1938 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 46

38 geniteit van het heelal etc., waaruit dan allerlei grootheden worden afgeleid langs mathematische weg, zelfs het totale aantal electronen en protonen, m het heelal aanwezig, w o r d t beiekend Zelf schrijft E d d i n g t o n o a ,,There is nothing m the whole system of laws of physies that cannot be deduced unambiguously from epistemological considerations An intelligence, unacquainted with our universe, but acquainted with the system of thought by which the human mmd interprets to itself the content of its sensory experience, should be able to attain all the knowledge of physics that we have attained by experiment" D e Mechanica van N e w t o n kon met vaststellen het aantal planeten m het zonnestelsel of de distributie van de massa's m het heelal; doch zijn theorie kon, n a d a t deze grootheden door meting gevonden waren, hun onderlinge attractie berekenen (waarbij dan de uitkomsten weer aan de waarneming moesten getoetst w o r d e n ) De Relativiteits-Mechanica, zegt Dingle, heeft dezelfde begrenzing van h a a r macht — een opmerking, die aan vele physici misschien vreemd m de oren klinkt, zo volmaakt w o r d t de betekenis der theorie tegenwoordig vaak misverstaan W a t Eddington betreft, is gelukkig de practijk veelszms m stiij-d met de boven aangehaalde uitspraak Hij is te groot om de slaaf van waandenkbeelden te wezen en zijn generalisaties zijn ongeslaagde pogingen ,,to utter what he finds inexpressible" Het gaat, dit worde wel begrepen, bij het hier besprokene met daarover, of voorstellingsvermogen en verbeeldingskracht betekenis hebben voor de natuurstudie, deze hebben zeker hun w a a r d e H e t IS zelfs fataal voor de wetenschap, als alle ideeën verstikt zouden worden, die met onmiddellijk blijken, van blijvende w a a r d e te zullen zijn M a a r het bedenkelijke is, dat de grondslag der n a t u u r w e t e n schap wordt gebaseerd op ,,invention" m plaats van op , observation" N e w t o n laakte ook met de verbeeldingskracht, maar hij verkoos liever schelpen aan het strand te verzamelen dan zich m de oceaan te storten, of met de woorden van D m g l e ,,Newton did not lack imagination but he chose to examine pebbles rather than follow the G a d a i e n e swme even when the ocean before him was truth Milne a n d Dirac, on the other h a n d plunge headlong into an ocean of ,,principles" of their own making and either ignore the pebbles or regard them as encumbrances" In plaats van natuurkundige principes af te leidert uit waarnemingen, ontstaat een pseudo-wetenschap zonder r u g g ^ r a a t , w a a r v a n de ongerijmdheid wordt verborgen achter een rookgordijn van wiskundige formules De werkelijke rol, die de fantasie m de wetenschap behoort te spelen kan b v gezien worden m de ontdekking van het argon door Lord Rayleigh, een heel ander proces dan de ,,ontdekkingen" van Dirac over de vor-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen