Een rijk gezegend bibliotheek-jaar

Wie nagaat wat onze bibliotheek wedervoer in het afgeloopen cursusjaar en daarin Gods doen erkent, kan alleen maar dankend aanbidden; hij ziet de wonderbare vervulling van Gods belofte: „doe uw mond wijd open en Ik zal hem vervuUen"; de beurtirang der gemeente in Psalm 136 staat hem er niet éénmaal te veel, terwijl hem zeer bizonder treft vers 23: , , Die aan ons gedacht heeft in onze nederigheid", en de verlegenheidsvraag: „wat zal ik den Heere vergelden? " rijst ook bij hem. Tegenover den stroom van onze ongerechtigheden een ongelijk breeder en dieper stroom, van weldaden Gods — de weergave van het nuchtere feiten-materiaal dat volgt is in den grond niet anders dan een lofzang, een eerbiedige hulde aan Hem die geeft Goddelijk mild.

Veel, heel veel goeds is er te vertellen: van hst nieuwe bibliotheekgebouw, van de gezegende samenwerking, van de nieuwe aanwinsten, van de ons geboden hulp, en zoo veel meer — ik wil trachten, het voornaamste in enkele trekken weer te geven.

Over het nieuwe gebouw kan ik, gezien de uitvoerige mededeelingen in De Reformatie van 24 JuYii, kort zijn. Toen de aanvoer van steeds nieuwe stapels boeken ongestremd voortging, kwam de vraag wel eens op: hoe stellen we 't met de beschikbare ruimte? Een zeer schuchtere suggestie is wel eens gemaakt in de richting van 't huren of misschien koopen van een of ander gebouw, niet te ver uit de buurt, maar die gedachte verstierf al heel gauw na de geboorte: de kosten! En 't is hier in Kampen al juist zooals overal elders: waar in dezen tijd van woningnood 'n eenigszins geschikt huis te vinden? Wel bracht ons de zolder voorloopig uitkomst, met allen nadruk echter op v o o r 1 o o p i g, tot we ineens verrast werden met het voorstel van het bestuur der Stichting, door Curatoren Eianvaard, tot den bouw van een nieuwe bibliotheek-zaal in den tuin, waaraan onder architectuur van br T. Sikma door den aannemer br W. Sleurink zóó ijverig is gewerkt, dat men over enkele weken met het gebouw hoopt gereed te zijn, en we voor boekenberging een grondvlak krijgen van 125 M^, terwijl zoo noodig in de toekomst dezelfde ruimte nog eens kan worden verkregen door een tweede verdieping, waarop nu reeds met de fundeering gerekend is. Wat een uitkomst! We kunnen nu wat er is in de ongebruikte collegezaal en wat op den zolder staat in 't nieuwe •gebouw onderbrengen, waardoor goeddeels de kasten langs de wanden gevuld worden; in 't midden staan dan echter nog 84 kasten van twee bij één meter, zoodat er in afzienbaren tijd aan ruimte geen gebrek is.

Dit is 't antwoord Gods, vóór ons roepen reeds gegeven. Een oplossing veel beter, goedkooper en doelmatiger dan wanneer we elders voor onze bibliotheek onderdak hadden moeten zoeken. Geen dure aankoop nu, geen verbouwingskosten, geen scheiding van Schoolgebouw en bibliotheek: we hebben thans voor een in deze tijden verwonderlijk lage som een eenvoudig, doch zeer solied gebouw, binnendoor vanuit het hoofdgebouw bereikbaar, dat door de warme roode kleur van onze mooie hollandsche baksteen een uitnemenden indruk maakt.

Reeds bleek, hoezeer we inzake bergruimte wat verlegen geworden waren; dit spreekt nog duidelijker als we vermelden, dat in 't afgeloopen jaar konden aangeschaft worden niet minder dan 2400 boeken en ruim 3000 brochures. Deze laatste, de brochures, vormden het z.g. handapparaat van wijlen Prof. Dr A. M. Brouwer; de verzameling bestaat uit kleine geschriften, voor het'overgroote deel op 't gebied van theologie en kerkgeschiedenis uit de laatste eeuw; aan de hand van deze brochures is onder meer de kerkelijke strijd in de Ned. Herv. Kerk en de geschiedenis der doleantie van stap tot stap te volgen; mét de vele geschriften uit den tijd der Afscheiding, die de bibliotheek reeds rijk was, vormt deze nieuwe aanwinst een prachtig geheel en een onwaardeerbaar bezit. En nu de boeken? Laat ik enkele namen en titels noemen: werken van Bellarminus, Beza, Böhme, Comte, Pichte. Fuller, het Wonderboek van David Jorisz, de Labadie, Ie Long, Pighius, Revius, Spanheim, de Thou, Trigland, Voetius, Walaeus; we ontvingen in 25 quarto banden de Acta o.a. van de conciliën van Ephese (431) en die van Chalcedon (451) en gedeeltelijk die van Constantinopel (381); 't Corpus Confessionum uitgegeven door Fabricius zoover verkrijgbaar; Crespin's Martelaarsboek in de laatste jaren door hem zelf verzorgde fransche editie; Dubnow's Weltgesohichte des jüdischen Volkes in 10 banden; Clemen's Flugschriften aus den ersten Jahren der Reformation; Kenyon's Chester Beatty biblical Papyri; Mourret's Histoire générale de l'église (8 deelen); Pastor's Geschichte der Papste in 22 banden; Sammlung von assyrischers und babylonischen Texte in Umschrift und Uebersetzung (6 deelen); The Babylonian Talmud (34 deelen); het Middelnederlandsch Woordenboek van Verwijs en Verdam (11 deelen); tal van Zwingliana enz. enz. En nu nog iets heel bizonders.

Reeds hadden we kunnen aanschaffen van 't bekende Cor-pus Reformatorum de werken van Calvijn en Melanchton, bovendien van Calvijn de teruggevonden preeken over 2 Samuel en de fransche brieven, uitgegeven door Bonnet. Maar met Luther's werken wilde 't niet vlotten. We hadden wel enkele Auswahlen, maar 't gemis van een betrouwbare Luther-uitgave deed zich af en toe pijnlijk gevoelen. Daar ontvingen we bericht van een onzer trouwe helpers in den boekhandel, dat hem vanuit Duitschland was aangeboden de in wetenschappelijke kringen zeer gezochte en hoog gewaardeerde Weimarer Ausgabe van Luther's werken in 92 banden, sinds vele jaren uitverkocht. We hadden zóó wel willen bestellen, maar we schrokken toch even terug. Want er was een bedrag mee gemoeid van ongeveer 5000 gulden. En er was al zooveel uitgegeven, dat we 't niet verantwoord achtten tot aanschaffing over te gaan, vóór en aleer we overleg gepleegd hadden met 't Dames-Comité, of de kas zulk een aanzienlijke uitgave wel veroorloofde. Inmiddels kwam er een telefoontje van onzen br boekhandelaar dat op beslissing aandrong, aangezien er heel wat „kapers" op de kust waren, ook in Duitschland, die alle moeite deden dit werk in handen te krijg: en. Toen hebben we 't maar gewaagd. Telefonisch ging de opdracht door naar Duitschland, vanwaar we na zeer korten tijd de prachtige, kloek gebonden uitgave thuis kregen. Vlak na de bestelling ontvingen we een schrijven van de accurate penningmeesteresse van het D& mes-Comité, Mevrouw Veltman te Zeist, dat we zonder gewetensbezwaar tot aanschaffing konden overgaan, welk bericht onze laatste zorgen wegnam.

Ja, dat Dames-Comité met de vele helpsters! Ze kunnen stellig niet beseffen van hoe hoog belang de dienst is, die ze aan onze Hoogeschool bewijzen. Ze weten niet, hoe blij ze ons maken met het resultaat van dat stille, regelmatig voortgaande werk van het inzamelen der giften — maar weinig dingen z^h er, die zoozeer bijdragen tot de vreugde in de studie als een welverzorgde bibliotheek, voorwaarde ook voor de wetenschappelijke vorming, die onze studenten noodig hebben en tevens onmisbaar arsenaal voor de hoogleeraren. Hartelijk hopen we (wat we ook vertrouwen) dat Comité en helpsters even actief mogen blijven in 't verzamelen der wekelijksche en maandelijksche bijdragen voor onze bibliotheek als onze broeders en zusters in 't geven — en niemand make zich ongerust, dat er straks te veel boeken zullen komen: we hebben nog een achterstand van vele tientallen jaren in te halen.

Intusschen zijn het niet professoren en studenten alleen, die profiteeren van dezen boekensohat; in het afgeloopen cursusjaar zijn er niet minder dan 1265 boeken uitgeleend, waarvan 949 aan hen, die behooren tot den engeren kring der Hoogeschool, en 316 aan predikanten en gemeenteleden. Een vooruitgang van bijna honderd procent vergeleken bij 't jaar daarvóór; toen waren de cijfers respectievelijk 677, 527 en 150. 't Behoeft niet gezegd, dat dit heel wat werk meebrengt voor onzen conservator, die bovendien de zorg heeft voor het inschrijven en de plaatsing der boeken, het aanbrengen van de signatuur, het bijhouden van het kaartregister, enz. enz. Zijn ambt, ik mag dit hier en passant wel eens vermelden, is van oude tijden af in aanzien geweest; vroeger heette hij die het bekleedde boekenwaarder of librarius, ook geestelijk tuighuismeester of armarius; Thomas a Kempis leert, dat men de liberye zal binnentreden met gereinigden schoenzool en eerbiedig stilzwijgen, en als men een boek las of sloot, had men Gode voor de bewezen weldaad dank te zeggen (Pro Christi laude hos libros lege et postea claude); terwijl ieder, die uit de bibliotheek van het St Barbara-klooster te Delft „een boek kwam bidden", volgens de regelingen tot de boekwaarster had te gaan „seggende, een luttel nyghende mytten hoofde: „een boeck!" ". De zeden veranderen met de tijden, we zijn zoo plechtig niet meer als voorheen, en onze librarius heeft in de verste verte niet zulk een minutieuse instructie als in vroeger eeuwen aan de boekwaarders gegeven werd; in de lange rij van hen, die deze functie vervulden of nog vervullen bekleedt hij echter zijn ambt met eere; we zijn zeer dankbaar, dat hem deze taak werd toevertrouwd, die hij met ijver en blijmoedigheid verricht.

Over de samenwerking behoeft na 't bovenstaande niet veel meer gezegd te worden: ze stemde tot innigen dank. Allen: curatoren en bestuursleden der Stichting, comité en helpsters, conservator en, pedel hebben mét de leden onzer kerken getoond, hoe na de bibliotheek hun aan 't hart ligt, en wat er bereikt kan worden, als onder Gods zegen de handen worden ineengeslagen.

Onvolledig zou dit verslag zijn, indien over 't hoofd werd gezien de belangrijke steun, ons geboden door den boekhandel. Iemand zegt: maar er wordt ook aan verdiend! Ongetwijfeld. Doch hadden we de hulp niet gehad van onze vrijgemaakte boekhandelaren en antiquaires, dan waren we nooit zoover gekomen. Ze allen te noemen gaat niet aan, maar ik mag hier wel een uitzondering maken voor den heer Wristers te Utrecht en Bouma's Beekhuis te Groningen, die geen middel onbeproefd lieten om ons te helpen aan werken, waarvan het bezit ons practisch onontbeerlijk was.

U acht dit een hooggestemd verslag? Geen wonder. Ga, na al wat vermeld werd, de cijfers maar eens na. Verleden jaar was er 'n flink overschot. Nu we dit jaar in de gelegenheid waren dit te gebruiken en wél te besteden, hebben we die kans niet voorbij laten gaan. Zelfs zijn we heel wat ingeloopen op 't geen ons in gewone omstandigheden op den Schooldag zou worden ter hand gesteld, zoodat we volgend jaar, bij gelijke inkomsten, ons in de uitgaven zéér zullen moeten beperken. Immers het totaal van de inkomsten en uit-' gaven is thans buitengewoon hoog geworden: we ontvingen ƒ 38.371, 62 en gaven uit ƒ 37.044, 89. Op de Sallandsohe Bank staat nog ƒ331, 45; op de Nuts-Spaarbank ƒ 1.616, 83. Eén feit verdient nog bizondere vermelding: ds H. J. Schilder te Utrecht heeft de totale netto-opbrengst van zijn boek „Op de grens van kerk en secte" (Ie druk) ten bedrage van bijna ƒ 700, — aan onze bibliotheek geschonken. We zijn hem daarvoor ten zeerste dankbaar en stellen zijn schenking op hoogen prijs. Na de rijke geestelijke bate, die dit boek voor onze kerken gedragen heeft, komt haar nu ook dit stoffelijk voordeel ten goede.

De laatste zin, waarmee voorheen vrome schrijvers hun geschriften vaak beëindigden, was: laus et gloria Deo. Gode zij lof en eer — zou ons besluit anders mogen luiden?

De bibUothecaris: P. DEDIDENS.

VERVOLGARTIKEL.

Wegens plaatsgebrek staat het vervolgartikel over.

K. S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen