Van Synodaal-Irenische

Van Synodaal-Irenische zijde wordt ons gevraagd, waarom we, in plaats van voor keikelijke theoritën te strijden, niet liever medewerken, om den gemeenschappelijken tegenstander te v.'eerstaan, en saam onze krachten te wijden aan de uitbreiding van Gods Koninkrijk, .

Eigen blij/en onder het Synodale juk rechtvaardigt men dan door het zeggen, dat van lieverlee de moderne predikanten uitsterven, de orthodoxie allerwegen veld wint, en zoo de toekomst aanstaande is, waarop alle hoogere besturen met orthodoxen zullen bezet zijn.

Ons antwoord hierop kan kort zijn, gelijk het reeds in 1869 gegeven is.

Indien de omzetting der hoogere besturen had kunnen afloopen binnen, zeg tien jaar tijds, na de invoering van Art. 23, dan ware er voor het profijtelijke van dien weg iets te zeggen geweest.

Indien het proces dat in 1869 begon reeds in 1879 zoo energiek had kunnen doorwerken, dal de Synode geheel in orthodoxe handen ware gekomen, dan had de beslissende slag kunnen geslagen, eer de orthodoxie zelve te veel verliep en uiteenliep.

Juist daarom is er door schrijver dezes reeds in 1869 op gewezen en voorgerekend, dat dit niet kon, en dat het proces minstens driemaal zooveel jaren vorderen zou; en er bijgevoegd, dat dit tijdperk veel te lang was voor rustige ontwikkeling; en deswege reeds destijds op een geheele vernieuwing der organisatie (voor te bereiden door een Constituante) aangedrongen.

De uitkomst heeft deze voorspelling bewaarheid.

Er is namelijk al spoedig tweeërlei gebleken. Ten eerste dat de velerlei richtingen, die men destijds onder den naam van „orthodoxie" begreep, geen doode, maar levende machten waren, en deswege niet konden stilstaan op haar weg.

De Gereformeerde en de Ethische richtingen mofsten zeer spoedig aan de scheiding van haar wegen toekomen, om voor altoos en onherroepelijk uiteen te gaan. En erger nog, ook de Ethische richting zelve was gedeeld in eigen boezem, en moest welhaast de ure zien aanbreken, waarop haar linkervleugel met de Groningers en straks met de Ethisch-modernen gemeene zaak zou maken.

Reeds in 1869 was duidelijk te voorzien, dat het saamloopen van deze onderscheidene richtingen nog hoogstens een tiental jaren kon duren.

Het ziekteproces ontwikkelde zich te langzaam, en lang eer de Synode in „orthodoxe" handen was, zou wat zich nog „orthodox" noemde niet »orthodox" meer zijn.

En geheel op denzelfden grond zeggen we daarom ook nu, en de uitkomst zal toonen, dat we gelijk hebben: Of al de „orthodoxen" in het Synodaal Genootschap alles op haren en snaren zetten, om de Synode te vermeesteren, het baat hun niet met al, want Jang eer ze zoover zijn, hield wat orthodox heette, op orthodox te wezen.

Stond de wereld stil, en ware er geen gestadige gisting in de geesten, dan ja, ware zulk voornemen misschien verschoonJijk. Maar nu het oeverzand aldoor kruit, moet men met zulk een plan altoos faliekant uitkomen.

Reeds nu gaat bij de Synodalen voor „orthodox" door, wat verder van de waarheid af is, dan de oude Groningers,

En of men dit nu al sust, dat helpt niet.

De Synodalen zijn en blijven een tweedrachtig gezelschap, ook in hun dusgenasmde orthodoxe kringen.

Het „standje", zouden de Amsterdammers zeggen, tusschen Dr. Van Roakel en Ds. Van Dijk liep over kleinigheden.

Maar dat het zoo heet wierd opgenomen, toonde klaarlijk, dat er een dieper tegensteUing onder school.

Mannen als Dr. Van Ronkel en Prof. De la Saussaye saam in één orthodox gezelschap.

Ga uw gang maar!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen