Uit de Synode.

Eerste Sessie. — Dinsdag 30 Augustus 1893.

een Morgenvergadering.

Hedenmorgen te lo uren werd in 't kerkgebouw aan het Kromhout de Generale Synode ij der Gerefoimeerde kerken te Dordrecht geopend door den oudsten dienaar des Woords r, der plaatselijke kerken, Ds. De Jonge.

Nadat hij Ps. 68 : 4 en s had laten zingen, 0). en Ps. 68 : x —21 had voorgelezen, heette hij de de afgevaardigden welkom; lei den zegen op en p opende de vergadering. Hij wees op de eere der kerke te Dordrecht te beurt gevallen en op de historische beteekenis. Nu eene Generale Synode der vereenigde kerken, na pi. m. 275 jaren weer te Dordt samenkomt, is de overeenkomst en het verschil treffend. _ De Synode van 1618/19 ''oo bekend alom, is van de grootste beteekenis geweest voor de kerken in deze lande en daarbuiten. Toen als nu kwamen vroede mannen uit alle provinciën saam om te besluiten tot heil der kerken, inzake de Gereformeerde religie. Toen als nu waren 't ernistige tijden, dat dé Satan de kerken des Heeren trachtte te verwoesten, terwijl er toen n thans op zooveel onvolmaakts terecht valt e wijzen. — Maar nu dan toch de kerken elve die u afvaardigden; hier uitsluitend ambtsragers in de Geref. kerken. — Vooral uit e credentie brieven van Geneve uit die dagen lijkt 't verschil ook in arbeid. Toen was een groote brand op 't erf der kerke te blusschen. Wel kon de stand der kerken veelszins beter zijn, maar toch valt de Koning der kerke dank toe te brengen voor wat nog op het erf der kerke is verricht. In Jezus' Naam opende hij met eene zegenbede deze Synode.

De credentie-brieven bleken in orde te zijn, waaruit bleek, dat bijna alle prime's op deze Synode tegenwoordig waren.

Uit het buitenland waren 6 afgevaardigden tegenwoordig, nl.: Dr. G. Mathews van Londen; Dr. B. H. Joldersma en Prof. N. M. Steffens van de Geref. kerk in N.-Amerika; Ds. R. oston en Ds. W. B. Gardner uit Schotland; s. L. Stroeven uit Oost Friesland en Ds. Van Dorp, uit Bentheim.

Tot praeses wordt Ds. J. Van Andel, van Leeuwarden; tot assessor Ds. B. Van Schelven, van Amsterdam; tot scriba Ds. Donner, van Assen en J. Fernhout, van Dordrecht gekozen.

Met een korte toespraak aanvaardde Ds. Van Andel zijn voorzitterschap. Op zijn verzoek geven de leden der Synode door het opstaan van hun zitplaatsen blijk van onverdeelde instemming met de Drie Formulieren vrn Eenigheid.

De vergaderingen zullen des morgens aanvangen te half tien uren en te 5 uren worden gesloten, met een pauze van half een tot half twee ure.

Ndmiddagvergadering.

De vergadering wordt heropend met 't zingen van Ps. 119:3.

Alle uitnoodigingen ter bijwoning van deze Synode, door de kerken te Dordrecht gedaan, worden overgenomen.

De vertegenwoordigers der buitenlandsche kerken zullen Donderdag-namiddag aan het woord komen.

De adviseerende kden zullen recht tot advies hebben in de zaken, waarvan zij te rapporteeren hebben.

Prof. Noordtzij, Prof. Geesink, Ds. Bos, Ds. Feringa en de ouderlingen Van Beek Calkoen, Elshout, Van Heyzelendoom en J. van Dalen worden benoemd om de Synode van praeadvies te dienen in zake tucht en geschillen en het verzoekschrift van Br. A. G. van Deth c. s. te Brussel.

Ds. Lion Cachet doet rapport omtrent de correspondentie met de buitenlandsche kerken. De Sociélé Evangelique Beige heeft bericht, te laat tot de Synode te zijn uitgenoodigd. Deze n za^ zal nader onderzocht. Ook in zake de aanknooping van correspondentie met buitenlandsche kerken wordt omzichtigheid aanbevolen, daar sommige kerken noch confessie nóch kerken-ordening toezonden en met beslist ongereforraeerde kerken gemeenschap hielden.

De afgevaardigden dezerzijds naar het buitenland hadden de grootste hartelijkheid en sympathie bij die kerken ondervonden; inzonderheid in Schotland, Amerika en België.

Dr. Van Goor brengt rapport uit van wat gedaan is inzake het aanknoopen van verband met nog niet aangesloten kerkformatiën.

Van vordering valt niets te melden. Samensprekingen hadden plaats; maar nadere onder­ e handelingen stuitten telkens af op 't gemis aan een duidelijk omschreven mandaat voor de t deputaten ad hoc.

Mr. Van Beek Calkoen brengt verslag uit omtrent de generale kas voor hulpbehoevende kerken. Daar aanvragen om hulp niet inkwamen en slechts enkele kerken gelden opzonden, was de taak der deputaten zeer gemakkelijk geweest.

In zake de kerk van Kootwijk blijkt een misverstand te heerschen, waardoor de classe Harderwijk een voorschot van ± ƒ 1200 heeft. Na bespreking en toelichting blijkt dat deze zaak zoo dient geregeld, dat eerst Kootwijk, daarna de classe Harderwijk en dan de provincie Gelderland en eindelijk de generale kas voor een jaarlijksche toelage van ƒ 1200 zorg draagt. Bij verdeeling van gelden moet deze kerk steeds het eerst bedacht.

Naar aanleiding van een voorstel van de Synode van Overijssel over zeker eigenaardig kerkelijk taalgebruik, wordt een belangrijke discussie gehouden. Hieruit bleek, dat men algemeen van gevoelen was, dat dit vrij moest blijven, maar dat men in officieele stukken zich wachten moest voor het gebruik van uitdrukkingen, die aan de ééne zijde van reformatie boven de andere voorkeur geven; maar tevens dat het wenschelijker is het historisch cachet, dat de kerkelijke taal draagt, niet uit te wisschen, en daarom het kerkelijk taalgebruik uit den glorie-tijd van onze taal op te delven.

Hierna wordt de eerste sessie gesloten door Prof. De Cock.

Tweede Sessie. — Woensdagmorgen half tien ure.

De vergadering wordt geopend met 't zingen van Ps. 122 : 3, 't lezen van Ps. 122 en gebed van den praeses. — Alle afgevaardigden en adviseerende leden zijn present.

De vergadering besluit alleen leden van Gereformeerde kerken toegang tot de Synode te verleenen.

Prof. Lindeboom, Prof. Bavinck, Ds. Lion Cachet en de ouderling De Boer worden benoemd tot het opstellen van een instructie voor de deputaten inzake de correspondentie met buitenlandsche kerken; en Prof. Geesink, Dr. Van Goor en de ouderling Van der Bijl voor eene dergelijke taak inzake de verhouding tot kerken van min vaste formatie.

Een uitvoerig en belangrijk rapport geeft de rapporteur van het curatorium der Theologische school te Kampen, Ds. Neijens van Amsterdam.

Prof. Wielenga, schoon tweemaal iti Amerika tot professor aan een dergelijke inrichting benoemd, had de school mogen behouden. Door 't vertrek van Dr. Reyling naar het nieuw opgerichte gymnasium te Pretoria, was er groote behoefte aan hulp. Over de studenten was niet te klagen. Enkele zwarigheden deden zich op, die voor 'tmeerendeel naar wensch wierden geschikt. Ook de penningmeester had op dit oogenblik niet te klagen, ofschoon hij eenige hulp bij den thesaurier had moeten zoeken. De Bazuin heeft door de afzonderlgke uitgave van het .SrrB/«igeen schade geleden. Het Curatorium doet ten slotte een reeks van voorstellen en vragen, die later zullen worden behandeld.

De Deputaten voor het examen peremptoir, zoolang nog niet door de Provinciale Synode deputaten ad hoc waren aangewezen, hebben alleen in één geval in de provincie Friesland moeten optreden. Aan Dr. Schot, rapporteur, wordt, evenals aan zijn mede-deputaten voor zijn besognes, dank gezegd.

Ds. Klaarhamer van Utrecht rapporteert inzake de oefening van het verband der kerken met de Theologische faculteit der Vrije Universiteit.

Ds. Ten Hoor had principieele bezwaren kenbaar gemaakt tegen het uitvoeren van het hem opgedragen mandaat. Daaroni hadden Dr. Wagenaar en Ds. Klaarhamer alleen hun taak moeten vervullen. Zij konden de beste getuigenissen geven van het onderwijs daar gegeven. Alle bepalingen van het contract, ook van art. VIII zijn nageleefd.

Nu komen de deputaten van de onderscheidene provinciën aan het woord ter toelichting van de resoluties der provinciën omtrent de concept-regeling voor de opleiding van dienaren des Woords. De resoluties zgn reeds van elders bekend; de toelichtingen van Groningen en Friesland en Drente stemmen overeen in het opperen van groote bezwaren tegen het betreden van het voor deputaten voorgeslagen spoor.

De middagvergadering

wordt heropend met 't zingen van Ps. 43 : 3. Prof. Wielenga en Prof. Geesink, voor 't eerst ter vergadering tegenwoordig, worden door den praeses verwelkomd.

Namens Prof. Van Velzen wordt een groete en zM; ebede aan de Synode overgebracht door Prof. Wielinga, met den wensch voor eendrachtig handelen der broederen. Hierna worden de toelichtingen der provinciën voortgezet.

Overijssel stemt in met Groningen, en pleit vooral voor zelfstandigheid en volledigheid van eigen inrichting voor opleiding van-dienaren des Woords.

Gelderland meent, dat met een eigen inrichting de Theol. School te Kampen in de overeenkomsten op de Generale Synode te Amsterdam is bedoeld.

Utrecht licht het op dezelfde wijze toe. N. Holland begint met den hoogstenlofaan de deputaten toe te brengen voor de keurige wijze van volvoering der opgedragen taak, maar acht toch de regeling, zooals zij daar ligt, niet wel uitvoerbaar.

Z.-Holland is de meening van de prov. Gelderland toegedaan, maar meent door amendeering veel bezwaren te kunnen wegnemen.

Zeeland en N. Brabant gaan met den reeds gegeven toelichtingen grootendeels mee.

In elke provincie blijkt een grootere of kleinere minderheid te wezen, die met een min of meer afkeurende uitspraak zich niet kon vereenigen, en voorslagen tot amendeering te berde bracht.

Prof. Bavinck, rapporteur in deze materie, brengt eerst zijn dank aan die kerken, die blijk van waardeering hebben willen uilspreken. Hij weerlegt de beschuldiging, als zouden deputaten zich niet aan het beding hebben gehouden, op grond van wat op de Generale Synode te Amsterdam is goedgevonden. Een beschuldiging over het te buiten gaan van de bevoegdheid wordt meestal uitgebracht, wanneer een advies niet in den smaak valt. De critiek in het rapport over de seminaristische opleiding, hadden deputaten niet de school te Kampen op het oog, maar de zaak in het algemeen.

Er valt met de theologische school te Kampen en met Vrije studie beide te rekenen. Men moet en mag tusschen de Theologische School en de Vrije Universiteit niet kiezen. Tegenover beide of een van beiden neutraal te staan is onmogelijk en ongeoorloofd. Daarom moet de kerk öf niets doen, öf samenwerken. Dit laatste kan öf bij tempo's óf in eens tot stand gebracht. Met 't oog op de groote belangen hiermee verbonden en 't eigennaardig Gereformeerd karakter onzer kerken is finale regeling gewenscht zoo al niet verplicht, ofschoon deputaten zich er niet tegen verzetten, zoo men slechts zou willen een eerste schrede doen.

Na deze aangrijpende toespraak, met bezieling en overtuiging uitgesproken wordt de behandeling uitgesteld en sluit Prof. Wielinga met dankzegging.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen