Van onderscheidene kanten

Van onderscheidene kanten valt men er over, dat door de Heraut gezegd is: „Het reglement van 1869, dat door de Gescheidenen wierd aangenomen, is een „nietszeggend" reglement"; en dat toch ditzelfde reglement van 1869 een ander maal weer door ons is voorgesteld als het groote, en zelfs onoverkomelijke struikelblok, dat ons den weg verspert tot ineensmelting.

Hoe kan dit."* zoo vraagü men.

De eene maal „nietszeggend", en de andere maal van zoo groote beduidenis.

Wat „nietszeggend" is, hoe kunt ge daar zelf zoo buitengemeen gewicht aan hechten, dat er u, i. een zoo gewichtig belang op afstuit.?

We kunnen dan ook zeer wel begrijpen, dat dit oppervlakkig schijnt te strijden, en ^even ons gaarne de moeite, om desniettemin het tegendeel voor een ieder doorzichtig en helder als glas te maken.

Om het paleis te Amsterdam is een stoep van gele klinkers aangelegd; en op die stoep loopt een schildwacht, die in last heeft toe te zien, dat de voorbijgangers niet op die gele steentjes loopen.

Stel nu, iemand komt van achter de Nieuwe kerk aanloopen en wil het Rokin op, dan neigt hij er licht toe, om over dat stoep je te gaan.

Toch is het gaan over dat stoepje voor hem een nietszeggend iets, want hoogstens spaart het hein tien, twaalf stappen uit. Eigenlijk heeft hij er dus niets aan. Hij kan het evengoed buiten dat stoepje doen.

Maar onderwindt hij zich, om, desniettemin, er zich nu toe te zetten, om toch over dat stoepje te loopen, dan komt de zaak natuurlijk heel anders te staan. Want, moge het loopen over dat stoepje voor hem, al een nietszeggende zaak zijn, het is dat lang niet voor dien schildwacht.

Voor hem toch zit in dat gaan over dat stoepje heel de gezagsquaestie in; en die gezagsquaestie kan zoo hoog loopen, dat ten slotte aan dat stoepje moet uitgemaakt, wie heer in het land is, die onvoorzichtige Amsterdamsche wandelaar of de Koniag, wiens die schildwacht is.

Reeds dit toont dus zonneklaar, dat een zaak in zichzelf en voor den één in vollen letterlijken zin „nietszeggend" kan wezen, en dat er toch voor een ander wel terdege iets aan hangen kan, waar ten slotte alles meê gemoeid is.

Als een vesting belegerd wordt, en iemand staat 's nachts op het bolwerk en ontsteekt een lucifer om zijn sigaar aan te steken, dan is dat voor hem een „nietszeggende" zaak. Hij kon evengoed niet rooken. Maar voor den vijand kan dat flikkeren van het licht het sein worden, om te weten waarophij mikken moet. En een oogenblik later valt een bom, die tien twaalf man het leven kost.

Zoo zou men de voorbeelden in het oneindige kunnen vermeerderen, en hiermee slag op slag aantoonen, hoe het zeer wel bestaan kan en gedurig voorkomt, dat gij iets doet, wat voor u „nietszeggend" is, en dat ge evengoed kondt laten, maar wat daarna vroeg of laat gevolgen na zich sleept van onafzienbaar gevaar.

En zoo nu ook staat de zaak hier.

Het reglement van 1869 is voor onze Gescheidene broederen op zichzelf een „nietszeggend” stuk.

Geestelijk belang is er voor hen hoegenaamd niets aan verbonden.

Ze hebben kerken, die het niet aannamen, en die niets minder bloeien dan de andere.

Zelf sloven de voorstanders van het reglement van 1869 zich uit, om duidelijk te maken, dat het 1". niet noodzakelijk is, want dat meerdere kerken er buiten leven; 2". dat dat het feitelijk geene werking had; en 3". dat de eenige werking was dat driehonderd brieven in één pakket naar Den Haag gingen.

Door de Heraut wierd dus slechts nagesproken, wat door de pleitbezorgers van het reglement zelven beleden was: Het beteehent zoogoed als niets.

Eenige vereenvoudiging, een weinig minder omslachtigheid, maar dat is ook al.

Zonder vrees van tegenspraak mag men dus zeggen: Voor u is het even nietszeggend, als het loopen over dat stoepje voor dien Amsterdammer, of het aansteken van die lucifer voor dien soldaat.

Maar, omdat het nu voor u dusver „nietszeggend" was, en er dus voor u geen overwegend belang kan bestaan, om het te handhaven, kan het danrom later, kan het daarom in de gevolgen, kan het daarom voor anderen niet een zaak zijn of worden van het allerhoogste gewicht?

En dit nu juist is hier het geval.

Als het, wat God verhoede, maar wat geen mensch in zijn macht heeft, als het mocht gebeuren, dat vroeg of laat een ongeestelijke inwerking dit nu doode reglement eens/^w^wrt? begon te maken, dan zouden ook onze Gescheidene broeders een uiterst moeielijken kerkdijken strijd tegengaan, en dan zou ditzelfde reglement, dat nu zoo onschuldig schijnt, in de hand van die ongeestelijke macht het instrument worden, om 's lleeren volk ook in hun kerk te drukken, te bezwaren, af te maken, en eindelijk er uit te dringen.

En omdat wij nu nog de wonde versch hebben, ons door zulk een reglementaire macht toegebracht, is ons oog hiervoor open, en zijn we het aan onszelven en aan onze broederen verschuldigd, om met alle macht een da capo van zulk een opwoelen tegen te staan.

In 1816, 1817, 1818 en de jaren daarna heeft men ook door heel het land geroepen: o. Zulk een reglement is »zoo on« schuldig", het kan geen kwaad doen !

Maar reeds in 1834 is het door De Cock en Van Velzen en Brummelkamp anders gevoeld.

En wij hebben later, te laat misschien, er even droeve gevolgen van ervaren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen