De heer Prof. Dr. J. H. Gunning heeft

de stelling opgezet, dat land en stad daarom voor de Ned. Herv. kerk en de opleiding barer dienaren geld heeft te offeren, omdat ons land eene Protestantsche natie is.

Hij redeneert daarbij aldus : Elk Nederlander, hij zij Jood, Roomsch, Luthersch of Hervormd, heeft, of hij wil of niet wil, te maken met de richting, waarin zich het leven van zijn volk ontwikkelt.

In ons land is de nationale ontwikkeling sinds eeuwen beheerscht door de Protestantsche beginselen.

Deze Protestantsche beginselen dragen ten onzent het Gereformeerde type.

Dit type wordt bewaard door de Ned.

Herv. kerk en in haar door hen die aan de traditiën der vaderen getrouw bleven.

Atqui ergo: Deze kerk bewaart de be-* ginselen die het nationale leven beheerschen, en deswege heeft elk Nederlander met deze kerk te maken.

Is deze redeneering iets anders dan valsck ? Geef toch al deze praemissen aan Dr.

Gunning eens toe, hoe komt hij dan nog ooit tot zijn conclusie ?

Ongetwijfeld volgt er uit, dat elk Nederlander iets te maken heeft, of hij wil of niet, met den Calvinistischen grondtrek van ons volksleven. Maar moet ik daarom betalen voor alles waar ik iets mee te maken heb?

Ja, als het uitgemaakt was, dat én de Kerk én het Hooger Onderwijs van de Staatsruif onafscheidelijk waren. Maar neen, als uit de feiten blijkt, dat én de Kerk én het Hooger Onderwijs even goed bloeien kunnen uit privaat geld.

Voor de kerkelijke hoogleeraren te Amsterdam, over wier traktement het geschil loopt, is 's j aars / 10, 000 noodig.

Zou Dr. Gunning willen beweren, dat dit niet even goed te vinden ware uit een fonds of uit jaarlijksche bijdragen.' Waarvan leeft dan de stichting van Van 't Lindenhout, van Heldring, van Pierson, van Van Dijk, van Van Lingen.' Doch er is meer. Ol ik, in zedelijken zin, betalen moet voor tets waar ik mee te maken heb, hangt af van die andere vraag, of ik wensch er mee te maken te hebben.

En of nu Dr. Gunning al zegt, dat Roomsch-Catholieken er bij verliezen zouden, zoo de Protestantsche geest hier schade leed, wat zegt dit, zoo de Roomsch-Catholieken dit zelven heel anders inzien en van deze weldaad vo'strekt niet gediend zijn.' Dr. Gunning zal toegeven, dat in zeker opzicht alle ketterij zegen brengt, in zooverre ze den strijd ontwikkelt, de lucht zuivert en vergeten elementen der waarheid in eere herstelt. Zal hij daarom voorstellen nu ook de ketterij onder allerlei vorm uit dien hoofde met Staatsgeld te salarieeren.-' Doch de redeneerjng die hij opzette is nóg valscher.

In tweeërlei opzicht.

Vooreerst is het niet waar, dat hoofdzakelijk de Protestantsche geest//«««J nog ons volk leidt. De geest, die onze natie deze eeuw leidde, was die der Fransche revolutie, de moderne geest; en de invloed van het Protestantisme beperkt zich thans, wel verre van heel de natie te beheerschen, tot een vergelijkender wijs klein deel van ov, s volk, en begint eerst langzamerhand door den bloei van het Calvinisrue weer iets machtiger te worden.

Zelfs een man als Jonkheer Six sprak zich in de Eerste Kamer geheel in revolutionairen geest uit.

£n ten. andere, de kerk die de Protestantsche tradition bewaart, is volgens Dr..

Gunning zelf die groep in den lande, die het trouwst bleef aan de belijdenis der vaderen.

Goed, maar wajr huist die groep.'' Voor een deel zeker nog in de Ned.

Herv. kerk, maar toch ook voor een ander deel in de Christ. Geref. en Ned. Geref. kerken.

Waar dan nog dit bij komt, dat geld voor de opleiding van leeraars, in de redeneering van Dr. Gunning, dan alleen passen zou, zoo het geld was uitgegeven met het doel, om deze kern der natie te sterken.

En wat geschiedt te Amsterdam.' Voor deze / 10, 000 hebben we den modernen hoogleeraar Knappert en den ethischen hopgleeraar Gunning.

Banning en uitsluiting juist van het Gereformeerde element.

V/at blijft er dan van deze redeneering over.'

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen