Uit de Pers.

Het jongste besluit der Herv. Synode om een plan ter reorganisatie aan het oordeel der Prov. Kerkbesturen te onderwerpen, is ook in onze pers schier met geestdriftige vreugde ontvangen.

In het Gereformeerd Weekblad wijst een welbekend schrijver er op, dat dit besluit een sprong in het duister is, en zelfs al wordt het Synodale voorstel een volgend jaar bekrachtigd, daaruit volstrekt nog niet volgt, dat het Gereformeerde element zich krachtiger in de Herv. Kerk kan doen gelden:

De Synode der Ned. Herv. Kerk is door loftuiting niet verwend. Integendeel, Jaar in jaar uit werd met onverstoorbare onaandoenlijk beid haar arbeid aangezien. Men loofde hare financieele accuratesse, maar al wat zij verder deed, wekte geenerlei 'sympathie. Het werd gevoeld instinctmatig, dat zij de domper op het levenslicht der kerk was, want in haar kwam al het verderfelijke der organisatie, die de kerken omklemt, tot volle openbaring.

En van 't jaar is het juist andersom. Vooral het Confessioneel orgaan, de Geref. Kerk, steekt de loftrompet. Met zalving, wordt deze Synode geprezen als eene, die zaad gezaaid heeft, dat rijke vrucht kan afwerpen tot zegen onzer dierbare kerk. Uit kolom na kolom spreekt de hope, dat beter tijd zal aanbreken. En dat alles, omdat deze Synode een voorstel heeft aangenomen om op andere wijze de hoogste wetgevende, rechtsprekende en bestu rende macht samen te stellen. Als het voorstel doorgaat, zal voortaan de Synode evenveel stemhebbende leden tellen, als er classes zijn. De Clas sicale vergaderingen kiezen dus de leden der Synode, die niet elk jaar, maar om het andere jaar zullen samenkomen en voor 4 jaar zitting hebben.

In de richting der organisatie is dus geen principieele wijziging aangebracht. Het heele besturen systeem blijft, slechts krijgen we een grootere, anders verkozen Synode. Toch is dit voorstel van diep ingrijpende beteekenis voor den gang van zaken in de Herv. Kerk. En de vraag moet gedaan, hoe deze Synode den moed had zoo iets gewichtigs aan te nemen, als ook, of zij zich van de consequentie van dit voorstel ten volle bewust is geweest ?

Was de geest, die deze Synode bezielde zoo moedig, zoo doordrongen van het besef, dat aan de plaatselijke kerken onrecht gedaan werd? Had zij zooveel leed over de willekeur en de teugellooze leervrijheid, die de kerk verteert ? Niets van dat alles. Naar hetgeen verluidt over wat de geest dezer Synode was, mag veilig aangenomen, dat een geest van ontmoediging de vergadering drukte. Zij was moedeloos door de steeds verder om zich grijpende woeling, zoodat de heeren soms niet wisten, of zij maar niet beter zouden doen met «huis toe" te gaan. In zulk een stemming werd dit gewichtig besluit genomen, dat het karakter krijgt van een wanhoopsdaad in plaats van een wel overwogen, degelijk voorbereid, tot in zijn consequenties doorgedacht plan. Het liep dan ook zoo wonderlijk, dat zelfs de moderne Hoogleeraar Gooszen er voor stemde.

Bij dit diep in het kerkelijk leven ingrijpend besluit, dachten we onwillekeurig aan de woorden, die Vondel zijn Lucifer in den mond legt:

Een heldenstuck als dit, wort, geensins doorgedreven, met titelen en pracht maar dapperheidt en moedt, en treken van vernuft en loosheid uitgebroet.

En dat de Synode van wikken en wegen, van volkomen rekenschap der gevolgen dezer zaak, blijk gaf, kan niet licht beweerd worden, als we bedenken dat zij zonder tot de belijdenis terug te keeren, zonder daartoe zelfs den weg te banen, zonder ook maar eenigszins de rechten der minderheden te waarborgen, waartoe ook de Gereiormeerden behooren, de regeermacht op deze wijze legt in de handen van een meerderheidspartij, die, als de maatstaf der belijdenis wordt aangelegd, evenmin voor haar vierschaar kan bestaan als de modernen. Een coterie zal de macht krijgen, die het sterkst in aantal is niet onder de meelevende gemeenteleden, maar onder de predikanten.

De met elkander verwante ethische en confessioneele elementen zullen in den beginne broe­derlijk samengaan, om als zij het niet ethische en niet confessioneele hebben afgemaakt met elkaar den strijd te strijden. Difmoet op den duur het logisch resultaat zijn van deze reorganisatie, die niet begmt met de belijdenis op hare voeten te zetten of althans voor haar baan te maken, maar de bonte massa, die de Herv. Kerk bewoont, na 90 jaren klemmen, in eens plaatst voor het regeerrecht.

Als we dezen stap uit het oogpunt van de belangen der Gereformeerde partij beoordeelen, dan constateeren we allereerst, dat voor reformatie der kerk van dit voorstel niets is te wachten.

2e. dat in die komende Synode van 43 leden, de Gereformeerden schier niet vertegenwoordigd zullen worden, omdat Classes in meerderheid Gereformeerd een zeldzaamheid zullen blijken.

3e. dat bij aanneming van dit voorstel de Synode meer nog dan thans het beeld zal vertoonen van een Poolschen landdag, die een onverkwikkelijk schouwspel zal leveren van strijdende partijen, die zelfbehoud zoeken of het regeeringskasteel veroveren willen, want belijdenisvragen zullen hier zich doen gelden.

4e. dat het gebazel der confessioneelen van een beroep op Gods Woord in deze heterogene massa een ijdelheid der ijdelheden zal blijken, omdat er zelfs geen eenheid is onder de richtingen in hetgeen onder dien term moet verstaan worden. se. dat als dit voorstel wordt aangenomen, zonder dat er waarborgen zijn voor de rechten en vrijheden der Gereformeerde Gemeenten dit het naar het juiste woord der Geref. Kerk, wel zal blijken dat het snachtslot er af is", maar om de deur te openen, waardoor de meerderheid de minderheid er zal uitdringen.

Een reorganisatie van dezen aard is niet wenschelijk, othdat de Gereformeerdep er hun bestaan in de Herv. Kerk na langer of korter tijd door zullen bedreigd zien, tenzij zij zich onderwerpen aan de jurisdictie eener ongereformeerde meerderheid. Intusschen kunnen we hiervan gewis zijn, dat ook dit reorganisatieplan bevorderlijk zal zijn aan de ontwikkeling van het systeem der vrije kerken, zoodat we kalm den loop der zaken kunnen opvatten. Slechts dit blijkt uit deze poging zonneklïiar, dat als er ooit reden was voor de Gereformeerden om aaneen te sluiten, er thans rede9i voor is, want het kon nu blijken dat de tijd niet verre meer is, waarop het er op aan zal komen als een man te verdedigen ons goed recht. Waar de ethisch confessioneele meerderheid bet beft in handen neemt, daar zal bet blijken dat onder een schijn van orthodoxie de Gereformeerden worden geknepen. De modernen zijn gehaat, maar meer nog dan de modernen zij, die onverzwakt vasthouden aan de Gereformeerde leer.

Toch is er in deze reorganisatiepoging een scboone ironie der historie. Dr. Hoedemaker heeft het gevleugeld woord gesproken: God beware ons voor een orthodoxe Synode. De orthodoxe Synode kwam en de eerste die over haar daden juicht, is Dr. Hoedemaker! Toch was er waarheid in zijn profetie, niet wat hem betreft, maar wat de Gereformeerden aangaat. De tijd komt, waarin zij oorzake zullen hebben te bidden, dat zij bewaard zullen worden voor de aanslagen van hen, die met betrekking tot de confessie zeggen, dat men niet stelen zal en zelven de grootste dieven zijn. Tot nu toe waren we onder de macht van weinigen, thans komt de heerschappij van velen.

Wanneer zal de tijd aanbreken, waarop de Kerk zich weer zal onderwerpen aan dien Eenen, die haar Hoofd is en haar regeeren wil door Zijn Woord en Geest! Ja, wanneer ?

Ook wij vreezen, dat de verwachting wel wat hoog gespannen is.

Zoolang de Hervormde Kerk volkskerk blijft en geen belijdeniskerk wordt, kan reorganisatie zonder meer geen redding brengen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen