1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 56

48

worden tegen die onderstelling twee bezwaren ingebracht. In de eerste plaats wordt door hem gewezen op de eischen, die op grond van de beschouwingen van BOLZMANN gesteld moeten worden aan de beginconstellatie, waaruit de tegenwoordige wereld zich ontwikkeld zou hebben. Dat deze wel heel bijzonder geweest moet zijn, om een systeem te geven, dat zoo weinig lijkt op een chaos als de tegenwoordige wereld, is een opmerking, die den indruk geeft van wel zeer vanzelf sprekend te wezen, maar die, misschien niet ten overvloede, op de volgende wijze nader gepreciseerd kan worden. Denken wij voor een oogenblik eens, dat de begin constellatie aldus tot stand was gekomen, dat ieder atoom zijn plaats werd toegewezen door een loterij, (wij zien daarbij af van de moeielijkheden, die zouden voortkomen uit een oneindig aantal plaatsen of atomen). De loterij zou in dier voege kunnen geschieden, dat wij aan elke plaats een nummer toekenden, van al die nummers briefjes gingen maken, en die briefjes goed dooreenschudden, en nu achtereeuTOlgens op goed geluk af, uit die hoop briefjes er telkens één uit zouden nemen, en op de bijbehoorende plaats een atoom zouden zetten; op deze manier zou de loterij nog niet eens een voldoende bepaald resultaat opleveren. Immers is volgens de mechanica de toestand op een zeker oogenblik niet alleen bepaald door de plaats der deeltjes, maar ook door de snelheden. Het zou echter niet moeielijk wezen, de loterij uit te breiden, zóó, dat ook de snelheden, die men aan de atomen toekende, er in werden opgenomen, maar daar deze uitbreiding voor ons doel niet terzake doet, zullen wij hierop niet verder ingaan. Uit het gezegde blijkt genoegzaam, dat het aantal denkbare begintoestanden der wereld zóó groot is dat het slechts door een geweldig groote macht van 10 uitgedrukt zou kunnen worden. Dat onder al die enorm vele denkbare begintoestanden er slechts een betrekkelijk klein aantal zou wezen, waaruit een wereld van de samengesteldheid en de bijzonderheid der onze zou kunnen ontstaan, ligt voor de hand. De onderstelling, dat de wereld een zuiver mechanisch systeem zou zijn, wordt op die manier dus wel erg bezwaarlijk. Maar bezien we de waarde van dit argument van naderbij. Inde eerste plaats kan worden opgemerkt, zooals Prof. K. ook doet, dat • een beginconstellatie, die langs mechanischen weg tot onze wereld zou leiden, wel zeer onwaarschijnlijk maar toch mogelijk is, en

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen