Uit de Pers.

Iemand die zlchzelven den bescheiden naam van „de waarheid" te zijn geeft, door onder het pseudoniem Veritas te schrijven, zond uit Breukelen een vlugschrift tegen Dr. Bavinck in het licht.

Deze schrijver is nu eens de recht consequente man.

Aan al dat woelen van de Vrije Universiteitslïiannen moet een einde komen. Alles moet in Kampen blijven en komen. Het Gymnasium, de Theologische School, en heel de Opleiding. Met de Vrije Universiteit moet kortweg radicaal gebroken worden.

Doelende op de verplaatsing b.v. naar Haarlem zegt de schrijver:

Ik vind dit zeer bedenkelijk en komt mij dit voor — houd het mij ten goede Hooggel. Heer — als een toren bouwen zonder de kosten van te voren te berekenen.

Bijna iedere groote stad, ook Haarlem, drijft de kosten van het leven zoowel dat der Hoogleeraren als dat der studenten zeer op. En wat het gevaar voor verleiding betrïft, het zal wel geen twistpunt zijn dat het toezicht op het godsdienstig onzedelijk leven der studenten in Kampen in werkelijkheid nog wat beteekent, doch totaal niets in elke groote plaats en vooral niet in een plaats als Haarlem, tusschen twee op het punt van verleiding zeer bedenkelijke plaatsen gelegen n.l. Amsterdam en Leiden, welke beide plaatsen zoo gemakkelijk elk oogenblik van uit Haarlem zijn te bereiken.

Zeer gewenscht is het, ja beslist noodig, dit, wat een groot euvel is, goed onder de oogen te zien. Er kan op elke groote plaats, hoe goed de Hoogleeraren het ook met de studenten meenen, met den besten wil niets verwacht worden van eenig toezicht op het zedelijk leven der studeerende jongelingschap. Dat dit in Kampen wel het geval is, zult U mij ongetwijfeld toestemmen, daarvoor hebt U meer bewijzen dan ik.

Gezocht vind ik het ook dat Kampen verlaten moet worden, daar toch die plaats voordeden biedt als geene andere plaats; geen plaatselijke belastingen, zeer goedkoop leven en wonen, daarbij heeft Kampen tegenwoordig eene uitnemende treinverbinding waardoor men de plaats niet meer als afgelegen kan beschouwen, wat vroeger wel het geval was.

Ook de gezondheidstoestand der plaats is in de laatste jaren veel verbeterd. Doch dit behoef ik U Hooggel. Heer niet te schrijven, daar U hiermede natuurlijk beter op de hoogte is dan ik. Ook het plantsoen en de naaste omgeving der stad zijn niet zonder natuurschoon. Zoo vaak ik er kom trekt het mij aan evenals iederen vreemdeling.

En ))last not least" heeft Kampen in de Gereformeerde Kerken eene historische beteekenis gekregen. In den loop der jaren wordt «Kampen" als het ware vereenzelvigt met de «Eigen inrichting" die in de harten der kerken van '34 leeft. Men zij dus zeer voorzichtig met het nemen van een zoo gewichtig besluit, dat allicht groote gevolgen zou kunnen hebben.

Dat U Hooggel. Heer (pag. 73) de Professoren der Vrije Universiteit wilt aanvaarden, vind ik in Uw voorstel zeer natuurlijk. Maar eilieve, zoo vraag ik mij af: gaat het met geen bezwaar gepaard die Professoren, waarvan b. v. Prof. Kuyper zoo weinig gelegenheid heeft om colleges te geven, te aanvaarden voor rekening van de kerken?

Het zij verre van mij hiermede iets onaangenaams te willen zeggen aan het adres van Dr. Kuyper, dien ik om zijne groote gaven bewonder en respecteer, maar een mensch heeft maar éen lichaam en kan niet op twee plaatsen tegelijk zijn en wij Gereformeerden zijn Dr. Kuyper voor hetgeen ZEd. buiten de V. U. om voor het gansche Calvinistische Nederland gedaan heeft eiï nog dagelijks doet, ontzettend veel verplicht. Voor de kerken echter moet toch de opljiding hoofdzaak' blijven en heb ben wij daarom nannen noodig die zich geheel en uitsluitend daara m wijden kunnen en niet in naam alleen maar ook in werkelijkheid. Het kan dan ook gelukkig niet on kend worden dat de Professoren der Theol. Schoei dit geheel met toewijding doen.

Uwe kostenbec jfering. Hooggel. Heer, der voorgestelde eventuee.e verplaatsing der Eigen inrichting (pag. 79) heb ik met verbaasdheid aangestaard. Dat U in Haarlem een gebouw wilt stichten voor f 25000 als dat waarin te Kampen de Theol. School IS gevestigd, vind ik een prachtig idéé, maar eveneens, hoe professoraal die rekening ook is, acht ik dat eene totale onmogelijkheid en komt het mij met overdreven voor daarvoor de som van /' 50000 of het dubbele uit te trekken. Deze som is eerder te klein dan te groot. Het gaat toch niet aan de Eigen inrichting der kerken, welke thans zulke flinke ruime en degelijke gebouwen te Kampen bezit, elders bekrompen te laten wonen.

Dat U met de andere Professoren genoegen neemt met slechts f 1000 meer salaris bij verplaatsing naar Haarlem, daarvoor heb ik lof. Ik voor mij — tenzij ik man van geld was — zou geen kans zien voor / 4000 denzelfden stand te voeren in Haarlem als met f 3000 te Kampen, doch dat U en Uwe Collega's dit vermeenen wel te kunnen, pleit, zonder U een complimentje te willen maken, voor uwe bescheidenheid.

Het duurdere leven der studenten bij verplaatsing, daaraan hebben de kerken wel terdege hunne aandacht te schenken. Het zou voor velen der studenten bepaald eene levenskwestie worden of het hun jaarlijks 200 a 300 gulden meer of minder kost, daar het een feit is dat de meeste jongelui eene beperkte studiebeurs hebben, wat U mij ongetwijfeld zult toestemmen.

Óp pag. 80 onderaan, waar U sommige Hoogleeraren zoowel aan de voorgestelde Hoogeschool als aan de Vrije Universiteit wilt laten doceeren, komt mij het samen koppelen van de Eigen inrichting der kerken met die eener vereeniging zeer bedenkelijk voor en vrees ik dit in de toekomst aanleiding geeft tot veel troebelen.

Dat er meerdere belangstelling en liefde zou komen (pag. 81) indien de oplossing van het verschil over de opleiding zoo werd gevonden als U voorstelt, ben 'jk zoo vrij te betwijfelen en vrees ik, zoo dit wordt doorgedreven, het wel eens eene gansch andere uitwerking kon hebben. Mijne bedenking dat de belangrijke en diepingrijpende besluiten der Middelburgsche Synode na een kort tijdperk van slechts drie jaren, zoo maar eventjes zouden worden omgekeerd en vernietigd, wordt naar mijne voelhorens zeggen door zeer velen gedeeld, door riieerderen dan de geleerde heeren vermoeden.

Ook is het aan bedenking onderhevig Hooggel. Heer. indien de zaak van eenheid in de opleiding van boven af gedreven mocht worden in plaats van uit den boezem der plaatselijke kerken en dienen zij die het mochten willen f'rij ven, verantwoordelijk gesteld worden voor r'e gevolgen van ondoordachte daden en handeli' gen, die zouden voortvloeien. indien werd ingega-ij» op uw voorste! of een dergelijk voorstel.

Alles samengevat en overwegende:

a. dat de kerken de Eigen inrichting tot opleiding van Dienaren des Woords hebben aanvaard;

b. dat de resultaten van de Opleiding aan de Eigen Inrichting, de Theol. School te Kampen geene aanleiding geven tot groote wijziging;

c. dat het drijven van Vrije Universiteitsmannen kennelijk ten doel heeft om de opleiding van Dienaren des Woords in de toekomst aan zich te verbinden;

d. dat de kerken geene behoefte hebben aan eene Universiteit,

Zou ik ten zeerste wenschen, en o zoo gaarne zien, dat er, een lid van de a. s. Synode er toe zou kunnen overgaan om tot de Synode het verzoek te richten, om te besluiten:

ie alle verband met de Vrije Universiteit te verbreken om hierdoor tot ééne opleiding te komen;

2e te behouden te Kampen de Theologische School met het daaraan verbonden Gymnasium, en het onderwijs zoowel het Theologische als het Litterarische zoo volledig en best mogelijk te maken.

Neemt de a.s. Synode dit besluit dan is voorgoed van de baan alle argwaan als zou de Vrije Universiteit de Theol. School willen verdringen. Heeft deze verdenking geen grond meer, dan kan verwacht worden dat met liefde zal geofferd worden voor de Eigen inrichting en zal het blijken dat de kerken heel gemakkelijk de Theologische School met het Gymnasium kunnen in stand houden. Juist die achterdocht en de vrees dat de Theologische School zou worden opgeslokt maakte en maakt velen lauw en traag.

De Vrije Universiteit zal, wanneer zij de Theologische faculteit laat varen, ook op veel steun en sympathie kunnen rekenen en daardoor krachtiger de hand kunnen slaan aan die faculteiten die thans nog onvolledig zijn en die nog geheel van meet af aan moeten worden ter hand genomen.

Wij allen, leden der Gereformeerde kerken, siharen ons dan schouder aan schouder, eenerzijds voor de Theologische School als Eigen Inrichting der kerken tot opleiding van Dienaren des Woords en anderzijds voor de vereeniging waarvan de Vrije Universiteit uitgaat, ter bevordering en ter instandkoraing der verschillende faculteiten except de Theologische.

Dat laatste except de Theologische faculteit is metterdaad teekenachtig.

Let wel; Een Universiteit op Gereformeerden grondslag zonder een Theologische faculteit.

Hoe achterlijk is toch nog de kennis der beginselen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen