„IN U GEBOREN”.

Wanneer de volgende week de prediking van de geboorte des Heeren weer vEin vele kansels gebracht zal worden, zullen van diverse kansels dominees hun gemeenten wel weer eens „stichten" met de citatie van de bekende strofen:

„Was Jezus duizendmaal in Bethlehem geboren en niet in U, zoo waart gij nog verloren".

En er zullen wel weer menschen gaan verzitten in de kerkbank en de halzen vol aandacht rekken, want nu komt het: „het gaat er diep door".

De ketterij is hardnekkig.

En ons dwaalziek hart is steeds weer geneigd hetgeen „gebeurt" in de „binnenkameren der ziel", „het paradijs des harten", dat „priëelken geestelicker wellusten" belangrijker te vinden dan wat er gebeurde in een beestenstal, waar een jonge Vrouw, „die Moeder was en Maghet" een Kindje gebaard en in een kribbe gelegd heeft. Het is nog niet zoo lang geleden, dat een heele kring van godsdienstige menschen, gewoon weg te blijven van de Avondmaalstafel, door den Zoon van God aangericht om der groote werken Gods gedachtenis te stichten, in complete vervoering geraakte, omdat een juffrouw uit dien kring beweerde, den Heere Jezus „in 't harte" ontvangen te hebben...

De dichter van de hierboven afgedrukte regelen is Johann Seheffter (1624—1677), een Poolsch geneesheer, die bij zijn overgang tot de roomsche kerk in 1653 den naam Angelus Silezius, , , Engel van Silezië" aannam, een naam, die nu niet bepaald gebrek aan zelfingenomenheid verraadt. '

Reeds voor dien overgang was er bij dezen Seheffter een zeer sterk subjectivisme, ^dat altoos weer het zwaartepunt van het de groote werken Gods predikende, tot geloof bewegende Woord Gods der Heilige Schrift verlegt naar het gebeuren, dat „in 't harte" zich voltrekt en daar „bevonden" wordt. En dit subjectivistische mysticisme verliest niet alleen tegenover God den HEERE de grenzen uit het oog, maar. ook tegenover de Kerk, de gemeenschap aller heiligen. Waar in de Schrift de heele Kerk, de schare, die niemand tellen kan, haar plaats heeft als de Bruid van Christus, daar stelt de zoo ootmoedig sprekende, maar steeds brutale mysticus Zijne Majesteit Zichzelf.

Zoo ook Angelus Silezius.

Bijvoorbeeld in zijn bekende , , Ik wil U minnen", dat in den nieuwen Bundel der N. H. Kerk een plaats ontving (Nr 218):

„Ik wil U minnen, o mijn leven, mijn vriend, waar and're vriendschap faalt, ik wil u minnen en U geven mijn hart, zoolang Uw licht mij straalt, . ik min U, L^m van God, o kom, mijn eigen bruidegom".

Deze Angelus Silezius dichtte in 1657 een 1400-tal spreuken over den , .terugkeer der ziele tot God", onder den titel: , , Der Cherubinische Wandersmann". We geven enkele van deze spreuken hier door: „Ik weet, dat zonder mij God niet één oogenblik kan [leven, ga ik te niet dan moet ook Hij van nood den geest [wel geven".

Voorts:

„Ik ben zoo groot als God, Hij is als ik zoo klein Hij kan niet boven mij, ik onder Hem niet zijn". En: „Ook ik ben Godes Zoon".

Een vierde voorbeeld:

„God is zooveel aan mij, als mij aan.Hem gelegen Zijn wezen help ik Hem, Hij helpt het mijn' verplegen".

Hoe deze man dacht over de Schrift en hoe hij het „inwendig licht" boven haar stelde blijkt uit de volgende regels:

„De schrift is schrift, en anders niet. Mijn troost is wezen-heid en dat God in mij spreekt het Woord der eeuwigheid".

En hoe deze man als 'n god in zichzelven rust, in volslagen autarkie en onafhankelijkheid blijkt uit zijn woorden:

„Wie in zich eere heeft die zoekt ze niet van buiten Zoekt g' in de wereld haar, zoo hebt ge haar nog buiten".

We zullen van deze godslasterlijke mystiek meer overschrijven.

Maar wie deze blasphemisehe taal gelezen heeft, begrijpt nu, dat deze man ook schrijven kon en schrijven moest:

„Was Jezus duizendmaal in Bethlehem geboren en niet in U, zoo waart gij nog verloren".

Deze man heeft bij dat „in U geboren" heelemaal niet gedacht aan het geloof in Jezus Christus, Gods eeniggeboren Zoon, onzen Heere, die ontvangen is van den Heiligen Gteest, geboren uit de maagd Maria", maar de „geboorte" van Jezus, den Zoon van God „in U", dat is het moment, waarop U ontdekt, dat god en u één zijn:

„Ik ben zoo groot als God, Hij is als ik zoo klein Hij kan niet boven mij, ik onder Hem niet zijn".

Is het wonder, - dat Alfred Rosenberg, de profeet van de nationaal-socialistische wereldbeschouwing met ingenomenheid van Angelus Silezius melding maakt? !)

De wereld heeft soms scherper en gauwer door wie aan haar zijde staan dan de menschen van de Kerk ontdekten wie niet tot haar behooren. Rosenborg prijst het in Angelus Silezius, in wien hij „de vonk der godheid" ontdekt, dat ook in zijn ziel dezelfde storm oprijst „waarmee nog iedere echte ongebroken arische religieuse mensch zijn beleven begonnen is". Hij prijst in hem, dat hij den hemel niet door „bedelen en zwendelen verkrijgen wil, maar door hem te veroveren en te stormen en hij prijst zijn „aristocratische ziels-belijdenissen".

Wie zich met dezen Angelus Silezius afgeeft koestert een adder aan zijn boezem.

En vergete geen prediker en geen hoorder des Woords, dat deze Groote Werken en Woorden Gods geschreven zijn, opdat gij gelooft, dat Jezus is de Christus, de Zoon Gods, en opdat gij geloovende het leven helat in Zijnen naam". Joh. 20 : 31.

2) Mythus des XX Jahrhunderts 105-106 Aufl. pag. 232-233.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen