De beteekenis der wetsidee voor rechtswetenschap en rechtsphilosophie - pagina 36

35 die des Duivels stellen moet. Als het rechtssubject, als toerekeningspunt ?(cXT' €~0'X;rJII moet de staat, als inbegrip der rechtsorde, gelden. Andere rechtssubjecten als personificaties van onderdeelen der rechtsorde en toerekeningspunten van menschelijke handelingen, zijn slechts onder die voorwaarde te construeeren, dat andere menschelijke handelingen qua "Zwangshandlungen" als "gesollt" en daarom als toerekenbaar worden beschouwd. Dit is slechts mogelijk met behulp van de hypothese eener norm, die een dwangvermijdende (rechtmatige) gedraging eischt. Deze hypothese levert, op de dwingende staatsorde aangewend, het systeem der secundaire rechtsnormen (!) en de groepeering dezer normen vanuit het oogpunt van het individueele economische en andersoortig belang(!) de substraten voor al die personificaties, die andere rechtssubjecten dan den staat scheppen. Het rechtssubject als personificatie van een complex van secundaire rechtsn ormen en als zoodanig het toerekeningspunt voor dwangvermijdende (rechtmatige) gedrag ingen, kan niet tegelijk als subject van het onrecht, d. i. van een gedraging, die een voorwaarde voor de uitoefening van den rechtsdwang is, gelden 34). Maar deze "oplossing", deze dualistische schijnconstructie moest juist Kelsen's continuïteitspostulaat vernietigen, zijn "reine Rechtslehre" in het hart treffen. In zijn derde hoofdwerk Der soziologische und der juristische Staatsbegriff (1922) is de dualistische cons:ructie dan ook weder prijsgegeven. Het onrecht is thans een bloote voorwaarde, oor d~anguitoefening geworden en daarmede in het rechtssysteem opgenomen, "als recht beg repen". Wel stelt Kei sen ook hier het rechtssubject tegenover het onrechtssubject, maar waar het onrecht als "Bedingung" van den "Staatsakt" in het rechtsf.ysteem ingang heeft gevonden, "dringt dieser Dualismus schlieszlich auch zu einer letzten Vereinheitlichung" 35) . Dit is ook het standpunt, dat Kelsel in zijn jongste hoofdwerk Allgemeine Staatslehre {l925) in leemt. Hier v.ordt de secundé'ire rechtsnorm als een "hulphypothese" ingevoerd, waarbij da ~ gene, wat oorspronkelijk slechts éin Rechtssé'h is, nu ?Is de verbinding van meerdere Rechtssätze verschijnt. B.v. wanneer iemand een contract sluit, behoort hij zich overeenkomstig de JlorJ11 van dit contract te gedragen; doet hij dit echter niet, dan behoort tegE.n hem - op verzoek der tegenpartij executie te worden geoefend. Alleen wegens dit specifieke rechtsgevolg, is de norm, die de overeengekomen gedraging vordert, een rechtsnorm, een relatief zelfstandige, secundaire rechtsnorm. Een een gedraging is slechts in zooverre inhoud van een rechtsplicht, als haar contradictoir tegendeel "unter Zwangsanktion steht, das heiszt: Bedingung eines Zwangsaktes ist" 36). Is hiermede de antinomie verdwenen? In geenen deele. Want nauw is het onrecht als "recht begrepen", of de rechtmatigheid en de rechtsplicht worden als reclztsinhoudsbegrippen problematiek. Het beteekent een &fTTêpOll 7rponpOll wanneer Kelsen den rechtsplicht door het onrechtsgevolg

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen