1920 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 56

50 keninhouden die 't psychisch eener- en 't physisch ( = natuur-) terrein anderzijds biedt, beperkt hij 't voorwerp van onderzoek tot den vorm van 'n deel der empirische natuur-keninhouden, nl. de keninhouden der natuurwetenschap van 't organische, de biologie, en wil 't dan wel niet uitsluitend, maar toch vooral over de ruimteverhoudingen als vorm in de biologie hebben. De tijdelijke factor van de „vermogens" komt slechts ter sprake voorzoover datgene, waarop hij is gericht, zelf weer tot 't ruimtelijke vormgebied behoort. Over de quaestie, of 't organisme slechts een voorloopige vorm is, bij welker subsumeering en analyse geen logisch laatste bestaat, dan wel of ook hier de theorie der materie in de analyse tot een logisch laatste (atomen) moet komen, laat hij zich voorlüopig niet uit; ook wanneer men voor 't tweede van 't alternatief kiest, moet men scherp onderscheiden de definitie van een zuiver materieel en van een mechanisch systeem: 't eerste is een systeem van atomen die elk in ieder punt des tijds een door drie ruimte-coördinaten bepaalde stelling inneemt, 't tweede een systeem waarbij aan deze voorwaarde nog de volgende moet toegevoegd: „en in hetwelk de beweging van ieder atoom, af„gezien van z'n snelheid in ieder punt des tijds, alleen van de „ruimte-coördinaten der overige atomen afhangt." De indeeling in homogene en heterogene lichamen die zich kruist met die van typische en atypische, doet hem de organismen mèt de keninhouden der techniek tot de typisch-heterogene rekenen. De omschrijving van heterogeen als „uit onderling verschillende deelen bestaande," brengt hem er dan toe zich nader te bezinnen op 't begrip „deel." Men heeft laatste en voorloopige deelen (atomen en b.v. organen.) Als soorten van menigvuldigheid noemt hij die welke naar getal, bouwstijl en trap worden gerubriceerd, 't Organisme is als saamvatting van zèlf-weer-in-te-deelen „deelen" een menigvuldigheid van hoogen trap. In het t w e e d e h o o f d s t u k , „de organische vorm a.\sstatisch beeld," (pg. 8—14) leidt hij uit deze definitie de indeeling der biologie in cel-, weefsel-, vorm- en orgaan-leer af. 't Organisme duidt hij dan aan als „persoon." De verschillen der personen moeten nu zooveel mogelijk verklaard uit de vroegere of latere deelen. Maar behalve dit verschil treft een groote mate van overeenstemming: ontbrak die geheel, dan bestonden er wel cellen,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen