Is verbreking eener belofte geoorloofd?

Een onzer lezers vraagt ons, of verbreking eeijer belofte geoorloofd is. Het geldt het geval van een persoon, die tot de Hervormde Kerk behoort en nu wel gaarne tot de Gereformeerde Kerk zou overgaan, maar zich in zijn conscientie bezwaard gevoelt, omdat hij vroeger èn toen hij belijdenis deed in' de Hervormde Kerk èn toen hij daarna tot ouderling bevestigd werd, de belofte van trouw te blijven aan de Hervorrnde Kerk had afgelegd. Vooral het geval van Jozua, die, hoewel de Gibeonieten hem misleid hadden en de eed door hem gezworen tegen Gods gebod inging, toch zich verplicht achtte dezen eed te houden, scheen hem een bewijs, dat zelfs al had men een belofte afgelegd, jyaarvan men achteraf het verkeerde en ongeoorloofde inzag, deze belofte toch moest worden nagekomen. Hij kon van dit gewetensbezwaar alleen 'dan verlost worden, wanneer uit de Schrift hem werd aangetoond, dat het verbreken van zulk een belofte wel geoorloofd is.

Gaarne willen we op deze vraag, die misschien niet alleen bedoelden broeder maar ook anderen drukt, een pubhek ant woord geven.

Dit antwoord nu luidt, dat .de Schrift zeker in het algemeen het verbreken van een belofte zeer sterk afkeurt. Zelfs wan neer iemand iets beloofd of gezworen heeft tot zijn eigen nadeel, mag dat toch geen motief wezen, om zulk een belofte niet na te Icomen, En waar dit rseds geldt van het gewone huiselijke leven, geldt dit nog veel sterker van de belofte op heilig terrein gedaan.

Toch leert de Schrift daarom niet, dat zulk een belofte nooit verbroken mag worden Wie in het huwelijk treedt belooft voor God en de Gemeente, zijn vrouw trouw te zullen zijn en haar nooit te zullen verlaten. En toch heeft Christus uitdrukkelijk gezegd, dat wanneer de vrouw overspel pleegt, de man van de vrouw scheiden mag. Reeds hieruit blijkt, dat er gevallen zijn, ' waarin een belofte verbroken mag worden. En niet alleen mag dit, maar zelfs moet dit geschieden, wanneer men iets beloofd of gezworen heeft, wat tegen Gods wil ingaat. Als Saul, met eedzwering verklaart, dat hij ieder dooden zal, die bij de achtervolging der Philistijnen gegeten had, en daarom, wanneer Jonathan dit gebod onwetend overtreden heeft, hem dooden wil, is het volk volkomen terecht tusschenbeidé gekomen en heeft de uitvoering van dit vonnis verhinderd. Ook bij Jephta zien we hetzelfde Al had hij den Heere een gelofte gedaan dat hij het eerste, wat hij ontmoette, den Heere offeren zou, toch heeft hij, tóén dit zijn dochter gold, haar niet geofferd, wat in strijd met Gods Woord zou geweest zijn, maar haar alleen den Heere gewijd Trouwens, wie dit anders leerde, zou - tot de grootste ongerijmdheden vervallen. Wanneer iemand deel neemt aan een anarchistisch complot en belooft onder eede, wanileer hij door het lot wordt aangewezen, een vorstenmoord te begaan, maar later tdt inkeer komt van zijn zonde, dan zou deze eed hem toch nooit kunnen verplichten tot zulk een gruwel over te gaan.

Natuurlijk stellen we het hier bedoelde geval allerminst gelijk met de belofte van trouw aan de Hervormde Kerk, maar we nemen dit zeer sterk sprekend geval om duidelijk te maken, waarom de regel, dat men zijn beloften en eeden houden moet, niet doorgaat, wanneer men iets beloofd heeft, dat ons achteraf blijkt zonde te zijn. Zelfs kan-er op gewezen, dat in de dagen der Reformatie dit vraagstuk eveneens aan de orde is gekomen, toen vele monniken en nonnen in moeite kwamen, omdat zij de geloften van gehoorzaamheid aan hun overheid, van kuischheid en armoede hadden afgelegd, en later, toen zij tot het inzicht kwam.en, dat deze kloostergeloften verkeerd waren geweest, zich bezwaard gevoelden om het klooster te verlaten, in het huwelijk te treden en door arbeid geld te verdienen. Hoewel op zich' zelf het ongehuwd blijven en het leven in armoede zeker niet een zonde kan worden genoemd, hebben tocli onze Reformatoren eenparig geoordeeld, dat zulke geloften, - in de Roomsche kerk afgelegd, niet geldig waren, zoodra men tot ander inzicht was gekomen, en de gave der onthouding niet had.

Het voorbeeld van Jozua, die toch den eed hield door de Oversten van Israël aan de Gibeonieten gezworen, kan hiertegen niet als tegenbewijs worden aangehaald. Volkomen terecht toch merkten onze vaderen hierbij tweeërlei op. Vooreerst, dat het gebod om de volkeren in Kanaön uit te roeien, tot doel had om Israël vrij te houden van de bevlekking met hun afgoderij (Deut. 7 : 4). Doordat de Gibeonieten hun afgoderij afzworen en dienaren werden in het huis van God, was daardoor de ratio legis vervallen en bijgevolg ook de verplichting om dit gebod uit te voeren. Bovendien mag bij zulk een gebod als hier gegeven werd, nooit vergeten worden, dat God de Heere barmhartig is en wel de zonde straft, maar zich ook ontfermt over wie zich bekeert. Het oordeel over Nineve aangekondigd, werd afgewend, toen Nineve berouw toonde. Daarom kon ook het-bevel om de volkeren in Kanaaan uit te roeien, voorzoover dit een straf v/as over hun schandelijke afgoderij, toch buiten werking worden gesteld, wanneer zulk een volk tot bekeering kwam. En dit was blijkbaar bij de Gibeonieten het geval.

Ten slotte nog een vraag. Herodes had aan de dochter van Herodias beloofd met eede, haar te geven wat ze hem vroeg. Meent de bezwaarde broeder waarlijk, dat toen de dochter van Herodias om het hoofd van Johannes den Dooper vroeg, Herodes vei'pücht was, Johannes te laten onthoofden?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen