Na de uitvaart van Koningin Emma.

Ons land heeft vooral twee zeer monumentale kerkgebouwen: de Nieuwe Kerk op den Dam in de Hoofdstad, waar de Oranjevorsten zijn gekroond; en de Nieuwe Kerk te Delft, waarin de Koninklijke grafkelder is.

Wat een rijkdom van nationale vreugd vertegenwoordigt de eene, en wat een diepe nationale rouw de' andere. Doch hoe ook eensdeels groole contrasten, anderzijds geven beide uitdi'ukking aan één zelfde gedachte, n.l. die van den hechten band door God zelf gelegd tusschen Oranje en Nederland.

Beide 'kerkgebouwen zijn de symbolen van Nêerlands zeldzaam schoone traditie, vertolkend elk op eigen wijze:

„Het beste, dat in Nêerland kwam, "Was na Gods Woord d'Oranjestam".

Mogen de volkeren van dezen tijd de republiek of de dictatuur verheffen, óns volk voelt zich op het hechtst verbonden aan de doorluchtige Oranjedynastie.

Daarvan is Koningin Emma ongetwijfeld een der allerschoonste vertegenwoordigsters gewees, t.--.

Op den droeven dag van haar uitvaart werden hart en oog van heel ons volk gericht naar de oude Prinsenstad, waar de Vader des vaderlands gevallen is als een offer der trouw en liefde voor de zaak van ons volk, en waar onder ons zijn graf is lot op dezen dag. Indien er één plaats is, waar het Hollandsche hart gaarne eenige oogenblikken in stil gepeins vertoeft, dan is dat zeker het grafmonument van Prins Willem van Oranje. Grootsche monumenten hebben wij niet veel, hoezeer onze rijke hislorie het tegendeel zou doen verwachten. Hel praalgraf van Prins Willem is ongetwijfeld ons nationale gedenkteeken bij uitnemendheid. In 1614 hebben de Staten aan Hendrik de Keyser, „die reputalie heeft, dat hij een excellent meester en zeer vroom is" opgedragen deze graftombe te maken, welke na zijn dood, in 1622, door zijn zoon Pieter de Keyser werd voltooid.

De begrafenis van Koningin Emma moest eenige dagen uitgesteld vanwege het wegnemen der stellages voor de restauratie van het gebouw. Deze restauratie spreekt van de gehechtheid aan. de nationale Iradilie, die financiëele offers niet ontziet, om dit monument voor reeds dreigend verval te bewaren.

Beide kerkgebouwen hebben herhaaldelijk alle hooge autoriteiten, welke de natie vertegenwoordigen, binnen hunne muren ontvangen, ter gelegenheid van de kroning en van, de uitvaart 'der Oranjes.

Bij de inhuldiging klonk het uit den mond der groole menigte: Leve de Koningin!" En bij de uitvaart stonden de duizenden in dichte rijen langs den weg, om in alle stilte nog een laatsten eerbiedigen groet te brengen. Nooit is dit mèèr ontroerend het geval geweest dan bij het sterven en begraven van de Koningin-Moeder. De onafzienbare stoet deed ons denken aan de begrafenis vaa den Patriarch Jakob, waarvan de Kanaanieten verwonderd zeiden: Dit is een zware rouw der Egyplenaren". Gen. 50:11. De bijzetling onzer geeerbiedigde Landsmoeder toonde ons den rouw van heel een volk. Haar heengaan is een zwaar verlies voor de Koninklijke Familie. Wal een pijnlijk ledig zal in 't bijzonder H. M. de Koningin het hart doorwonden. Professor N. Beets besloot den lijkdienst na het overlijden van koning Wü' lem III op het Paleis Het Loo, met deze woorden tot de diep bedroefde Koningin-Weduwe en Koningin Wilhelmina: Weent niet alleen; laat ons allen weenen".

Zeker is het ook nu onze Vorstin tol sterkte en troost geweest, dat heel de natie zoo hartelijk met haar treurt en rouwt.

De Nieuwe Kerk te Amsterdam en die te Delft symboliseeren beide déze heerlijke gedachte, dat Oranje en Nederland zoowel in smart als u' vréugde'diep innig één zijn.

Zij spreken van kroning en Uitvaart.

De laatste is met het kerkgebouw van oude tijden verbonden. In vroeger eeuw werden de dooden iu of rondom de kerk begraven. Maar kroning in de kerk, dit schijnt met de gewone bestemming van een kerkgebouw weinig overeen te komen.

In 1898 was de Nieuwe Kerk op den Dam geheel voor de inhuldigingsplechtigheid ingericht en versierd. Niet de kansel, maar de troon stond daarbij op den voorgrond, welke prijkte onder een koepel met witte zijde gevoerd en bezaaid met gouden sterren. Hoezeer was toen door vlaggen, Oranjebanieren en groensliugers langs de wanden het voorkomen van het kerkgebouw veranderd! Het gold toen ook een staatkundige gebeurtenis.

Bij de uitvaart van de Koningin-Moeder stond in de Nieuwe Kerk te Delft alles in het teeken van droefheid en rouw. Langzaam werd de baar van den ingang tot het Koor gedragen. En toen deze was neergezel, schaarden de vorstelijke personen zich er rondom, en sprak de hofprediker de lijkrede uit. Daarna daalde de kist in den grafkelder. Indrukwekkend oogenblik, dat weer deed zien, dat alle aardsche grootheid ten laatste wegzinkt in het graf.

Welk een aangrijpende prediker is de dood. En wat een kansel is zulk een graftombe. Daaronder bevinden zien bijna veertig nissen, welke het stoffelijk overblijfsel van Oranjevorsten en vorstinnen bevatten. Hoe blijkt hier de souvereine vrijmacht Gods. Driemaal werd daar een doodgeborene bijgezet. Van sommige vorstinnen zijn ons de namen nauwelijks bekend, terwijl de naam van anderen van geslacht tot geslacht onder ons onvergetelijk zal blijven.

Koningin Emma werd als een volle en rijpe schoove ingezameld.

Nog levendig herinneren wij ons, dat zij als een schoone lentebloem in Hollands tuin werd overgeplant. Welk een schat onze laatste Oranjekoning, welke onschatbare zegeningen Nederlaad in Koningin Emma heeft ontvangen, kon tóén nog niet worden vermoed. Wèl werden in gloedvolle woorden de beste wenschen en de schoonste verwachtingen uitgesproken. En deze zijn boven bede en denken vervuld.

Ds Gispen schreef aan zijn Jeruzalemschen vriend: „In een Oranjevorst denken wij ons gaarne het uitnemendste, wat God aan menschen geven kan". In dit woord is de schoone beeldtenis van Koningin Emma treffend geteekend. In haar hebben wij gezien zoowel de schoonste Nederlandsche eigenschappen als de schitterende hoedanigheden der uitnemendste Oranjes. Een rijk Godsgeschenk is zij. Waardigheid en gi'atie, wijsheid en eenvoud waren bij haar steeds in liefelijke mengeling vereenigd.

Nu de koninklijke grafkelder weer gesloten is, mag echter de droefheid over ons groot nationaal verlies niet de overheerschende stemming wezen.

Veeleer behooren wij ons neer te buigen bij het dankaltaar, om den naam des Heeren te prijzen voor het kostelijk nationaal bezit, dat de Koningin-Moeder in onze geëerbiedigde Koningin Wilhelmina en iu onze geliefde Kroonprinses Juliana ons heeft nagelaten. Zij het al den dag onze bede, dat de Heere, de God Harer doorluchtige Voorvaderen, Haar onder Zijn machtige bescherming en heilige hoede neme.

„Geef leven aan den stam, die eens zoo welig tierde.

Verhef ons edel Vorstenhuis, Dat Ge eens met glans van ware grootheid sierde.

Breng Vorst en volk tot Christus' kruis!" (N i c. Beet s.)

Nadat wij in den geest hebben gestaan bij het volle graf der Oranjevorsten, brengt de Paaschdag ons bij het ledige graf in Jozefs hof. Daar wordt ons de volkomen overwinning gepredikt door Christus, den Vorst des levens, behaald over dood en graf. Dat ledige graf biedt ons de troostrijke verzekering: Als 'tomhulsel is gebroken, vangt het nieuwe leven aan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen