1946 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 124

116 mometer (thermograaf) en dito barometer (barograaf). Metditnieu' we hulpmiddel, waarmee men gemakkelijker grootere hoogten kan bereiken, werd reeds in 1902 zoowel door T e i s s e r e n c d e B o r t als door A s s m a n n de stratosfeer ontdekt, waar de temperatuur niet meer verder daalt met toenemende hoogte (of althans weinig; soms ook gaat de temperatuur daar weer iets omhoog). De naam ,.stratosfeer" is afkomstig van T e i s s e r e n c d e B o r t en beteekent zooveel als ,.stabiel gelaagde sfeer". Het decider atmosfeer, dat er beneden ligt, waar dus, zooals gezegd, de temperatuur gemiddeld afneemi bij toenemende hoogte, en waar de voortdurende wisselingen van weer en wind en wolken vooral hun zetel hebben, wordt (eveneens in navolging van hem) troposfeer genoemd (,,sfeer der omwendingen", of ,,veranderingen"). De hoogte, waartoe de troposfeer zich uitstrekt, varieert van 6 km tot 18 km. Haar bovenbegrenzing wordt de tropopause genoemd. Deze ligt in den regel het laagst boven de polen, het hoogst boven den evenaar. Nu is het duidelijk, dat, hoe hooger de tropooause ligt (waar de temperatuurdaling ophoudt), dus hoe verder de temperatuurdaling bij toenemende hoogte doorgaat, hoe lager de temperatuur aan de onderzijde van de stratosfeer zal zijn. Vandaar, dat de laagste temperatuur in de atmosfeer is waargenomen nabij den evenaar : — 92 C , gemeten op 17 kilometer hoogte boven Batavia, op 5 November 1913. Overeenkomstig onze in het begin gemaakte afspraak zullen de problemen der troposfeer hier in hoofdzaak buiten beschouwing blijven en daarmee ook de gansche uitgebreide stof, die meer direct betrekking heeft op klimaat en weersgesteldheid, In de laatste tijd duidt men de gebieden der atmosfeer, die boven een kilometer of 50 liggen nog met een speciale naam aan : de fonos/eer. Zulks in verband met de aanwezigheid van lagen, waarbinnen de atmosfeer in sterk geïoniseerde toestand verkeert. Deze lagen spelen een belangrijke rol bij het radioverkeer ovör lange afstand. Verder beïnvloeden zij het aardmagnetische veld. Ook heeft in de ionosfeer het poollicht (noorderlicht) zijn zetel. 2. Wij knoopen nu eerst weer even aan bij de boven geschetste ontwikkeling van de exploratie van de dampkring in verticale richting. W a t het onderzoek per bemande ballon betreft zij alleen nog vermeld, dat nadat Piccard in 1931 en 1932 in een gesloten gondel tot omstreeks 16 km hoogte steeg, Russische meteorologen in September 1933 (met de ,,SSSR") een hoogte van 19 km hebben bereikt en Amerikanen in November 1935 (met de ,,Explorer II") tot 22 km zijn opgestegen, daarbij belangrijke waarnemingen verrichtende betreffende temperatuurverloop, stralingscondities, luchtsamenstellina

e.d.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen