VU Magazine 1977 - pagina 402

Wl magazine 4

Discussie over grondpolitiek:

Hoe verdeel je de bouwopdrachten? Het Geografisch en Planologisch Instituut aan de VU vierde vorige maand zijn vijftiende verjaardag. Twee dagen congresseerde men onder het motto ,,Grondig bekeken" over de grondpolitiek. Sluitstuk van dat congres was een discussie waaraan onder andere prof. mr. P. de Haan (hoogleraar in het administratierecht aan de VU, CDA), prof. mr. C. H. F. Polak (lid van de Raad van State, VVD) en ir. A. J. Voortman (lid van de Tweede kamer, PvdA) deelnamen. Het volgende fragment uit deze discussie gaat over gemeenten en project-ontwikkelaars; over het ontbreken van een mechanisme waarmee bouwopdrachten eerlijker kunnen worden verdeeld. DE HAAN: De problematiek van de onteigening van project-ontwikkelaars is een van de kernpunten van de grondpolitiek voor wat betreft de gemeenten. Deze onteigening is mogelijk, maar dan wel uiterst moeizaam. Wanneer namelijk de project-ontwikkelaar grond koopt (hetgeen in sterk toenemende mate het geval is in uitbreidingsgebieden) krijgt hij een stuk eigendomsmacht in die gebieden in handen. Die macht kan men gebruiken om de planning, die nog moet plaats vinden of die al aan de gang is, te beinvloeden. De gemeente is genoodzaakt om, gezien de moeizaamheid van de onteigenings-procedure, al in een zeer vroeg stadium met de project-ontwikkelaar om de tafel te gaan zitten. Het gevaar is dan groot, dat de gemeente, wat de planning betreft, niet meer kan realiseren wat ze zou hebben gewild. Mij zijn tal van voorbeelden bekend, waaruit men kan zien hoe moeilijk gemeenten het vaak hebben met de project-ontwikkelaars. Dat wil niet zeggen dat ik op het standpunt sta, dat zonder meer iedere project-ontwikkelaar zou moeten kunnen worden onteigend. Ik vind wél, dat die mogelijkheid in de wet verruimd zou moeten worden, zodat de dwangpositie voor de gemeenten niet kan ontstaan. Daarmee bedoel ik met name de beschikkingsmacht die de gemeente over het gehele gebied van het bestemmingsplan krijgt, zodanig dat zij niet wordt belemmerd in de planning

en ook niet in de uitvoering. Wat die uitvoering betreft, is het zo, dat de project-ontwikkelaar vaak duurder heeft gekocht dan de gemeente, soms aanmerkelijk duurder. Men koopt die grond niet uit speculatieve overwegingen, maar om zich een recht te claimen op de bouwmarkt. Op zichzelf vind ik dat een legitieme zaak in een tijd waarin de bouwmarkt zo is achteruit gegaan. Men probeert zich geen eigendomsmacht-op-zich te verwerven, evenmin wil men de grond blijvend in bezit hebben. Het gaat om die bouwclaim. Nu is het de vraag of je de grondmarkt een goed verdelingsmechanisme vindt voor bouwopdrachten. Ik heb geen groot vertrouwen in dat mechanisme, in ieder geval niet voor zo ver het automatisch werkt. Aan de andere kant is er geen beter mechanisme. VOORTMAN: De heer De Haan legt de nadruk op de ontwrichting die kan plaats vinden door de activiteiten van een project-ontwikkelaar. De beslissingsmogelijkheid van een gemeentebestuur; de uitvoering van een bestemmingsplan; de planning van een gemeente, kunnen verregaand worden doorkruist. Ik denk, dat het nodig is, verder te gaan dan de heer De Haan. Dat is geen politiek dogrtia. Je moet constateren dat een project-ontwikkelaar per definitie de vrije beslissingsmogelijkheid \ an een gemeente móét doorkruisen. Want wat is zijn doel?

Grond door bouwactiviteit als economisch project tot ontwikkeling te brengen. Hij moet de meest lucratieve bestemming na streven. De tendens bij dit soort activiteiten is per definitie ontwrichtend ten opzichte van gemeentelijke beslissingen, waarbij belangen die zich economisch gezien minder manifesteren, een hogere prioriteit hebben. Dat behoeft niet te betekenen dat je in alle gevallen zult moeten onteigenen. Het betekent wel, datje een royale mogelijkheid in die richting moet hebben. Ik vind het van belang dat de gemeenten, (zelfs de kleinste gemeenten), als publiek orgaan, zelf de planning tot stand kunnen brengen; ook zelfde ontwikkeling van zo'n project ter hand kunnen nemen. POLAK: Er wordt hier gesuggereerd om de onteigeningswet aan te vullen. Laat ik één ding voorop stellen: de hele wetgeving op de ruimtelijke ordening is dringend aan verbetering toe. Vanuit overzichtelijkheids-oogpunt gezien, laat die wetgeving sterk te wensen over en het is goed dat mensen als De Haan, met zijn onvermoeid pogen daarin verbetering te brengen, daarmee ook succes heeft. De heer Voorman spreekt van ontwrichting. Ik ben daar nog helemaal niet van overtuigd. Ik wil niet ontkennen dat men hier en daar - en dan zijn het vaak de kleine gemeenten - voor hele vervelende situaties is komen te staan, maar dan moet men roeien met de riemen die men heeft. Als instrumentarium voldoet onze wetgeving wel. Als doorzichtig geheel van regels voldoet ze niet. DE HAAN: Ik geloof niet zo verschrikkelijk in de gemeentelijke ontwikkelingsbureaus van de heer Voortman. Ik gun het de gemeenten best, wanneer ze het management zouden kunnen opbouwen dat de project-ontwikkelaars hebben, maar ik geloof er niet zo in. De voorbeelden die daarvan bekend zijn, zijn ook niet

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen