1911-1912 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 36

28

In verband hiermede laat zich dan ook verklaren, dat sommigen de verschillen in de gewaarwording beschouwen niet als van kwantitatieven maar als van kwalitatieven aard. Indien dus ten gevolge van een uitwendigen prikkel eene bepaalde gewaarwording ontstaat en deze gewaarwording verandert door het sterker of zwakker maken van den prikkel, dan zou men niet te doen hebben met eene gewaarwording, die in kwantiteit maar met eene, die in kwaliteit verschilt van de eerste. Met deze beschouwing laat zich de wet van WEBER natuurlijk moeilijk in overeenstemming brengen. De prikkel blijft dan wel van denzelfden aard en gemakkelijk is het te bepalen in hoeverre hij versterkt of verzwakt werd; indien echter de gewaarwording eene andere kwaliteit krijgt, dan kan men moeilijk of liever gezegd onmogelijk bepalen, wat de onderlinge verhouding is geworden. Niet ten onrechte wordt er echter op gewezen, dat deze opvatting niet geheel in overeenstemming is met onze ervaring, want ons bewustzijn kent wel degelijk eene zekere grootte aan de gewaarwordingen toe. Dit is echter in den regel meer schijn dan wezen, omdat men altijd geneigd is de gewaarwording te beschouwen in verband met den prikkel, waardoor zij werd opgewekt. Het zou b.v. onmogelijk zijn uit de gewaarwording alleen te beoordeelen, hoevele malen het geluid van een kanonschot sterker is dan dat van een pistoolschot. Indien men eene vergelijking maakt, dan denkt men onwillekeurig aan de hoeveelheid kruit, die in het eene geval meer wordt gebruikt, aan de meerdere grootte van het eene vuurwapen en aan allerlei andere omstandigheden, die op de sterkte van het geluid invloed kunnen hebben uitgeoefend. Hierbij komt nog een ander bezwaar, dat ook niet gemakkelijk is uit den weg te ruimen en bestaat in de eenheidsmaat, welke door FECHNER voor het meten der gewaarwordingen wordt aangenomen. Deze eenheid werd gezocht in het kleinste verschil, dat juist nog tusschen twee onderscheiden prikkels bemerkbaar is. Het is de vraag of deze eenheid wel als juist mag worden beschouwd, omdat zij niet altijd even groot behoeft te zijn. Indien dit het geval is, dan zou elke nog even bemerkbare versterking van gewaarwording altijd even groot moeten zijn, ook al werd zij op geheel verschillende punten der skala van prikkels waargenomen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen