Voor Kinderen.

WIE WAS RIJK?

I.

Nu bijna honderd jaar geleden woonde in een kleine stad een jonkman van een jaar of achttien. Hij had in zijn jeugd weinig of niets geleerd, en kon dus later ook weinig verdienen. Dit verdroot hem zeer, daar zijn grootste lust was veel te bezitten en zooveel mogelijk bijeen te garen. Hij peinsde er over, hoe 't zoover te brengen en »waar een wil is is een weg."

Het eerste wat hij deed was des avonds de herbergen langs te gaan, en dan de kurken te vragen die niet meer gebruikt werden. Al die kurken bracht hij op deri'aolder waar hij sliep. Daar legde hij ook al wat hij op straat vond en 't meenemen waard was, veel wat anderen wegwierpen, enz. Vond hij oude schoenen of een oude pet, dan droeg hij die zelf.

Wat hij met zijn heele pakhuis rommel doen moest, wist hij niet. Doch na verloop vaneen jaar kwam er een voddenkoopman, en gaf er tien gulden voor. Dit nam de jonkman verblijd aan en hij kwamf op de gedachte ook lompenkoopman te worden. Met een grooten mand op den nek trok hij van dorp tot dorp, kocht vodden op, schacherde in oude kleeren en zoo meer, en om kort te gaan, na een jaar of drie kon hij een ezel koopen en een kar en begon in 't groot te handelen. Twintig jaar later was de jongeling een vermogend man, maar ook een volslagen gierigaard, 't Was hem maar om het hebben te doen. Hij at weinig en van 't geringste voedsel, dronk enkel water, kleedde zich uit de lompen die hij opkocht en sliep op een der zolders van zijn voddenpakhuis, waar hij een soort kamertje had, doch zoo armoedig dat geen bedelaar het haast zou hebben willen bewonen. Toch bezat hij toen zeker al vele duizenden guldens, want het was hem »meegeloopen".

Zondag en in de week werkte hij door. Want dat er geen vreezc Gods in zijn hart was, begrijpt gij. Zijn doel was maar geld verdienen, rijker worden. Waartoe? Dat wist

hij niet! Hij werd eindelijk oud, maar zijn geldgierigheid nam met zijn rijkdom toe. Geheel alleen bewoonde hij, schoon hij drie pakhuizen had en wel vijftig man in dienst, een klein armoedig huisje. Al zijn geld had hij in de bank geplaatst. Op het zuinigst leefde hij. Een klein lampje verschafte hem des avonds licht. In den winter warmde hij zich door met ettelijke oude jassen aan heen en weer te loopen of brandhout te hakken.

Zoo werd deze rijke en toch armé man zeventig jaar. Toen stierf hij, door geen mensch betreurd. Zijn geld en bezittingen erfden twee leden van zijn familie, verre nichten, die hij nooit gezien had.

(Slot volgt).

VOOR WEETGRAGË LE2ËRS.

HOE'T AAN TE LEGGEN.

Maar hoe moet iemand, zult ge zeggen, na al wat we reeds bespraken, het dan aanleggen, als hij leeren wil zich behoorlijk uit te drukken.

Wel, vrienden, zoo iemand moet zeer eenvoudig beginnen. Al ging hij ook al de werken lezen van oude en van nieuwe schrijvers, die meeüters in hun kunst waren, het zou hem weinig baten. Hij zou dikwijls niet eens weten te ontdekken, waarin het degelijke en schoone eigenlijk bestond.

Het is goed daarom niet met het hoogste te beginnen, maar met het geringe, en zoo óp teklimmen.

Gij weet b. v. iets. Ge hebt wat gezien, gehoord, gelezen. Welnu begin maar met dit hardop aan u zelf te vertellen, zonder dat er iemand bij is.

Ja maar, zegt gij, als geen mensch het hoort heeft ook geen mensch er pleizier van.

Best mogelijk, maar dat is toch nog beter dan dat zij er verdriet van hebben en gij weer van hen. Dat kon ook gebeuren, als ge er anderen bijhaalt.

Beproef nu eens geregeld hardop weer te geven wat ge weet. Dan zal u blijken, hoe ge telkens wat vergeet, dat al had moeten komen ; hoe ge u onjuist uitdrukt of midden in den zin blijft steken; hoe ge niet altijd dadelijk het rechte woord vindt en zoo meer.

Doch mettertijd en als ge scherp oplet zal dit beter worden, en kunt ge beginnen uw gedachten op het papier te zetten. Gij moet dan echter niet dadelijk een verhandeling willen schrijven over den oorsprong van het kwaad of over den strijd des levens, maar b. v. eens wat vertellen van de koe, hoe ge uw dag besteed hebt en zulke dingen.

Nu begint ge echter niet aanstonds op te schrijven. AVant dan krijgt ge een opstel, zooals ik eens een van een meisje las, die begon met: »De koeien worden geslacht door den slager" en eindigde met: »Zij maken een naar geluid". Zij begon dus met het einde van het leven der koe.

Neen, ge doet net als de bouwmeester. Ge maakt eerst een plan, een bestek, het schema of geraamte van wat ge zeggen gaat. Tot voorbeeld blijven we maar bij de koe dat is een bekend beest.

Ik begin met te vertellen: wat een koe is en hoe zij er uitziet. Dan volgt: hoe .zij gevoed en onderhouden wordt, kortom, hoe het dier zijn leven doorbrengt. Dan komt de vraag: Wat nut hebben we van de koe? Daarop krijgen We twee antwoorden : a. nut bij haar leven; b. nut na haar dood.

Ten slotte kunnen we dan vertellen waar b. V. de beste koeien worden gevonden en hoe dat komt.

Ziet gij, nu is er regel en orde in. Het behoeft nu niet juist zoo; als alles maar geregeld volgt en gij b. v. niet vlak achter elkaar schrijft: De koe weidt op het land en van de beenderen kan men knoopen maken.

Wat later kunt ge dan omgekeerd te werk gaan, en als ge eens iets moois over het paard b. V. hebt gelezen, dat stuk voor u nemen en er de hoofdtrekken, het geraamte, uithalen. Dat is dikwijls nog wel zoo moeielijk als 't eerste.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen