1941 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 45

35 spel immers helpe is in 't oudere N e d e r d een gewone aanduiding voor Marruhmm vuig Bovendien m 't Gothaer Mitfelniederd Arznetbuch (Dudesche Arstedie, Kap 58) lezen we E n e ander salue ( = zalf) make nlsus nym wylden lowestok ( = Levisticum o f f ) , schorf wortelen (Scabiosa arv ) vnde de myddelsten horken {= bast) van deme elhorne ( = Sambucys nigra) schelwort ( ^ Chelidpnium mai ) poppelenblade ( = M a l v a silv ) gronen roggen (Secale cereale), crucewort ( = Euphorbia lath ), borwort (-= Agrimoma Eupatona, helpe ( = Marr. vuig ) poleyen ( = M e n t h a pu'egium), beenwellen (Symphytum off ) u s w " Hier wordt dus duidelijk onderscheid gemaakt tussen borwort en helpe, en dit geschiedt nog eens m Kap 132 Is eyn mynsche tobraken (— gebroken, herniosus), de sede ( = die koke) borwort vnde hulpe myt bere ( = bier) u s w '' -) In de oudheid droeg de plant m t Grieks de naam Eupatorion ') die o d door Plinius *) m verband gebracht is met Eupator (Mtthridates VI), den beroemden koning van P o n t u s Dioscorides geeft echter ook de namen Hepatorion en Hepatitis, die klaaiblijkelijk m verband gebracht moeten worden met 't Griekse hepar ( = lever) N u zijn er ten dezen twee mogelijkheden de naam Hepatorion (— leverkruid) kan de oorspronkelijke zijn, die wijst op 't gebruik der plant tegen leverlijden en die dan later vervormd is tot Eupatorion, t kan echter ook zijn, dat de benaming Eupatorion (naar Eupator) primair is en dat door volksetymologie hieruit Hepatorion ontstaan is, uit deze laatste term zou dan afgeleid zijn, dat de plant een middel was tegen leverziekten T e g e n de eerste veronderstelling is met recht aangevoerd dat m de Griekse oudheid geen enkele aanwijzing te vinden is dat de plant als medicament tegen leverkwalen is a a n g e w e n d T o c h dienen w e hierbij m t oog te houden dat dit alleen geldt ten opzichte van de officiële medisch-phaimaceutische wetenschap in de oudheid vertegenwooidigd door een schrijver als Dioscorides, niet onmogelijk echtei IS 't dat de plant door wetenschappelijke medici niet gebruikt vverd maar m andere kringen wel 't Z a l v/el onmogelijk blijven, m dezen tot een stellige conclusie te komen Een der eersten die m de vroege middeleeuwen onze plant noemen als middel tegen verstopping van de lever is Paulos van Aegina '') In de middeleeuwen w o i d t de Agrirnonie overigens nog weinig a a n bevolen tegen leverziekten bij de schrijvers der 16de-eeuwse kruidboeken des te meer De enige mij bekende Nederlandse volksnaam van de Agnmonia •') die op haar medicinale kracht wijst is Leverkruid of Edel Leverkruid ") In 't Engels vinden we Liverwort, m 't Duits Leberkletten '^) (bij Tabemaemontanus) Lieverklat (Zevenb), Leberkraut Liawerkrejt (Zevenb ) Geen nadere verklaring behoeven de Duitse benamingen Longe-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen