Voor Kinderen.

VERZAMELEN.

V.

DE DIEREN.

Hebben we over de planten nu vooreerst genoeg gepraat, thans mogen de dieren wel eens een beurt hebben.

De dieren, zegt gij; kan men daar dan ook een verzameling van aanleggen?

Zeker, als gij 't maar op dezelfde wijs doet als bij de planten. Gij weet, bij die maakten we geen verzameling van levende maar van gedroogde. Want wel kan men in een kruidtuin ook verzameUngen van levende planten hebben, maar ten eerste is dat heel kostbaar, en ten tweede gaat het veel gemakkelijker in een plantenboek. Want diezelfde planten die er niets tegen hebben dat ze naast elkaar in uw boek geplant worden, willen toch dikwijls niet bij elkaar groeien.

Bij de dieren zou 't ook moeilijk zijn, als go van de levende een verzameling woudt aanleggen die iets beduidt. Gaat maar eens naar een dierentuin en zie wat er al noodig is, om zoovele dieren bijeen te brengen, in 't leven te houden, te voeden, te verzorgen. Daarbij meen ik dat, al hadt gij ruimte en geld, mioeder er veel tegen zou hebben, dat ge in den tuin of op zolder een paar beestjes, een schelvisch, een struisvogel, een schildpad en dergelijke beesten woudt houden. Neen, dat gaat niet. Een hond en een kat, duiven, kanaries en andere vogels, een ezel en een hit — dat kan nog, tenminste als men er de ruimte voor heeft, maar die vormen met hun allen nog geen verzameling, zooals wij hier bedoelen.

Wilt gij er zulk een aanleggen, dan doet ge 't best u te bepalen bij kleinere dieren, en dan nog zullen 't maar zelden viervoetige of vogels kunnen zijn. Want ze op te zetten of in wijngeest te bewaren, Is te lastig en te duur. Er schieten evenwel nog genoeg dieren over, al bepaalt ge u maar tot de insecten.

Allereerst komen dan in aanmerking de vlinders. Dat zijn ten eerste veelal zeer mooie dieren, ten tweede is het vangen niet zoo gevaarlijk als dat van leeuwen en neushoorns, ten derde kunt gij ze gemakkelijk bewaren. (Dat men die dieren niet wreedaardig mag dooden, gelijk soms geschiedt, spreekt van zelf. Ze sterven trouwens spoedig genoeg).

Het best vangt men vlinders met een net. Doch nog beter is te beginnen met rupsen te

verzamelen j als gij die voedt en laat begaan, kunt ge zien hoe die rups tot een pop wordt, en hoe uit die schijnbaar doode pop dan later de prachtige, vlugge vlinder komt — iets zoo wonderlijks, dat de menschen het altijd als een schoon beeld beschouwd hebben van de opstanding uit de dooden. De apostel Paulus noemt echter een ander beeld. Weet gij wel welk en waar hij dat vermeldt?

Er zijn in ons land heel wat soorten vlinders, en wie er eens heel veel en mooie wil hebben, kan bij den insectenhandelaar de eieren koopen die hij wenscht. Om op te eten zijn die echter min geschikt. Neen, men laat de rupsen uitkomen en krijgt later de kapellen. Ook is 't niet moeilijk in holten van boomen de poppen te vinden, waaruit de vlinders later voortkomen.Wat de rupsen betreft, die zijn gemakkelijk met bladeren te voeden; alleen dient er op gelet dat sommige rupsen slechts een bepaalde soort bladen eten. Zoo weet gij zeker wel, dat b.v. de zijworm of beter zijderups enkel moerbeibladen eet.

Er zijn, als ik zei, allerlei vlinders, sommige die bij donker, andere die bij dag vliegen; ook vindt men ze in verschillende kleuren, en dikwijls zeer fraai geteekend. Men kan ze dus ook op verschillende wijzen rangschikken. Doch het best is daarbij een der vele boeken te nemen, waarin de vlinders en andere dieren naar de soorten zijn geordend. Want dan hebt ge er niet alleen genoegen, maar ook nut van.

Minder aantrekkelijk voor velen en toch in hnn soort zeer mooi zijn kevers en torren, waaronder men zelfs zeer fraaie vindt, b.v. de zoogenaamde gouden tor. Ze geven den verzamelaar zelfs vrij wat minder moeite dan de vlinders. Wat ge echter niet doen moet is hen aan een draadje laten rondvliegen, gelijk wel eens geschiedt.

Evenwel is er bij het verkrijgen van kevers en torren opmerkzaamheid en omzichtigheid noodig. Vooreerst leven zij veelal in 't verborgene, en zou het dikwijls onmogelijk zijn hen te fokken, gesteld dat ge het woudt beproeven. Ook bezitten sommige wapenen om zich geducht te verdedigen, b.v. angels; andere weer bezitten het middel om een vloeistof uit te werpen die ver van lekker ruikt. Zelfs het welbekende onze-lieveheershaantje is niet zoo onschuldig als 'ter wel uitziet.

Bijzonder onaangenaam voor den verzamelaar is het zeker, dat niet weinig kevers en torren hun grootste genoegen vinden op plaatsen, die wij liefst mijden, b.v. in mesthoopen, in allerlei onreinheid, in dood aas zelfs en zoo meer. Wie dus heel kieskeurig is uitgevallen, doet beter maar bloemen of prenten te verzamelen. Evenwel is er bij het nagaan en verzamelen van deze soort insecten veel, heel veel te leeren, zelfs meer dan bij de vlinders.

Hoe kunstig de bijen werken, is zoo bekend, dat we er hier niet veel over zullen spreken. Ook de wesp bouwt een nest dat de moeite van het bezien overwaard is, maar neem u er bij in acht, anders betaalt ge het duur. De doodgraver of krengtor is het merkwaardig insect dat kleine doode dieren onder den grond etopt en in het lijk zijn eieren legt, opdat de jongen dadelijk voedsel zouden hebben.

En zoo zouden we voort kunnen gaan. Dit is zeker, wie een verzameling van die diertjes aanlegt, vindt zijn moeite rijk beloond.

AAN VRAGERS.

Op de vraag van E, J. W., waar toch het woord mallentig van daan komt, kunnen we antwoorden dat het, gelijk zoo menig woord in onze taal, afkomstig is uit het Fransch.

Een maltentig mensch is een die zich dwaas aanstelt, door ook op de kleinste dingen aanmerking te maken, allerlei kleine min aangename dingen of ook die hij er maar voor houdt af te keuren, als hij er zelf last van meent te zullen hebben; iemand die elk oogenbHk ontevreden is, onvoldaan. Zoo iemand noemen de Franschen malcontent; welk woord vroeger heel veel. door ons volk werd gebruikt, misschien wel, wijl er ook veel was om malcontent over te wezen. Van dit ï malcontent" maakte men malcontentig, en bij verkorting malUntig.

Ge ziet wel, vrienden, men zou 't woord haast niet meer kennen. Trouwens het is ook beter zulke uitlandsche woorden nooit over te nemen, dan komen de bedorven woorden van zelf niet. Woorden als maltentig, punteneurig en sikkeneurig zijn allemaal van één slag, maar ook alle ver van mooi.

HoOGENJiIRK.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen