Symptoom of symbool - pagina 14

12

SYMPTOOM

OF SYMBOOL

preciatie van het symbool komt duidelijk aan het licht, wanneer men bedenkt, dat de logische, de niet-romantische attitude in een symboolsamenhang, zooals in een droomgebeuren, zal wijzen op het afgerukt zijn, het losgeraakt zijn van de werkelijke doelvoorstelling, waardoor het geheel geen grof-physische gevolgen heeft. Een handeling is dan in dien zin niet meer effectvol en dus „nog maar" een symbolische vorm. Maar in een romantische attitude kan dit symbool, losgemaakt van het alledaagsche doelverband, drager zijn van een hoogere menschelijke functie: het heeft „nu pas recht" zijn symboolkarakter gekregen. Het is deze symbolische denkorde, die nu eens in den logischen dan weer in den meer romantischen vorm telkens weer in de psychologische werkzaamheid van de psychoanalyse doorbreekt. Freud vergeet nooit, dat elke droom absurd zou zijn, als zijn beteekenis uitgeput was in zijn onmiddellijke functie en verschijningsvorm. In droom en neurose hebben we niet alleen een signaal, een representant van een inhoud, maar de droomsymbolen en de neurotische symbolen, waarmee de Psychoanalyse te doen heeft, zijn, evenals de symbolen in de mythologie, meer dan afgesproken teekens. Zij beduiden iets; zij willen iets onthullen, dat verborgen is. Zij beelden uit, maar niet in dien zin, dat zij een copie of afbeelding zijn, van hetgeen wordt uitgebeeld. Want symbool is juist dat, wat geen afbeelding is, maar in een zinnebeeld de werkelijkheid onthult. In deze formuleering ligt voor den psychiater het vraagstuk van het symbool besloten. Allereerst: Wat is formeel de verhouding van het substraat der symboliek tot het symbool; en vervolgens: Welke is de werkelijkheid, die in de symptomen als symbolen van het ziekzijn wordt uitgedrukt. Velen zien in het symbool de uitdrukking van het vermogen van den menschelijken geest. Wij scheppen de symbolen, wij geven in droom en neurose, in woord en fantasie, evenzeer als in kunst en wetenschap, de werkelijkheid gestalte en vorm door de symboolfunctie van den menschelijken geest. Freud, Scheler, Von Weiszücker, e. a. wijzen met nadruk op de verantwoorde-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen