1937 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 44

36 dieren sprake is van echt gedrag U i t v o e n g staat de auteur stil bij de levensuitmgen dei protozoen wezentjes, voor welke vele dierenpsychologen meenen de mechanistische interpretatie nog te moeten h a n d h a v e n M a a r de onderzoekingen van Jennings en vele anderen na hem hebben aan het licht gebracht dat de handelingen der eencelhgen duidelijk doelgeiichtheid en spontaneiteit vertoonen en variatie onder verschillende omstandigheden Ook aan hun h a n d e lingen liggen psychische verschijnselen ten grondslag In het hoofdstuk over de methodiek der dierenpsychologie laat de auteur ons zien, welke vlucht de techniek van het onderzoek hier de laatste decenniën heeft genomen D e beste methoden voor de kennis der dierenpsyche zijn de eigen waarneming van het dierengediag en het experiment, uitgevoerd en herhaald onder bekende condities Leert men de mstmcthandehngen van het dier het beste kennen door zuiveie waarneming, de structuur van zijn , Umwelt", zijn onderscheidingsvermogen en zijn leervermogen kan men eerst op het spooi komen door middel van het methodische experiment N a nog het onderscheid tusschen reflexbeweging en echte h a n d e ling uiteengezet te hebben, beëindigt Bierens de H a a n zijn geschrift met een beschouwing over het bewustzijn der dieren Hij ziet de dierenpsyche als een stioom van bewustzijnsverschijnselen, die nu eens helderder dan weer doffer w o r d e n doorleefd en vaak door perioden van onbewustheid w o i d e n onderbroken D e stroom van her psychische leven i echter continu hetzij boven hetzij onder den drempel van het bewustzijn verloopend D e directe onkenbaarheid van den bewustzijnsgraad, w a a r m e e psychische handelingen bij de dieren worden doorvoeld en beleefd, mag geen reden zijn zulke verschijnselen bij de dieren te loochenen of te veronachtzamen ,,Das Tier IS in seinem Wesen ein erkennendes, fuhlendes iind strebendes Subjekt, und wir als Tierpsychologen haben die Aufgabe, dieses psychische Leben m semer driefachen Gestaltung kennen zu lernen Die Intensitat des Erlebtwerdens 'st dabei fur uns N e b e n s a c h e " Bierens de H a a n heeft zich m dit geschrift met kennistheoretische vraagstukken niet speciaal beziggehouden D a a r er echter geen tak der biologische wetenschap is, w a a r kennistheoretische positiekeuze meer noodzakelijk is dan in de dierenpsychologie, heeft de auteui zijn standpunt duidelijk naar voren gebracht O v e r dit kennistheoretisch standpunt mogen hier dan nog enkele opmerkingen volgen D e omschrijving van het object der dierenpsychologie als de subjectieve verschijnselen bij de dieren en van de taak dezer wetenschap als de kennis van de psychische structuur dezer verschijnselen IS m 1 de groote winst, die de nieuwere dierenpsychologie heeft behaald op de objectivistische ethologie en biologie W a n t eerst dooi zich m te leven m de dierenpsyche, door sympathisch mede te voelen en mede te lijden met de dieren; door met hen mee te leven m hun

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen