Dr RIDDERBOS c.s.

uraagt naar den lekenden Weg

Jaren gelejien preekte ik eens over de Filistijnen van 1 Samuel 6. Ze wisten al lang, dat zij met hun god Dagon verslagen waren door Israels God, wiens ark ze hadden buit gemaakt. Ze begrepen: die ark moest terug. Ze waren overtuigd: al die ongelukken, die hen zoo overstuur gemaakt hadden, waren van Jahwe, den Israëlieten-God. Maar ze wilden.per slot van rekening toch nog een, teeken hebben, OP het wel van Jahwe was gekomen, al dat leed. Vandaar dat ze de ark wel op een wagen zetten, voor het transport retour, maar zoogende koeien er voor zetten, en geen mensch ze lieten aandrijven. Het instinct van de moederdieren zou ze naar de kalveren drijven. Maar als ze desondanks zonder eenigen dwang nu eens van de kalveren weg naar Israels land gingen, vrijwillige trekdieren van Jahwe's ark, wel, dan zouden de filistijnsche magnaten gelooven.

Ik noemde die keuze van dat teeken toen een vragen naar den bekenden weg.

Men kan op onderscheiden manieren vragen. Maar dat laten we nu rusten, We vinden dat vragen naar den bekenden weg niet mooi. Het houdt maar op. En het kan ook dienen tot maskeering van den werkelijken stand van zaken; zulk een maskeering geeft dan een schijn van recht om zich van de feiten los te maken, en, hetzij in het beschrijven van, hetzij in het reageeren óp den bestaanden toestand de dingen mooier te doen lijken dan ze zijn, en onze verantwoordelijkheid voor den nieuwen toestand te ontduiken of op anderen af te schuiven.

Het spijt me, dat dr Ridderbos, in allerlei kerkelijke qualiteit, herhaaldelijk vraagt naar den bekenden weg. Enkele voorbeelden uit het verleden; en dan eenige uit het heden.

A 1). Op 6 Oct. '42 schreef ik aan de „synode" van Sneek:

„elke eventueel verdere stap .op" den ingeslagen „weg" (van beslissing nemen op een punt dat NIET tot het agendum der Synode behoort) lijkt me een inbreuk op het recht der kerken".

Wie dat las, wist: deze man kan ni et medewerken aan verdere uitvoering van die besluiten der zelf machtiging.

Toch liet dr Ridderbos mij den eisoh stellen schriftelijk te verklaren, dat ook ik op loyale wijze aan de uitvoering der besluiten (alle) mijn medewerking zou verleenen.

Hij wist: hij kan dat niet doen; dat wordt conflict.

Toch liet hij e i s c h e n: doe het.

En later, onwaarheid sprekende, maakte hij van dien eisch een informatorische vriaag bovendien.

A 2). Op 13 Dec. 1943 schreef ik aan de synode van Utrecht:

„Nu is de vraag of men een materieel bestreden zinsnede moet aanvaarden als uitdrukking in-zieh-zelf van • goddelijke openbaring. I k zelf kan dit nie t Zelf ben ik van oordeel, dat de bezwaren geenszins weerlegd zijn, en acht ik de aangevochten zinsnede in zich zelf o n j u i s t".

Bovendien noemde ik de uitspraken innerlijk tegenstrijdig.

Wie dat las, wist: deze man kan niet beloven, niets te leeren, wat met die leeruitspraken niet ten volle in overeenstemming is, want hij kan niet beloven niets te leeren dat niet ten volle overeenstemt met wat onjuist is en ook nog tegenstrijdig.

Toch liet dr j. Ridderbos mij officieel, onder bedreiging van schorsing, óók als ik niet antwoordde, vragen door de synode:

Of ik beloofde, niets te zullen leeren, wat met de onjuist en tegenstrijdig genoemde uitspraken niet ten volle in overeenstemming is.

Hij wist: de man kan dat niet doen; dat wordt conflict.

Toch liet hij onder bedreiging eischen: doe het.

A 3). Conclusie uit A 1 en A 2: er werd gevraagd naar den bekenden.weg; het conflict werd gewild, 't Was trouwens als gezegd (letterlijk): hij moet er nu maar uit.

B 1). Onze Synode van Groningen 1946 sprak openlijk uit als besluit, dat haar deputaten inzake „samenspreking" met die der synodocratische gemeenschap VOORSHANDS ALLEEN SCHRIFTELIJK zouden mogen handelen.

Wie dat las, wist: die deputaten kunnen niet en zullen zeker niet (aanstonds) mondeling spre­ ken.

Toch liet dr J. Ridderbos door het moderamen zijner synode aan onze deputaten vragen (11 Oct. '46): zullen we mondeling spreken (met communiqué) ?

Hij wist: dat doen ze niet.

Toch liet hij vragen: doet ge het?

B 2). Op 3 Mei 1948 schreven onze deputaten aan die van dr J. Ridderbos' kring:

„tegen zulke handelwijze (mjondeling te houden besprekingen met volgend communiqué) hebben wij onoverkomelijke bezwaren"; de „ons gegeven opdracht" (voorshands alleen schriftelijk) wordt „door ons nog steeds als juist erkend".

Wie dat leest, weet:

, a) zij doen het niet (n.l. mondeling spreken in dit stadium);

b) zij bevelen die gedragslijn niet aan. Toch liet dr J. Ridderbos d.d. Juni '48 aan onze deputaten vragen door de zijne:

a) doe het maar;

b) beveel die gedragslijn aan.

B 3). Conclusie uit B 1 en B 2: er wordt gevraagd naar den bekenden weg; het op de lange baan schuiven wordt gewild.

We constateeren daartegenover:

1) toen de synode der anderen zei (in '46): zullen we eens praten, zeiden we: niet zóó als gij het wilt.

Maar we deden toch wat van ónzen kant: eigen initiatief.

2) Toen de anderen zeiden (we bedoelen: de deputaten-Ridderbos): we hebben onoverkomelijke bezwaren tegen lange schriftelijke stukken, toen DEDEN we toch wat van ónzen kant: eigen initiatief. We zeiden: zeg dan maar ja of neen op informatoris che vragen (situatieteekening).

En nu zeggen de heeren, die ons wilden bewegen, in te gaan tegen onze synode: o neen, we moeten u zeer speciaal kunnen bekijken, dat is opdracht onzer synode. En dr Ridderbos schrijft: hoe konden ze dat vergeten?

Maar we hadden toch gelezen, dat die deputaten van ginds wel wat schrift mochten achterlaten?

Men kan dit alles verdoezelen, en ds Volten kan weer de bekende onwaarheden debiteeren, die al vaak weerlegd zijn, en de hoofdzaken negeeren van wat hij zegt te gaan bespreken. Wij trekken uit dit geschrijf, waaraan twee synodocratische hoogleeraren (Ridderbos jr, den Hartogh) hun naam verbinden, alleen maar onze conclusie: zij willen niet zakelijk worden.

En dat klopt met hun andere gezegden. Ze zijn niet van plan, te leven naar het ethisch minimum der heidenen en humanisten inzake de rechtbank. Ik doel op een passage uit E. S. Gardner: Op 't kantje van de Wet. Daar is een aanklager, die plotseling inziet, dat hij 't zaakje verloren heeft. Hij wil niet zijn hooge woorden intrekken, kan ook niet meer volhouden wat hij op hoogen toon er uit geslingerd had, en wou toen alleen maar zonder een lastige uitspraak de vervolging ingetrokken zien; dan behoefde men geen ja of neen te zeggen: de zaak blauw-blauw laten. Maar dan buldert de advocaat, die de verdediging heeft tegenover den aanklager: er is een openbare beschuldiging uitgebracht tegen verdachte in deze zaak Een intrekking van de vervolging zou een smet op dennaam van verdachte laten rusten.

Ziehier het ethisch minimum van een humanist tegen een verdachte.

Waar is het ethisch minimum van dr J. Ridderbos tegen niet eens meer verdachten, doch gevohnisten? Uitgebannenen? Wie buldert eens tegen hem, ?

ten? Uitgebannenen? Wie buldert eens tegen hem, ? Als dr Ridderbos dan geen ja of neen wil zeggen op vragen, wie wil die taak van hèm dan overnemen?

U soms, ds Volten? U zei immers: dat ware twee mijlen meegaan? Kom, zullen we 't eens samen doen? U moogt mij, en ik mag U vragen; we publiceeren dan vragen en antwoorden over en weer. Particulier. Maar publiek.

Doen, ds Volten? Twee mijlen meegaan — dat is beter dan wat U nu doet: vier mijlen teruggaan van de naakte feiten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen