Buitenland.

Duitschland. Congres over de Inwendige Zending. Een rede van Dr. Michaë1is.

Een Duitsch arbeider in het Evangelie, ons vaderland bezoekend, gaf te kennen, dat hij Nederland met Gcsen vergeleek, waar het licht was, terwijl in Egypte duisternis heerschte. Reeds de netheid en reinheid onzer straten getuigden van het licht dAt in Nederland straalt. De Duitsche straten zijn vuil en de woningen geven den indruk van verval, gevolgen van de heerschende duisternis. Niemand heeft lust om de handen aan het werk te slaan. Zij echter die den toestand van ons land en volk kennen zullen, moeten erkennen dat op onze erve waarlijk niet enkel licht gevonden wordt, terwijl zij die trachten het Duitschland van het heden te verstaan, tot de ervaring zullen komen, dat trots de duisternis er nog hchtpunten gevonden worden.

Een lichtpunt was althans het Congres voor Inw. Zending in het laatst van Sept. 1919 te Bielefeld gehouden.

Bielefeld is een centrum van inwendige zending. Daar vindt men de stichtingen van wijlen pastor von Bodelschwing, onder den naam van Bethel bekend, gebouwd iangs de berghellingen van het Teutoburgerwóud. Daar worden duizenden lijders aan vallende ziekte verpleegd en daar worden ook de vele diaconen en diaconessen gevormd, welke door geheel Duitschland arbeiden. Bielefeld was dus wel de aangewezen plaats voor die Duitschers welke deu Christus belijden en die de zware, moeilijk op te lossen vraagstukken van het thans uitgemergelde Duitschland onder de oogen wilden zien. Men poogde door gemeenschappelijk overleg de nieuwe wegen te vinden, die in dezen zwaren tijd te bewandelen zijn.

De zittingen werden van 9—I, jvan 4—7 en van 8—10 gehouden. Op degelijke referaten volgden uitvoerige discussiën, getuigenis gevend van den diepen ernst en de wetenschappelijkheid, waarmede men na de vreeselijke jaren van den oorlog een betere toekomst wil voorbereiden. Economisch en sociaal is de toestand van het Duitsche volk zoo wanhopig, dat slechts het geloof nog licht ziet. Te midden van het geestelijk verval in het volksleven wil de inwendige Zending de banier oprichten van toegewijden arbeid der christelijke liefde, op het voetspoor van mannen als Wicheren, Fliedner, Francke, von Bodelschwing, die als baanbrekers dienst deden. Dat was de hoofdgedachte van het congres. Een bejaarde diacones uit Silezië verklaarde, dat zij met ^mart de afscheuring van een deel des lands zag, doch aandrong op de vervulling van de drieërlei roeping van ieder geloovige, welk geen mensch verhinderen kan, a t mocht de prediking van het Evangelie de me nigte niet meer bereiken en alle samenkomsten onmogelijk worden gemaakt: «leben, lieben leiden." Ea had pastor Schobatt uit Riga verhaald van de wonderbare glorie der martelaarsgemeente, toen de Bolsjewiki zich van die stad hadden meester gemaakt, welnu, zoo moeten ook de geloovigen in Duitschland zich openbaren .

Maar hoe moesten de duizenden Christenen in Duitschland, waarvan de deelnemers aan het congres de vertegenwoordigers waren, al had men hen daartoe niet aangewezen, de massa bereiken, die thans vijandig staat tegenover de kerk en aan het Christendom?

De gewezen rijkskanselier Dr. Michaëlis, die den eersten morgen sprak over Christendom en socialisme, betoogde dat het groot probleem alleen opgelost worden kon door vereeniging van Christendom en socialisme.

Wij laten hier eenige gedachten, doodden gewezen kanselier bij deze gelegenheid uitgesproken volgen.

Spreker liet uitkomen dat mannen als Maix, Engels, Liebknecht, Kautzky, uitspraken, dat Christendom en socialisme als vuur en water tegenover elkander staan. Maar volgens Dr. Michaëlis toont de nieuwste ontwikkeling aan, dat een religieuse geest onder de arbeiderswereld zich baanbreekt, of althans begint te ontwaken en om bevrediging gaat vragen? (Wij t zijn zoo vrij hier een vraagteeken te plaatsen.) De kerk, zpo betuigt Dr. M. verder, heeft zich steeds aan individueele zielszorg gegeven, nu roept de massa om betooning van Christus' liefde; dat is het ideaal der socialisten. (Wij plaatsen hier weer een vraagteeken.) Nu moet er toch, naast de Kerk, een andere zielszorg geboden ! Ook Stöcker wilde dat wel in zijn Volksmission, maar hij kwam met de socialisten in een strijd op leven en dood. Naumann, Göhre en anderen hebben getracht de socialisten te gemoet te komen, aldoor deed men pogingen om t de socialisten voor de Kerk te winnen. Maar ze hebben gefaald. De ware «actieve stelling" van het Christendom tegenover het social'sme was nog niet gevonden. Zou het nu bij de veranderde omstandigheden kunnen? Wat nieuwe perspectieven worden hier aan het Christendom en de Inw. zending geopend! Spr. wees op de ontwikkeKng der leekenbeweging in de laatste jaren lang vóór den oorlog, als Heilsleger, Witte en Blauwe kruis, Jongemannenwerk, enz. Wat de Chr. Studentenvereeniging betreft, blijkt ook in Duitschland het idealistisch streven der z.g «edelcommunisten" ingang te vinden, d.w.z. dergenen, die Jezus' Bergrede in praktijk willen gebracht zien. Verwerping van den oorlog en krijgsdienst, maar ook van alle geweld als politiegezag, van privaatbezit als bron van alle sociale ellende, voeren tot de proclamatie van het communisme, dat verzoening van alle volksgenooten en van alle volken onder elkaar verwachten doet. Spreker heeft als voorzitter der Duitsche Chr. Studentenvereeniging meermalen verwijten gehoord, dat men dit streven laat voortgaan, t doch hij is overtuigd, dat men zulk idealisme niet bestrijden moet, al acht hij de wegen dier jonge menschen gevaarlijk. (Wij vragen: mag men jonge menschen op gevaarlijke wegen laten wandelen? ) Waar nu zoovele stroomingen dooreen bruisen — zal men zee ingaan?

Het Christendom kan niet rustig «achter de duinen" blijven! Men moet zich in den strijd werpen. Maar de Kerk vermag het niet — zij is altijd te laat gekomen. Zij is te vast in haar organisatie, om leiding te kunnen geven in : de nieuwe toestanden. Maar de Christenen moeten tot deze inwendige zending uitgaan. Zij moeten met liefde ook den handenarbeid verheffen onder de beschaafden, opdat de arbeid geadeld worde. Er moet wederzijdsch begrijpen komen tusschen Christenen en socialisten. (Maar, als de socia-Usten de dwaasheid des Kruises niet begrijpen kunnen, vragen wij ? ) Christus was niet vóór de rijken, maar vóór de armen! Het Christendom is niet conservatief: Jezus maakt steeds alle dingen nieuw. Hij wil niet slechts het hiernamaals, maar. verlangt dat de Christenen als licht en zout zijn op deze aarde. Het Christelijke element in het communisme moet erkend! Christendom en socialisme hebben een gemeenschappelijken vijand: het eerste noemt dien Mammon, het tweede: het Kapitaal, Zij hebben een gemeenschappelijke zorg: die voor de vermoeiden en beiasten. Mogen zij elkaar vinden op dat gemeenschappelijk terrein? Ea laten de Christenen getuigen van de ware vrijheid, waarmede de Zoon Gods vrij maakt. Dat zij naar het woord van Hozea, «gerechtigheid zaaien, die liefde oogst." (Luih. veit.)

Volgens ons is Dr. Michaëlis in zijn rede in gebreke gebleven aan te toonen, dat er overeenstemming bestaat in het uitgangspunt van het socialisme en dat der Christelijke religie.

Na een discussie die uren duurde, nam de vergadering-eenstemmig een motie aan, waarin voorkwam: «De Evangelische Christenheid zal in den huldigen toestand het sociale streven der ar beider wereld niet slechts verstaan, maar ze moet bet ook met allen ernst ondersteunen."

«De kerk is als zoodanig niet gebonden aan eenig program van staat ot maatschappij der politieke partijen. Vóór alle dingen kan zij zich niet vereenigen met de materialistische doelstelling en argumentatie van het sociale streven der sociaal-democratie, maar evenmin met het mammonistische kapitalisme". En ten slotte: «De kerk, vrij gemaakt van den staat, moet volkskerk worden en daarbij moet het streven zijn, op grond van de algemeen bestaande re'igieuse behoefte, tot overeenstemming te komen m de beoordeeling en organiseering van het sociale leven." Uit deze motie blijkt dat de vergadering in den grond der zaak Dr. Michaëlis niet heeft gevolgd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen