1939 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 87

83

Maar eindelijk heeft hij aan den aandrang van Halley gevolg ge­ geven en althans een uittreksel van zijn reeds gevonden resultaten, een deel van boek I en II van de latere Principia, onder den titel ,,de motu” gereed gemaakt en in Februari 1685 aan de R. S. aangebo­ den 57), echter niet ter publicatie in de Phil. Trans., maar alleen ter registratie in de boeken der R. S., met het oog op eventueele prioriteitsaanspraken, een voorzorg, welke later niet overbodig is gebleken. Inmiddels had Newton met volle kracht de verdere uitwerking van zijn theorie ter hand te nemen en hij smaakte na tal van vergeefsche pogingen in 1685 het genoegen er in te mogen slagen de vroeger behandelde stelling van den bol te bewijzen, waarmede zijn voorloopige onderzoekingen waren afgerond tot een exacte algemeene gravitatietheorie. Eerst nu voelde hij zich gerechtigd het gravitatiebeginsel in den ons bekenden algemeenen omvang volledig uit te spreken. Nog bleef er ontzaglijk veel te doen, want met dit algemeene gra­ vitatiebeginsel zag hij zich gesteld voor een geweldige hoeveelheid nieuwe problemen. Ik behoef hier slechts te noemen de storings­ theorie, speciaal van de maanbaan, de vorm der planeten, de preces­ sie der aequinoctieën en talrijke andere. Newton vond nog gelegen­ heid om hiervan de voornaamste beginselen op magistrale wijze te behandelen en kon reeds op 28 April 1686 Liber I der Principia aan de R. S. aanbieden Aan Halley werd opdracht gegeven om op den verderen druk toe te zien. Na het verschijnen van dit eerste gedeelte had Hooke weer den euvelen moed om de prioriteit van de ontdekking der gravitatiewet aan Newton te betwisten. Hij erkende, dat de afleiding der baankrommen werkelijk Newton’s eigendom was, maar hij beweerde, dat Newton de kwadratenwet aan hem (Hooke) had ontleend. Newton merkt in antwoord hierop aan, dat, indien Hooke die wet inderdaad in 1679 had gekend, dit 6 jaar zou zijn geweest na het tijdstip waarop elke wiskundige het hem had kunnen formuleeren, omdat Huygens reeds in 1673 de wetten voor de centrifugale kracht had gegeven. In 1687 is het geweldige werk, een monument voor alle tijden, voltooid 58). Bij deze gelegenheid teekent Halley (?) in de Phil. transactions aan 59) : „and it may be justly said, that so many and so Valuable Philosophical Truths, as are herein discovered and put past dispute, were never yet owing to the Capacity and Industry of any one Man”. Het groote werk opent met een gedicht in hexa­ meters van Halley, dat eindigt: „Nee fas est propius mortali attingere divos". (Het is geen sterveling vergund even dicht tot de Godheid te naderen). Zoo zagen wij dus, dat er volgens de uitvoerigste navorschingen en de meest moderne onderzoekingen bij den opbouw van dit ge­ weldige werk 3 stadia nauwkeurig te onderscheiden zijn. n.1. : 1666: De aanvang van de bestudeering van het probleem. Eerste ideeën van de gravitatieleer. Afleiding van de kwadratenwet, eerst

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen