PERSSCHOUW

„Momentopname”.

"We citeerden den heer A. Jansa, in diens critiek op Prof. Hepp's' beschouwing betreffende Earth's oordeel over 'het „historiscli GaMnieme". Op wat de lieer Janse schreef reageert Prof. Hepp als volgt:

Men heeft hierop —' bijna schreef ik: natuurlijk! want ik vrees, dat welke verlklaring ik ook bood, het gevolg hetzelfde zou zijn — aanmerking gemaakt.

historie­ Men zocht hier achter veeleer Earth's beschouwing.

Ziet men nu heusch niet in, dat het een met het ander in onlosmakelijk verband staat?

Begrijpt men werkelijk niet, dat Earth's actualiteitsopvatting tot loochening van het werkeiijk historische en ook van 'de progressiviteit in de historie moet voeren?

Ik vermoed, dat de heer Janse dit alles „heusch" wel ingezien heeft. Maar met hetgeen hier aangevoerd wordt is niet bewezen, dat Prof. Hepp gelijk had, toen hij opmerkte, dat volgens Barth het Calvinisme niets 'dan „moment-opname" mocht zijn.

„Onderscheppend” of „navorschend” onderzoek.

In Geldersohe Kerkbode vertelt de 'heer J. Dij'k iets „uit de geschiedenis van 'de Geref. Kerk van Arnhem", dat onze lezers wel zal interesseeren; het is een bijzonderheid uit 'de eerste periode na de „ineensmelting van 1869". Eerst liep alles goed, maar :

Maar weldra openbaren zich in den boezem van 'den Kerkeraad zelf veel ernstiger verschillen. Eerlijk gezegd, de eerste jaren van dit 'kerkelijk „huwelijk" van 1869 zijn allesbehalve gelukkig en' vredig geweest. "We dienen daarover wel te spreken.

Reeds in de Kerkeraadsvergadering van 17 Augustus kwam een ernstig verschil aan den dag ten opzichte van de kerkelijke beginselen. D'e broeders Meijer en Dijkman dienden een protest in tegen 'de methode van huisbezoek, door sommige Ouderlingen in praktijk gebracht. Naar de opvatting der beide broeders behoorde niet dadelijk aan de gemeenteleden de vraag gesteld worden: Zijt gij bekeerd? , aangezien zij uit kracht van hun belijdenis als bekeerd moesten beschouwd worden, zoolang het tegendeel niet bleek. De broeders göbruiken bij de bespreking over deze kwestie de uitdrukking „onderscheppend" of „navorschend" onderzoek, waarvoor Ds v. 'd. Vegt en Ouderling De Bruyn en waartegen de broeders Meijer en Dijkman zich veriklaren. Na broederlijke bespreking zijn, volgens den Praeses, de verschillende zienswijzen bijeengebracht. „Naar eisch der omstandigheden zal elk lid der Gemeente bij het huisbezoek nauwkeurig worden onderzocht naar genadestaat en toestand". In deze formuleering kunnen allen zich vinden.

Tout comme chezi nous.

„Spreekt begrijpelijk”.

In het „Alg. "Weekblad voor Christendom en Cultuur" lezen wij liet volgende:

Een vriendelijke vraag aan Barthiaansche Theologen: Spreekt begrijpelijk a. u. b. !

Bij het lezen van Prol. Berkelbachs stuk over Prof. Heerings boek „Geloof en Openbaring", kwam ik weer «en passage tegen, waarbij ik dacht: daar heb je 't weer, „de duistere sprake Barths", waarvan een leek of gewoon theoloog niets begrijpt. Want wat beteekent dit: „Hoe is het met dien Jezus; noemen wij Hem waarlijk samen „God met ons? " Waarom slaan wij Hem dan dood? Daar staan wij; bij kruis en opstanding en van dat plekje wijken wij niet af — nietwaar? Hier zijn de dingen volstrekt: „leven en dood" moeten wij zeggen en als God niet zegt „dood en leven", valt er alleen te zwijgen".

Alleen liet laatste begrijp ik en zeg het veel beteekenend na: „er valt alleen te zwijgen".

Heenvliet.

A. M. v. d. LAAR KRAFFT.

We zijn het met den inzender in het blad in hoofdzaak eens. Alleen maar, de fout begint daar, waar men bekende termen blijft bezigen, terwijl men een totaal nieuwen inhoud er in legt. Of ook daar, waar men ongemerkt een probleem verschuift. Als b.v. K. Barth de woorden „geboren uit de maagd Maria" opvat als slaande niet op de „zaak", die hij gelooft, doch op een „ t e e k e n " van een (elders liggende en beteekende) zaak, dan begint daar de misère. Iemand liet me onlangs lezen een Hollandsehe vertaling van één van Barths geschriften. Daar stond duidelijk, dat aan het

begin van Jezus' leven het teeken stond van Zijn maagdelijke geboorte. Wat is daarop nu aan te merken? vroeg de bedoelde man. Onze lezers behoeven het antwoord niet meer. Het was ons slechts te doen om een illustratie van de theologische spraakverwarring.

Vliegende-blaadjes-polemiek.

Uit het „Hervormde Kerkbeurtenblad voor Amsterdam" knippen we:

De actie om de Reorganisatie is reeds in vollen gang.

Wij zullen tot eind Juni bekogeld worden met argumenten vóór en tegen.

Het Vliegendblaadje *) van de Ver. van Vrijzinnigen in Nederland is al: no. 1.

En natuurlijk vierkant tegen! Want het gaat om dogmatische beginselen.

En nu zijn de Vrijzinnigen bang, dat de Kerk een veel te groeten mond krijgt.

En de Classicale "Vergaderingen moeten over een dóór en door confessioneel ontwerp oordeelen. Is 't niet verschrikkelijk?

Want ze zijn er heelemaal niet op gebrand.

En nu teekent het V.B. de Class. Vergadering aldus: „Men kende eikaars argumenten, men ging daarom niet diep meer op de zaken in. Het bleef vaak bij een stichtelijk getuigenis en dan ging men stemmen."

O, o dat wordt in Juni wat!

't Is met die rust gedaan, die de Vrijzinnigen zoo teeder beminnen.

Is 't niet kostelijk zooals het "V.B. die „dooie Classicale Vergaderingen" bezingt?

Het V.B. zegt, dat de Reorganisatie een zaakje is van een paar professoren, eenige predikanten en nog wat anderen.

En toch is het V.B. bang voor deze „amechtige Joden".

En het is hevig gebeten op de Ethischen. Vroeger individualisten in hart en nieren, de kerk gebruikten ze, om de organisatie bekommerden'ze zich niet — net als 'n rechtgeaard Vrijzinnige — en nu slaan ze door en weten het beter dan de besten.

Ja, bij zulke veranderde Ethischen is het niet meer zoo zalig-veilig in de Kerk met Leervrijheid en individueele lievelings-denkbeelden. Het V.B. wil vooral geen petitionnementen: geen rekensommetjes. Dat is iets voor Staat en Vereeniging. In een Kerk mag dat niet. O, foei, neen. Want het V.B. is doodsbang, dat de massa in beweging komt.

Wij hooren, dat alle Vrijzinnigen tégen dit ontwerp zijn.

Terwille van het Vrijzinnig element in de Kerk? O neen, ter wille van de Kerk en het Evangelie. Nu, dat is een goed beginsel. Wij zijn er nog nooit achter gekomen wat voor de Vrijzinnigen Kerk en Evangelie is. Wij zullen het straks hooren op de komende Classicale Vergadering, waar men wat dieper op de zaleen in zal gaan.

*) Als V.B. hier aangeduid.

Bovenstaand artikeltje is van de hand van Ds R. Dijkstra. Het is niet onze behoefte, tusschen de ethischen en de vrijzinnigen een wig te drijven. Die heeft geen zin. Wel doet het ons genoegen, dat de vrijzinnigen laten zien, dat zij tegenover de al meer hun eigen karakter verliezende ethischen een eigen geluid kunnen doen hooren.

Moody is niet dood.

„Pniël" vertelde iets over een preek van Moody in Chicago:

Die stad vol van de meest beruchte misdadigers, de stad der onmetelijke varkensslagerijen en de stad der rijkste universiteit ter wereld, die stad noemde hij „zijne" stad, omdat daar zijn wil gebroken werd en Christus hem te sterk was geworden.

Hij preekte 's morgens op een gewonen werkdag. Maar de toeloop was zóó geweldig, dat alle wagenverkeer verboden moest worden en een sterk cordon agenten noodig was om de orde te handhaven. Duizenden vulden de zaal en duizenden moesten buiten blijven, omdat er geen plaats voor hen was. Allen waren toegestroomd om dien éénen man met het Boek in zijn hand te hooren. Hij sprak over de woorden: „ik zal leven al ben ik ook gestorven".

„Als de couranten jongens zullen roepen: Moody dead! Moody is dood! moet gij het niet gelooven."

Reformatie van onze kerkhoftaai! Wie volgt met: „hier rust"?

Gereformeerden te Londen.

Onlangs hebben we enkele bizonderheden gegeven betreffende de gereformeerden, woonachtig te Londen of in de omgeving daarvan. Met name interesseert ons de vraag, welke redenen deze gereformeerden hebben om het samenwonen met bestaande kerkformaties onmogelijk te achten. We achten, het goed, dat hiervan rekenschap gegeven wordt, opdat de nadere verzorging van het geestelijk leven dezer gereformeerden op goeden grondslag kan worden geregeld en het vrije initiatief van de daar wonende geloovigen zich ook tot ons kan wenden om hulp. Den voorgaanden keer namen we uit het orgaan van de vereeniging „Johannes a Lasco" een korte schets op omtrent de „Congregational Church". Ditmaal nemen we iets over inzake „The Presbyterian Church of England":

De vermelding „of England" is daarom zoo belangrijk omdat velen meenen dat de Engelsche presbyterianen eigenlijk leden der Schotsche kerk zijn.

Dit is echter volkomen onjuist al valt het niet te ontkennen dat er verband bestaat tusschen de kerkinrichting van de Church of Scotland en de Presbyterian Church of England.

Het zijn echter twee volkomen zelfstandige lichamen elk met een eigen synode en Bestuursorganisatie. Het woord „Pïesbyter" of ouderling' wijst er op dat de Kerkregeering door ouderlingen en diakenen plaats vindt.

Tusschen de Kerkregeering der gereformeerden in Nederland en de Presbyterianen in Groot-Brittanië bestaat dan ook bijna geen verschil.

Ook de presbyterianen hebben hun kerkeraden, classis en generale synode, die jaarlijks vergadert.

De, reformatie van Calvijn verkreeg het meest haar beslag in Zwitserland, Nederland en Schotland, waar zijl onder de krachtige leiding van John Knox vrijwel de geheele Schotsohe Christenheid tot de nieuw-testamentische kerkinstitutie terug bracht.

Onder de regeering van Edward VI scheen het dat de nationale kerk van Engeland zou reformeeren naar presbyteriaansch model, doch de Hoomsohe reactie onder de regeering van Mary na den dood van Edward VI sloeg aan deze hoop den bodem in.

Koningin Elisabeth, die haar opvolgde, bleek evenmin geneigd om de Calvinistische idee te aanvaarden, doch wenschte zelf een besturende en controleerende hand te houden in de kerk.

Na haar regeering bleef de strijd in staat en kerk aanhouden en de presbyterianen hadden het hard te verduren. Van verdraagzaamheid was in dien tijd geen sprake.

Gedurende het bewind van Olivier Cromwell keerde het getij en werd de invloed der presbyterianen zelfs zoo groot, dat de Staatskerk geregeerd werd in presbyteriaanschen geest, hoewel de invloed buiten Londen en Lancashire nimmer domineerend was.

Na de restoratie van het koningschap onder Karel de Tweede was het gedaan met de Calvinistische kerkidee.

In 1662 moesten de Presbyteriaaansche predikanten de Staatskerk verlaten.

Niettegenstaande zwaardere en lichtere vervolging bleven de non-conformisten bestaan.

D'aar synode- en classis-vergaderingen verboden waren door den Staat, bleven de gemeenten op zich zelf staan en misten daardoor oo'k de controle en leiding der meerdere vergaderingen.

Geen wonder dat de presbyteriaansche kerken in Engeland open stonden voor den invloed van het rationalisme der achttiende eeuw.

Het grootste deel der presbyteriaansche kerken verliet de Calvinistische levensbeschouwing en werd Unitarisch (Unitariërs zijn diegenen die slechts één persoon in het goddelijk Wezen erkeimen).

Vele unitarische gemeenten zijn oorspronkelijk presbyteriaansche kerken geweest.

In het begin der negentiende eeuw kwamen tijdens de evangelische opwekking enkele van de oude presbyteriaansche kerken, die trouw waren gebleven aan de beginselen van Calvijb, weder tot herleving.

Tezamen met enkele Schotsche randgemeenten kwamen zij in 1836 tot een vereeniging onder een synode en na verschillende vereenigingen kwam in 1876 de Presbyterian Church of England tot stand.

De invloeden van rationalisme en modernisme werken echter nog voort, en leertucht of tucht op den levenswandel is in de meeste presbyteriaansche kerken in Engeland onbekend en ongewenscht.

Zou men de Ck)ngregational Churches kunnen vergelijken met de vrije Evangelische gemeenten in Nederland, de presbyterianen in Engeland zijn definitief te vergelijken met de Hervormde Kerk in Nederland.

De scholing der predikanten geschiedt in Cambridge en staat op een hoog wetenschappelijk peil.

D© zendingsterreinen zijn hoofdzakelijk in China, Japan en Britsch-Indië.

Het adres van de vereeniging is: 1 Downsideroad, Sutton (Surrey).

K. S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen