VU Magazine 1991 - pagina 455

(f wat hij geweest is Prof.dr. Joh. Blok (links) en Fokke Goudswaard: 'De mens heeft uit de materie krachten ontketend, waartegen hij in geestelijk opzicht niet is opgewassen.'

element: de verdediging wordt vervangen door vergelding op zo grote schaal, dat gesproken kan worden van uitroeiing van een niet onbelangrijk deel van de mensheid. Dit brengt met zich mee, dat het spreken over oorlogsrecht zinloos wordt. Het gebruik van strategische wapens kan niet worden gebonden aan rechtsregels, die bepalen dat burgers of vrouwen en kinderen zoveel mogelijk gespaard moeten worden. Het is voor deze wapens essentieel, dat zij gericht zijn op de vernietiging van de gehele bevolking; militairen en burgers, mannen en vrouwen, kinderen en bejaarden. (.) Al deze technische ontwikkehngen zijn symptomen van de grote macht, die de mens over de materie heeft verworven. Dat de vergelding de plaats van de verdediging inneemt, is dan ook een te oppervlakkige manier om het nieuwe element in de situatie aan te duiden. Het is slechts een in het oog springend symptoom VU-MAGAZINE—DECEMBER 1991

van een veel wezenlijker verandering die heeft plaatsgevonden en waarvan men de gevolgen ook op andere terreinen aantreft. De mens heeft de technologie zover ontwikkeld, dat hij er zelf niet meer tegenop kan. Hij heeft uit de materie krachten ontketend, waartegen hij in geestelijk opzicht niet is opgewassen. Hij dreigt overmeesterd te worden door zijn eigen scheppingen. De technische ontwikkeling heeft geleid tot de mogelijkheid de gehele wereldbevolking te vernietigen. Toch brengt deze beangstigende situatie de grote politieke machtsblokken niet tot verstandige afspraken om zulk een ramp te voorkomen, maar veeleer tot een verdere wapenontwikkeling. Een gevolg van het verbroken evenwicht tussen kunnen en denken, tussen techniek en geest, is dat een betrekkelijk kleine fout of een klein conflict een oorlogsellende kan ver-

oorzaken, die in geen enkele redelijke verhouding staat tot de ernst van de fout of het belang van het conflict. Daarom moet nu ook onze vroegere uitspraak, dat de taktische atoomwapens geen principieel nieuw element vormen, opnieuw worden bekeken. Voor de taktische atoomwapens op zichzelf bezien is deze uitspraak misschien juist. De moeilijkheid is echter, dat men ze niet langer op zichzelf kan bezien. Immers het gebruik van een taktisch atoomwapen kan de psychologische barrière tegen de inzet van atoomwapens in het algemeen doorbreken, waardoor via een niet meer te stuiten escalatie tenslotte de strategische wapens aan de beurt komen. In feite is geen enkele oorlog meer wat hij geweest is, omdat op de achtergrond steeds de mogelijkheid dreigt, dat via een waanzinnig proces van escalatie een wereldcatastrofe van ongekende omvang in gang wordt gezet. D 5

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen