Spiegel, spiegelt U dan echter wie ghij zijt
De Spiegel, Christelijk Nationaal Weekblad, bracht in het nummer van 17 Maart een reeks foto's uit Coevorden. Onder een plaatje, een interieursfoto van het gebouw van de sedert jaren Vrijzinnige Nederlandsche Hervormde gemeente, lazen we het volgende praatje: „De Ned. Herv. Kerk is een van dë weinig bewaarde kruiskerken in Nederland. Ze dient hoognodig gerestaureerd te worden, waarvoor een bedrag van een ton nodig is. Nadat vorige eeuw de Drent mede tengevolge van de sociale achterstanden, vrij onverschillig en apatisch stond ten opzichte van de godsdienst, is daar sedertdien belangrijke, wijziging ten goede in gekomen".
Volgens „De Spiegel" stond „de" Drent — het was dus een algemeen verschijnsel — in de vorige eeuw vrij onverschillig tegenover den godsdienst. En zulks zou mede gevolg geweest zijn van de sociale achterstanden. Tegenwoordig wordt dat beter. Natuurlijk mede tengevolge van den socialen vooruitgang. Nog één stap of Domela Nieuwenhuis krijgt er met zijn twaalf apostelen de eer van.
Het valt overigens met die onverschilligheid en die apathie van „den" Drent in de vorige eeuw nogal mee. De Spiegel, — als het blad nog weet wat Christelijk, wat Christelijk Nationaal is — bedoelt met den „godsdienst" natuurlijk de, ook typisch nationale, christelijke, gereformeerde religie. Welnu: een vluchtige blik in ons jaarboekje van 1942 leert, dat van de toen vermelde 43 Gereformeerde Kerken in „'t 01de laandschap" 34 tot openbaring zijn gekomen in de vorige eeuw, en van deze 34 niet nlinder dan 28 vóór de Doleantie, 20 tusschen 1834 en 1850. En overigens waren de niet-Gereformeerde Drenten allesbehalve onverschillig en apathisch, maar uitgesproken vijandig. De strijd tegen de herleving der kerk werd o.a. ingezet door den geleerden predikant te Assen, Dr G. Benthem Reddingius, een van de twee wolven in de schaapskooi van Christus, tegen wie Hendrik de Cock spoedig de pen moest opnemen.
Als het waar is, dat de onverschilligheid en apathie ten opzichte van den godsdienst mede een gevolg waren van de sociale achterstanden, dan zijn die Drentsche afgescheidenen natuurlijk steenrijke kapitalisten geweest. Het is overigens leuk er in dit verband aan te herinneren, dat Mevrouw Roland Holst ten tijde van het eeuwfeest der Afscheiding van deze laatste een precies omgekeerde, maar even' historisch-materialistische verklaring gaf: zij verklaarde de Afscheiding juist uit den socialen achterstand van het afgescheiden volk.
Wat de armoede van die afgescheidenen betrof, had zij volkomen gelijk. Maar de sociale achterstanden, ook in Drente, verklaren nóch de godsdienstige herleving, die de Afscheiding bracht, nóch de „onverschilligheid en apathie", die De Spiegel meent te kunnen constateeren.
De waarheid is, dat God ook in Drente zich door Zijn Woord en Geest had doen overblijven een arm en een ellendig volk, dat Hij genadig van kwade herders verloste. En dat Benthem Reddingius met andere wolven in de schaapskooi van Christus de kerken in Drente hebben leeggepreekt en de gemeenten verwoest.
Daarvan schijnt De Spiegel niets meer te weten.
Het blad kent de historie niet.
Daarom verstaat het den eigen tijd niet.
Daarom is het praatje bij het plaatje valsche voorlichting.
En op den klank af Vondel's „Geuzevesper" citeerend zouden we tot De Spiegel willen zeggen: „Spiegel, spiegelt U dan echter. Wie ghij zijt".
Is Uw voorlichting Christelijk?
En Nationaal?
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 14 april 1951
De Reformatie | 8 Pagina's