebben op de transformatie der elementen. Het werk wordt besloten met een tweetal hoofdstukken (niet de minst-belangrijke!) over radio-activiteit en het causaliteitsbeginsel en over den ouderdom der aarde. De kwestie: determinisme of in-determinisme, die tegenwoordig in het brandpunt der belangstelling staat, wordt hiervan verschillende zijden toegelicht en bekeken. En al ben ik hel niet overal met den schrijver eens, toch kan ik met hem instemmen, waar hij op blz. 182 spreekt over de zekerheid en het vertrouwen, dat ons onderzoek der natuur leiden zal lot een kennis, die vruchtbaar is voor een ontplooiing van het menschelijk leven en die ons den rijkdom van Gods Scheppingswerk zal ontsluiten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen