Existentieele Exegese? - pagina 11

neer de engelen eens lachen willen, lezen ze een kommentaar i*)! Het was een schreeuw om de waarheid en de geldigheid van het Woord Gods, die tot verandering leidde en die roepen deed ook om existentieele exegese. Zoo ging het niet langer. Men raakte den Bijbel bij alle Bijbelonderzoek meer en meer kwijt, hij was de moeite van het onderzoek niet langer waard. Ik zeide zoo juist ooifc om existentieele exegese. Want dat hierom gevraagd werd, was niet het eenige, zelfs niet het voornaamste protest tegen de louter historische methode. Men ging in de eerste plaats pleiten voor theologische of pneumatische uitlegging, waarmee men bedoelde, dat na alle grammatisch, historisch, psychologisch onderzoek der Schrift, behoefte bestond aan de ontwikkeling van haar theologischen inhoud en men zocht naar de middelen, waarmede dat zou kunnen gebeuren. Doch hierover handel ik heden niet. Ik bepaal me tot de existentieele exegese, die men aan den eenen kant kan zien als een kind of althans als een bloedverwant van de pneumatische exegese, maar die toch aan den anderen kant zoo duidelijk eigen kenmerken draagt, dat ze afzonderlijk kan worden besproken 15). Men houde slechts in het oog, dat men in deze existentieele exegese te doen heeft met één der protesten, naast of met enkele andere, misschien wel het felste en meest principieele. Want de existentieele exegese, het blijkt immers uit de voorloopige kenschetsing, waaraan ik U nog even mag herinneren, slaat, bij alle erkenning van de waarde der historische methode en bij het gebruik maken daarvan, toch radicaal andere wegen in. De existentieele exegese is alleen te verstaan als protest tegen de historisch-psychologische. Daarom was het noodzakelijk over de historisch-psychologische methode wat breeder te handelen. Wat zijn nu de bezwaren, die tot een radicalen ommekeer hebben geleid? Wanneer ik die vraag beantwoord, bepaal ik me tot de meening van Rudolf Bultmann, hoogleeraar te Marburg. Ik doe het om twee redenen. Vooreerst, omdat ik ook thans kort moet zijn en slechts een schema kan geven. Maar in de tweede plaats, omdat we het aan Bultmann schuldig zijn. Hij is de man, die niet alleen met veel talent en met veel warmte voor existentieele exegese heeft gepleit, maar die thans ook, gelijk ik reeds opmerkte, in de practijk heeft getoond, hoe zulk een existentieele exegese werkt. Wat anderen hebben geleverd, zinkt bij Bultmanns werk in het niet i6). Welke zijn nu Bultmanns bezwaren tegen de historisch-psychologische methode? Die vallen ten deele samen met de reeds opgesomde. Dat wil zeggen, voor een deel zijn ze van algemeenen aard en hebben ze niet bepaald tot een vragen om existentieele exegese geleid. Maar voor een deel zijn ze kenmerkend voor Bultjnann. Om dat te zien, moeten we vooral vasthouden, dat Bultmann de historische methode als zoodanig niet verwerpt, integendeel, hij acht haar de eenig mogelijke en eenig juiste, wil er mee werken en heeft er naar gewerkt i^). De historische methode evenwel beschikt over den tekst en zijn mogelijkheden, stelt er zich niet onder, maar boven, zij spreekt over het woord, niet over de zaken, die in het woord worden voorgesteld is). Bij deze methode brengt de exegeet 9

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen