GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Balans van „Oosterbeek”

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Balans van „Oosterbeek”

10 minuten leestijd Arcering uitzetten

[Opmerking vooraf. Hieronder zullen we spreken over het uiteenvallen van het front van „Oosterbeek". Na verzending van onze copie werd onze aandacht erop gevestigd, dat twee namen, die in sommige bladen nog onder het communiqué van Oosterbeek n stonden, ontbreken in den tekst van dat communiqué zooals „De Strijdende Kerk" het gaf; het zijn de namen van de heeren J. F. Bos en ds J. de Waard. Mede wijl laatstgenoemde in ons vorig nummer ter sprake gekomen is, achten we ons verplicht, deze mededeeling hier te doen. K.S.]

Oosterbeek is uitgepraat: Nu komen de brokken

We hebben gevraagd: waarom de naam Toom vliet niet stond onder Ooscerbeek II. De mogelijkheid, dat dezen man in de door zijn medewerkers eerst aangemoedigde (!) actie thans de leiding zou ontglippen, mag met verwaarloosd worden. Dat is altijd voor ieder, die kromme wegen gaat, een dreigend gevaar.

Nu, dat de sympatliie-betuigers, bovenbedoeld, dia hun „smaldeel" zochten los te weeken van ons, zelf de gevolgen van hun onwaardige tactiek gaan vreezen, blijkt in het door dr J. Ridderbos geredigeerde „Geref. Weekblad". Dr den Harcogh scarijfc daar een merkwaardig artikel. Hij wil geen droppel water in den rooden wijn der uitwerpers. „Wij hebben", zoo schrijft hij, „wy hebben alsnog de stellige overtuiging, dat al deze uitspraken (van '42) ten volle in overeenstemming zijn met Gods Woord en onze symbo.en en Uturgiegeschriften, waarvoor vele bewijzen in den loop der jaien geleverd zijn". Nu, daar staat het duidelijk. Wij zijn overtuigd, dat die uitspraken niet in overeenstemming zijn met Schrift enz. Dat is ook al vaak bewezen. Maar hoe het zij: w ij z ij n dus ketters, volgens dr den riartogh. Üeiuldtig dat hij 't zegt: men kan zien, dat Oosceroeek bij de synodocratiscne leiders geen kans maakt, als puntje bij paaltje komt. De „tuchthandelingen" ? „Volkomen te rechtvaardigen', roept dr den Hartogh uit, en dan nog wet met de (voor een hoogleeraar m het kerkrecht verbijsterende) toevoeging: „voor wat de Generale Synode aangaat en de door haar gegeven kerkrechtelijke uitspiaken en richtlijnen". Met s< , omme verbazing lezen we: „Er is bij ons vooralsnog dienaangaande geen zweem van aarzeling, of vele argumenten, m rapporten en conclusies en in allerlei geschriften gegeven, zijn steekhoudend en afdoende". Ziezoo, al heetc o.a. de Heer P. Groen ze uiieengerafe.d en de grotste tegensitrijdigheden aangewezen, deze canonicus is ten volle verzekerd. En aan het exnd deze tirade: „w a t zijn we op deze wijze met Ds Bos c. s. gevorderd? Zakelijk niets of minder dan niet s".

Daar staat nu Oos eerbeek. Bij ons wil men er niet van weten. We hebben dat dadelijk gezegd. Aan gindsche zijde wil men er ook niet van wecen, al heef c men 't eerst aangemoedigd. Maar als 't op 't erkennen van fouten aankomt, —• ho maar.

Wij zijn blij dat er van die zijde weer eens een enkel glimpje van teleurstelling te zien is. Niet om die teleuisceiimg, want wij bewonderen de houding van de synodocraten in Oosterbeek tegenover hun avondmaalsgenooten evenmin als die van ds Bos c.s. tegenover ons. Maar we zijn blij dat iedereen 't nu hooren kan: men wil niet over de brug komen. Dat wisten wij; men geloofde het niet. Nu staat het te lezen. In het blad van dr J. Ridderbos en dr G. C, Berkouwer.

Zou men nu maar niet ophouden? En zich bekeeren tot de applicatie Van Gods Woord aan de w e r k e - lijke feiten?

Ds Bos fantaseert bij ons een wit-zwart-schema. Het bestaan ervan loochenen we: onze deputaten boden ieder aan, ons met argumenten te overtuigen. Maar het allebei-half-wit-half-zwart-schema van ds Bos, a priori vooropgesteld, helpt aan de andere zijde ook al met.

O booze tijd. Hebben dl Gereformeerde Kerken na de procedure-Geelkerken ook zoo lang gedokterd aan vervangingsformules, toelichtingen. Oosterbeek I-II? Weineen, ze stonden voor de zaak. Hier is nu al jaren lang gesaboteerd en gemanoeuvreerd. Laat de friesche predikanten, laat ds Schep zich niet meer onttrekk-en aan de vrijniaking. Alleen gehoorzaamheid verbindt; alleen gehoorzaamheid herstelt de eenheid. Sluit Ooster'jeck, en komt terug, en houdt U aan de feiten.

(P.S. Dit stuk bleef verleden week liggen. K. S.)

Zou men nu de Synode van Amersfoort maar geen gelijk geven ?

Met een enkel woord wezen we er reeds op, dat dr G. M. den Hartogh bij voorbaat Oosterbeek II afwijst. Eens afwachten, of ds B. A. Bos nu tegen dr den Hartogh net zoo optreedt als tegen zijn broeders, die d a d e 1 ij k, zonder met hem te spe.en, hebben gezegd, wat dr den Hartogh nü opmerkt. Laatstgenoemde heeft, naar zijn zeggen, alleen nog maar iei-S gelezen over Oosterbeek n (hij schreef d.d. 17 Januari). Maar hij heeft gelezen wat ds B. A. Bos er over opmerkte, vóórdat de stellingen gepubliceerd waren. Hij, dr den Hartogh, meent, dat ds B. A. Bos, die het wel weten moest, wat Oosterbeek H behelst, „een onheilspellende slagschaduw" erop geworpen heeft; en hij komt zélfs tegen „Trouw" op, ais hij de kerkeraden, die de preekstoeldeur netjes gesloten houden voor de oproermakers, toch al vast waarschuwt., „Om een gewichtige oorzaak" (!) mag hij, naar zijn verzekering, „niet nalaten de ambtsdragers en leden onzer gemeenten" (de synodocratische dus) „te waarschuwen om niet te spoedig te juichen over een grooten stap op den weg naar de eenheid".

Nu is het niet erg fijn, als dr den Hartogh alleen ds Bos zoo'n onheiispe.lende slagschaduw ziet werpen. De namen van zijn eigen medewerkers, tot synodeleden toe, mogen ook wel genoemd worden.

Maar dat zij verder een zaak voor wie het aangaat.

Wij vragen alleen maar aan iedereen: wordt nu leiding gegeven? waar

Eerst heeft ds Toornvliet gezongen en gejubeld. Het orgaan, dat mede door de H.H. Ridderbos (H. N.) en Den Hartogh onderhouden wordt. De Strijdende Kerk, heeft er een officieel nummer aan gewijd. Dr J. Ridderbos gaf vriendelijke zegenwenschen. En nauwelijks wordt er ook maar een kik gegeven in de richting van: schulderkenning en herroeping, al is 't ook nóg zoo wein, g, en langs nóg zoo kromme redeneergang, of degenen, die eerst het Oosterbeeksche spel hebben aangemoedigd, vallen terug in harde afwijzingstaai, en gebniiken weer het' woord „scheurmaking". Dr den Hartogh is weer biddende, naar hg verzekert, dat de Heere de oogen van ds Bos en zijn mede-Vrijgemaakten daarvoor wil openen, opdat zij weer „LANGS RECHTE WEGEN" (!) , met „ons" (de synodocraten) vereenigd worden. Van gebeden gesproken: in en buiten Oosterbeek.

Zouden nu de vrijgemaakte sprekers van Oosterbeek maar eens niet hun matje oprollen, en hun booze woorden over hun broeders, die met hen niet gespeeld, maar op hun dringend verzoek hun meening ten beste gaven, inslikken, en weer gaans a-menwerken? En gaan zien, dat ze a 1 1 e e n b ij ons christelijk behandeld zijn? Wij noemen die houding - laf: , eerst meedoen, en juichen, en zegenbeden geven, als men denkt, de vrijgemaakten te kunnen verdeelen tegen elkander, maar terugtrekken, zoodra er een enkel nog zoo'n schuchter woordje valt over schuld-wegnemen? Zij, die de leiding kwijt zijn sedert 1942/4 hebben ze nog niet teruggekregen. Ze blijven stuurloos.

„Langs rechte wegen", zegt dr den Hartogh. Zeker, zeker; dat isformeele ethiek. Maar de materieele is er ook. Onze deputaten hebben gezegd: geef antwoord op de punten-in-geding, en zeg ook óns-alles wat ge te zeggen hebt, en vraag ons wat ge wilt, we zullen antwoorden, en het ook publiceeren. Antwoord: neen. Toen zei de synode van Amersfoort: we zullen eens ophouden met de kerk op sleeptouw te laten nemen, en de onwilligen houden aan hun onwil. Ds Bos zei toen: dat is onbroederlijk, en reisde stad en land af, om. te suggereeren: het ambt der geioovigen, dat kan nog wel wat, en moet hier optreden. Nauwelijks van wal gestoken, ziet hij evenwel zijn front ineen gestort, hoort hij zich toevoegen: wij hebben aan u, dien we eerst hebben aangemoedigd (op een manier, die spot met ons tegen Greijdanus en Schilder en Wezep en Amersfoort enz. enz. er-z. enz. verdedigde kerkrecht), we hebben aan u zakelijk NIETS OF MINDER DAN NIETS.

Als nü de redenaars en conferentiebeleggers onder de Oosterbeekenaren niet stad en land afreizen om dr den Hartogh en ds Toornvliet en de anderen openlijk te discrimmeeren, ook in hun met synodocratischen steun verschijnend orgaan, dan weten we het niet meer. Het is nog tijd, om de scherven en brokken op te rapen en over te gaan tot de schoone orde van Gods dag: Hij beveelt ons, de FEITEN niet te verdonkeremanen, want wie de feiten miskent, die kan niet reformeeren, en alleen maar revo-utioneeren. Bedoeld of onbedoeld, daar spreken we ons niet over uit.

Wij hebben geweten: zoodra er ook maar iets zakelijks komt, ook al gaat het langs kromme wegeü, zal men ginds zeggen: neen. Wij hebben geweten: men dénkt niet aan eerlijke herroeping. Wij hebben geweten: de vervarigingsformule, hoe onzedelijk ook, bleef een lokaas. Maar juist daarom een weigering van revisie, al werden de bezwaarden jaar in jaar uit zoet gehouden met den eisch: vraag dan toch revisie. Wij wisten, dat b.v. in Meppel door den synodocratischen kerkeraad aan een tweetal geschorste (en sinds vrijgemaakte) ouderlingen na de vervangingsformule de vraag was gesteld: „welk uw oordeel is over de leeruitspraak de, r Generale Synode van de Gereformeerde Kerken in 1946 gedaan, tervervanging van die van 1905 enl94 2" (die nota bene, zelf verklaarde, dat alies van 1905 en 1942 naar Schrift en Belijdenis w a s en dus gehandhaafd moest worden). En het verwondert ons niet, dat de predikant, die dit briefje aan de door hemzelf geschorste ouderlingen onderteekende, thans schrijft: Laten we daarom ophouden met b ij valsbetuigingen aan ds B. A. Bos, waarbij ieder eigen zaaksgerechtigheid-blijft handhaven" (ds Y. K. Vellenga in Kbl. Ov. & Dr). Wij weten, wat nu ieder weten kan, dat ds Bos met zijn onzalig schema: ieder-haf-wit-half-zwart niet alleen bij ons (want wij willen wéten, wat onze schuld is, en weigeren gehoorzaamheid en ongehoorzaamheid met denzell'den naam te noemen), maar ook bij de anderen op een muur zou stuiten. Hij zou alleen maar de vreugde om Gods werk wegnemen, alleen maar de conscientie (van synodocraten) morfineeren, en het eenvoudige volk, eenvoudig dan bedoeld in den góéden zin, verwarren.

Hij ziet nu, waar hij terecht gekomen i §.

Laat hem nu met de zijnen terugkeeren tot de eenvoudige ge.oofsprediking, waaraan hij eerst zoo'n levendig aandeel nam. Ladt hem ds Schep van Assen zeggen, wat ds J. v. Bruggen dezen Onder het oog brengt, en waar geen speld tusschen te krijgen is, omdat het zoo doodeenvoudig en ernstig is. Laat hem erkennen: die impasse bestond niet, want men wil ginds niet; en als er nog iets goeds van komt, dan zal het moeten door hetgeen geschied is, en als norm as uitgegeven en gehandhaafd, en ook als norm gebruikt wordt aan gindsche zijde, af te w ij'zen, zonder speculaties.

Kn als ds Bos daartoe komt, met de zijnen, en Oosterteek sluit, en op zijn schreden terugkeert, dan zal er weer blijdschap zijn, en kunnen we verder degenen, die hetgeen duizendmaal is aangetoond, zonder dat

het hen vermocht te veranderen, overlaten, met ons zelf, aan den Rechter van hemel en aarde. Wij hebben allen onze zonden, maar juist daarom mogen wij geen zonde creëeren om wat gedaan te krijgen in een weg, die niet recht is. Met diplomatie, die schematisch opereert, is noch een staat, noch de stad schematisch opereert, is noch een staat Gods ooit gebouwd.

, noch de stad K. S.

(P.S. Dit stuk bleef verleden week liggen. K. S.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 5 februari 1949

De Reformatie | 8 Pagina's

Balans van „Oosterbeek”

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 5 februari 1949

De Reformatie | 8 Pagina's