De ethiek in de gereformeerde theologie - pagina 16

u te wijzen, die reeds in deze elementen aanwezig, zoowel het ontstaan als de verdere ontwikkeling der Gereformeerde ethiek bepalen. " Voor zoover deze tegenstellingen de ethiek raken, hebben wij ze in verband te brengen eerst met de twee vragen: wat zedelijk goed is? en hoe het zedelijk

goede in den mensch ontstaat? en dan met de vraag

naar de toepassing van het zedelijke beginsel op het handelen in de verschillende verhoudingen van het leven, waardoor dan de eene norm tot zooveel afzonderlijke normen wordt. Bedoelde tegenstellingen zelf laten zich tot drie groepen brengen.

De

eerste vormt die welke het verschil uitmaakt tusschen Roomschen en Protestanten saam aan de eene zijde en de sekten, waartoe ik het Anabaptisme en zijn verwante stroomingen, met de Socinianen reken, aan de andere zijde.

De tweede vormt die welke het verschil raakt tusschen Roomschen

en Protestanten onderling, en eindelijk bevat de derde groep het verschil tusschen Lutherschen en Gereformeerden. •-^Bezien wij deze tegen.stellingen nu eerst in verband met de vraag: w a t is z e d e l i j k g o e d ?

Met uitzondering wellicht van de Libertijnen

of ,,Spirituels" tegen wie CALVIJN schreef ^), en wier pantheïstisch-antinomisme alle normen verwerpt en op een ontkenning der moraal uitloopt, is voor al wat in de hervormingseeuw den Christennaam wil dragen zedelijk goed wat overeenkomt met_dÊn_wil.iaU-Gjad, en de zedelijkheid dus Theonoom. Wordt deze wil van God eenparig voor kenbaar gehouden omdat hij geopenbaard is in het Woord van God, het verschil openbaart zich in wat men onder dat Godswoord verstaat. Bij de Anabaptisten is ook de Schrift, zoowel Oud als Nieuw Testament, Gods Woord, en vindt men een staan blijven bij de letter dat vrij bedenkelijke gevolgen heeft; doch boven, ja straks tegen dat geschreven Woord staat het „innerlijk jvoord", dat de wedergeborene door openbaringen en gezichten ontvangt, en zoowel vóór als na de tragoedie van Munster acht het Anabaptisme dan ook goed wat dat innerlijk woord voorschrijft. Bij de Socinianen is van de Schrift alleen het Nieuwe Testament Gods Woord, terwijl zij aan het Oude Testament, als wel „nuttig" maar niet „noodzakelijk", slechts historische waarde toekennen. Dat Nieuwe Testament

1) Conti-e lil Secte pliantastique et i'urieuse des Libertins (jui se nommcnt Spiritucls, par J. CALVIN, 1545. Vg-I. Institutie rel. clir., III. 3, 14.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen