GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Algemeene taalwetenschap en subjectiviteit - pagina 29

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Algemeene taalwetenschap en subjectiviteit - pagina 29

Rede uitgesproken bij de aanvaarding van het hoogleeraarsambt aan de Vrije Universiteit te Amsterdam

2 minuten leestijd Arcering uitzetten

27

aan traditie, onbekend zou zijn dat de moeder der nu wijdverbreide latijnsche groep vóór 2500 jaren de taal was van één landstreek in Italië. Nu in onze dagen bijna geheel Europa indogermaansch spreekt, en het Engelsch inderdaad een wereldtaal geworden is, schijnt de ons toegankelijke werkelijkheid eer aan uniformiseering dan aan differentieering onderhevig. Echter kunnen noch toenadering, noch verwijdering als beheerschende wet der ontwikkeling gelden. Het smalle stuk historisch gegeven waarover wij beschikken, toont beide tendenzen naast en door elkaar werkzaam en van wat voorwaarts en achterwaarts ligt weten we niets. Hoe gevaarlijk is het dan ook bijv. met }espersen voor progress" als grondwet van ontwikkeling positie te nemen 8). Wij bevinden ons met deze overwegingen nog verre van de sfeer der waarachtige en volle realiteit. Door de eenzijdige beschouwing der historische wisselvalligheden en der afhankelijkheid waarin de taal verkeert ten opzichte van het cuItuurleven · komt menig waardevol en oorspronkelijk aspect in het gedrang. Het bewuste leven wordt uit die sfeer van beschouwingen niet gevoed. Het wordt gedragen door de concrete aanhankelijkheid aan het eigene, die het begin van onze overdenking vormde en terwijl we de aspecten van het grillige en onberekenbare verder terzijde laten, vatten we nu de eigenaardigheid van het oude onder 't oog. Het oude is met het eigene verwant. Zoowel onder het aspect der logisch-gereduceerde verandering als onder dat van den grilligen gang der historie alsook onder dat van het fragmentarisch karakter der menschelijke ervaring blijven we van zijn uitnemende kenwaarde overtuigd. Het oude treedt in het veld der talen op in verschillende gestalten. We behoeven er niet voor naar het verledene terug te gaan. Zoo komen de woorden uit de kindertaal ons niet oud voor, hoewel ze verleden zijn. Daarentegen is menig woord der volwassenen reeds oud bij eerste gebruik, terwijl de kindertaal, het in tijdsorde vroeger liggende, juist het nieuwe, ongehoorde oplevert. Dit hangt samen met de rol van tijd en tijdsbewustzijn in de taal. De 11

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 30 mei 1924

Inaugurele redes | 44 Pagina's

Algemeene taalwetenschap en subjectiviteit - pagina 29

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 30 mei 1924

Inaugurele redes | 44 Pagina's