Het nieuw advies.

De vergadering te Utrecht, door Prof. Noordtzij saamgeroepen en door meer dan driehonderd personen, meerendeels ambtsdragers, bezocht, heeft thans in den vorm van „conclusiën met toelichtingen" een nieuw advies aan alle kerken gezonden.

De conclusiën, die de vergadering met schier algemeene stemmen aannam, luiden aldus:

1. De Vergadering, hoewel het verkrijgen van eenheid van opleiding, zoo mogelijk, gewenscht achtende, kan zich om principieele, zakelijke en praktische redenen met het ontwerp contract niet vereenigen, en spreekt als hare ernstige verwachting uit, dat de Kerken het zullen verwerpen.

2. Verder oordeelt de Vergadering, dat alleen zulk een eenheid van opleiding aannemelijk is, waarbij het recht en de vrijheid van de Kerken en hare eigene opleiding onverzwakt wordt gehandhaafd, verwijzende zij hierbij naar de laatste alinea van de „Verklaring en Stellingen" van de Hoogleeraren der Theologische School (in £> e Bazuin 22 Maart 1901 opgenomen), aldus luidende: „De Gereformeerde Kerken mogen met niet minder tevreden zijn dan dat bij haar beruste de benoeming, salarieering, schorsing en ontslag van de Hoogleeraren in de Godgeleerdheid."

Slechts één stem verklaarde zich hiertegen.

3. Indien de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerden grondslag te eeniger tijde zulk een contract mocht aanbieden, waarbij 't recht en de vrijheid van de Kerken en hare eigene opleiding onverzwakt wordt gehandhaafd, dan ga de Generale Synode evenwel niet over tot het sluiten van een contract alsvorens de kwestie van de subsidieering en de regeling van de bevoegdheden van 't Vrije Hooger onderwijs bij de Wet beslist is.

4. Ten slotte oordeelt de Vergadering, na korte discussiën: dat het Gymnasium, onder zekere voorwaarden, kan worden losgemaakt van de Kerken, hetzij de Generale Synode het, naar omstandigheden, óf te Kampen doe blijven, öf naar elders overplaatse.

Natuurlijk kwam alles aan op de vraag, hoe deze broeders, die allen voor eenheid van opleiding zich verklaard hebben, deze eenheid in de practijk wenschten en mogelijk achtten.

De conclusiën zelf zeggen dit niet, maar uit de nadere toelichting blijkt dit zonneklaar.

Nadat n.l. uiteengezet is, om welkeredenen de broederen den eisch stellen, dat „de benoeming, salarieering, schorsing en ontslag

van de hoogleeraren in de godgeleerdheid aan de kerken moet verblijven, " volgt er:

Op die en dergelijke gronden is de Vergadering van overtuiging, dat, wordt in dien geest gearbeid, door de handhaving van dat recht der Kerken de eenheid, de vrijheid en de zelfstandigheid der Universitaire Wetenschap niet wordt verbroken.

Van overtuiging tevens, dat het dan tot verkrijging van eenheid van opleiding niet eens noodig is, dat de School der Kerken en de ïheol. Faculteit der Vrije Univ. op ééne plaats worden gevestigd en dan zooveel mogelijk saamwerken.

En dit kan verkregen worden zonder wetenschappelijk nadeel, indien de Vereeniging voor Hooger Onderwijs dezen weg inslaat, dat de Theol. Faculteit zich in haren arbeid beperkt tot wetenschappelijke beoefening, van de Theologie, van het candidaats-examen af, ter verkrijging van den graad van Doctor in de Godgeleerdheid, terwijl voor de wetenschappelijke beoefening van de Theologie, van de propae deuse af, tot verkrijging van den graad van candidaat in de H. Godgeleerdheid uitsluitend gebruik gemaakt wordt van de School der Kerken.

De zaak is dus zoo duidelijk mogelijk.

Wat hier geëischt wordt is, dat 4e Theologische School geheel los naast de Universiteit blijve staan, liefst zelfs niet eens op dezelfde plaats.

Dat de studenten eerst aan de Vrije Universiteit hun propaedeutische studiën zullen mogen verrichten en daarna allen naar Kampen zullen verhuizen, om zich voor te bereiden voor hun candidaats-examen in de Theologie.

En dat de Vrije Universiteit dan een Theologische faculteit zal mogen in stand houden, om aan deze heeren studenten, die aan een geheel andere school hun vi^etenschappelijke opleiding genoten hebb-in, „den doctoralen titel" te schenken.

Over dit voorstel behoeft natuurlijk geen woord verspild te worden. Het is onaannemelijk.

Nog daargelaten alle overige principieele en practische bezwaren, zal ieder gevoelen, dat dit een dwaasheid is, als men bedenkt, dat gedurende het twintig-jarig bestaan der Vrije Universiteit vijf candidaten in de Theologie tot doctor gepromoveerd zijn.

Laat dit aantal in de toekomst verdubbeld worden, dan zou de Universiteit dus een theologische faculteit in stand moeten houden met drie of vier professoren, welke haar gemiddeld twintigduizend gulden per jaar kosten zou, alleen om ééns in de twee jaar één, zegge één student in de Theologie te promoveeren, wiens hoofdarbeid dan nog zou bestaan in het schrijven eener dissertatie, waarbij de leiding der professoren uiteraard zeer beperkt is.

Elke promotie in de Theologie zou de Universiteit dus op veertigduizend gulden komen te staan.

Maar waartoe meer.' Ieder die een oogenblik de consequenties van dit voorstel indenkt, voelt er alle ongerijmdheid van.

De stille hoop, dat onder leiding van Prof. Noordtzij een nieuw voorstel zou geboren worden, dat althans eenige kans op accomodatie openliet, is daarmede geheel vervlogen.

Toch late men daarom den moed niet varen.

Een eisch zoo onbillijk als hier gesteld wordt, kan de meening der kerken wlttzxya.

In een oogenblik van opwinding mag men zulk een plan ontwerpen en met algemeene stemmen aannemen, maar zoodra de bezinning weerkeert, zullen de broederen, die allen voor eenheid van opleiding zich verklaarden, zelf inzien, dat langs dezen weg die eenheid nooit te verkrijgen is. Niet alleen, omdat de Vrije Universiteit zulk een offer als hier gevraagd wordt niet brengen mag, maar omdat de meerderheid der kerken zulk een offer van de Vrije Universiteit niet zou willen vragen, zelfs al ware deze er toe bereid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen