Uit de Pers.

In het Friesche Volksblad en in hd Noorde7i wordt ernstig geprotesteerd tegen de geheel onware voorstelling, alsof de tegenwoordige beweging op kerkelijk gebied geen dieper oorsprong had dan in het boos opzet van één man. Het Noorden zegt er van:

»De kerkelijke beweging breidt zich steeds uit. Weldra zijn er reeds een 40tal gemeenten uitgetreden uit het Hervormd genootschap en steeds neemt zij grooter afmetingen aan. Van vele zijden wordt zulks betreurd, en niet zelden wordt Dr. Kuyper als de raddraaier van dat alles voorgesteld. Wij, die .geheel buiten de beweging staan en evenzoo het Friesch Volks-Had oordeelen hierover geheel anders. Integendeel, wij zien hier niets anders als een nationale beweging m den historischen zin des Woords. Een n«ie, die drie eeuwen lang een gerefonneerde natie is geweest, laat op den duur de verkrachting der nationaliteit niet ongewroken, luctor et emergo. Zoo worstek eindeli)k het Sationaal gevoel er weer boven. Kortzichtige menschen en die niet geleerd hebben uit onze volkshistorie, dat wij een gereformeerd volk van oorsprong zijn, mogen Dr. Kuyper hiervan den raddraaier nemen, de historiekenner weet anders. Vruchteloos is dan ook eik opstootje als in Oldeboom, Nijkerk en Aalten, aano'evuurd door anti-nationale raddraaiers, vruchteloos het oprukken van huzaren als te Leidetdorp en Oude-Wetering, ja al ging men met martelvureii daartegen in. Het bloed der martelaren is het zaad der kerk. Het gereformeerde volk stroomt nog martelaarsbloed door d'aderen. De bewijzen zijn geleverd en zullen geleverd worden. Zie slechts rondom u. Het is vooralsnog de geldkwestie, de vrees voor verlies van kerkelijke goederen, maar als morgen aan den dag een Koninklijk besluit werd uitgevaardigd, dat elke' gemeente vrij was, om uit te treden zoowel als om te blijven met behoud van kerkelijke goederen, traktementen en alles, wat de gemeenten nu bezaten, dan traden overmorgen reeds uit Dantumawoude, Wouterswoude, Driesum, Rinsumageest, Birdaard, Wanswerd, Oestrum, Ee, Éngwierum, Hantum zelfs Aalsum en Raard. En zoo staat het in ettelijke streken des lands..”

Maar er is meer. Zoo men de kerken eens vrij liet kiezen, en er niet de geldmacht en niet de organisatie achter zat, dan liep in korten tijd half de kerk om.

»In Gelderland, Utrecht en Zuid-Holland staat het evenzoo. Als er zulk een Koninklijk besluit werd uitgevaardigd en wij tarten eiken kenner van de kaart des lands, ora het tegendeel te durven uitspreken, dan ging morgen aan den dag in de omgeving van Leiderdorp, Hazerswoude, Alphen, Ter Aar, Bodegraven en geheel de Rijnstreek er uit. Is het nu niet hemeltergend, dat men in een vrij land zoo in het geniep moet gebonden en gekluisterd worden? dat men in het classieke land der vrijheid er zulk een gebonden godsdienst op moet nahouden? Hij, die uittreedt naar zijn geweten, beroofd van traktement en goederen en hij die blijft a s predikant het traktement verdubbeld te krijgen. In Amsterdam alleen deelden van i jaar de geblevene predikanten met elkaar boven hun traktementeventjesƒ28, 000, zegge acht-en-twintig-duizend gulden. Wie berekent ons, wat de ringpredikanten die jareii zullen verdeelen in den ring KoUum uit de vacant verklaarde gemeenten Kollum, Gerkesklooster, Buitenpost en Augustinusga? En dat zal men dan noemen vrijheid?

Neen heeren, zoo min als de beweging in 1834 te keeren was door gevangenisstraf en opruiing van het geneer, evenmin is deze bewegingi als een voortzetting van '34 te keeren, — het is een nationale beweging in den historischen zin des woords.”

En dat nu juist is het krenkende en stuitende.

Men weet dat de belijdende gemeente anders zou kiezen, maar met stolTelijke overmacht houdt men ze in bedwang!

Schrikkelijk!

En dat onder Protestanten!

Onder mannen die op 31 October over de »gezegende Kerkhervorming” jubelen.

Die voor de Waldenzen geven, en de graven der martelaren bouwen.

Doch geen nood!

De Geest breekt toch door, en eerlang valt uw vóoze, uitgeholde, innerlijk vermolmde overmacht toch.

Omtrent het zonderlinge vonnis door de heeren Verhoeff, Nahuys en Heinecken over hun broederen Ringnalda en Hoekstra c. s. geveld, merkt de altoos wakkere Oranjevaan zeer ter snede op;

We mogen niet ontveinzen dat deze beschuldiging on^ vreemd voorkomt. Immers, de volmaaktste orde en rust — van Synodaal standpunt bezien — heerschte in deze gemeente. Wat we reeds vroeger schreven, herhalen we thans •' de aangeklaagde, nu geschorste, kerkeraadsleden namen stipt hunne kerkelijke bedieningen waar; de predikanten traden op den bepaalden tijd voor de gemeente op; gaven op de gewone uren ondeiwijs aan de leerlingen; deden huisbezoek en verschenen trouw in de kerkeraadsvergaderingen; de ouderlingen deden wat hun opgelegd was; en van niet één diaken vernamen wij, dat de armen niet naar behooren verzorgd of de coUecteerbeurten — bij welken predikant ook — niet vervuld werden, of door eene houding, die weerzin tegen de dienstvervulling zou aantoonen, aanstoot werd gegeven in de gemeente. Toch worden zij beschuldigd van de «/-o's en rust verstoord te hebben..........

Waardoor? Door eene reis naar Amsterdam en het plaatsen van de handteeking onder eene verklaring. Daardoor nu is, volgens het oordeel der heeren van het Prov. Kerkbestuur, wanorde in de gemeente gekomen en heerscht er onrust, — eene wanorde en onrust, die door een gewoon menschen-oog evenwel niet te bespeuren is

Wat de gevolgen van die schorsing voor de gemeente zullen zijn, valt wel te gissen. En duidelijk zal het blijken dat niet de aangeklaagde kerkeraadsleden, maar het Classikaal-en Provinciaal Kerkbestuur, en bovenal de drie manifest-schrijvers en aanklagers van broederen, de orde en de rust in de gemeente verstoord hebben. Niet de 13 kerkeraadsleden, maar de drie aankla gers hadden alzoo op de bank der beschuldiging moeten zijn en geschorst of ontzet moeten worden voor eene zaak van «geruchten makenden en ergerlijken aard".

Het geval, dat zich in deze gemeente heeft voorgedaan, is eenig. Nog van geen enkele plaats vernamen wij, dat kerkeraadsleden tegen kerkeraadsleden, dat broeders tegen broeders optraden. Dat gebeurde zelfs niet in gemeenten waar de partijen bitter en scherp tegenover elkander stonden. Hoe veel te minder dus in deze gemeente, waar wel verschil van richting te bespeuren viel, ma.ir toch de broederlijke verdraagzaamheid en liefde, vooral onder de diakenen, heerschende bleef. Zelfs was één der aanklagers Dr. Gunning, nog verleden jaar met overgroote meerderheid van stem men het praesidium der diaconale vergaderingen opgedragen.

Men heeft evenwel niet gerekend met den geest, die de manifest schrijvers Van Weede c. s. bezielt j men scheen vergeten, dat het dien heeren te doen is zich op welke wijze ook bekendis maken en wellicht ook sensatie te verwekken. Verleden jaar traden zij op tegen mannen als de heeren Sehimmelpenninck en Mackay, en zagen er niet tegen op hen op de meest kwetsende wijze te bespreken: Thans klagen zij broeders aan met wie zij jaren lang zitting hadden.

Wil men spreken van orde-en rustverstoorders, ons wel; mits men niet den kerkeraadsleden maar den heeren Van Weede, Falck en Gunning dien naam geve. Al de verantwoordelijkheid komt op hen neder, benevens op die mannen, dje in de kerkelijk besturen zich tot vervolging leenden.

Gelijk men ziet, loont het metterdaad de moeite, om zulk een Sanhedrinietisch vonnis eens te parodieeren.

o, Dat mannen als Verhoed" toch niet oud en wijs en vroed genoeg zijn, om te voelen, hoe ze door al zulk bedrijf hun eigen naam onteeren op het blad der historie.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen