De Strijd om het Souvereiniteitsbegrip in de moderne Rechts- en Staatsleer - pagina 22

i6 duele binnen individueel-historische samenhangen gericht was, in plaats van op het ontdekken van algemene wetten. Tegenover het rationalistisch geloof, dat men de staats- en rechtsorde naar een onveranderlijk natuurrechtelijk model kon construeren, dat los van het historisch verleden voor alle tijden en volkeren pasklaar zou zijn, werd alle nadruk gelegd op het organisch karakter van de historische ontwikkeling der cultuur, die in de individuele volksaard of „volksgeest" haar ware bron vindt. Zo ontstond een nieuw wetenschapsideaal, dat met verabsolutering van het historisch aspect tot een historistische visie op de werkelijkheid voerde. En deze historische denkwijze moest zich natuurlijk ook tegen de traditionele conceptie van het positieve recht als product van de souvereine wil van de wetgever keren. De d o ^ FR. CARL VON SAVIGNY gegrondveste Historische rechtsschool d ^ h e t recht tot een historisch ontwikkelingsverschijnsel proclameerde, dat organisch, aanvankelijk zonder bewuste vormgeving, uit de individuele volksgeest of volksovertuiging groeit, brak geheel met de vroegere rationalistische opvatting in zake de verhouding van wet en gewoonterecht. De staat zelf werd in haar theorie teruggedrongen naar het tweede plan. Hij werd slechts gezien als een supra-structuur boven de infra-structuur van de volksgemeenschap, als de politische organisatievorm van de laatste. Zoals iedere volksgemeenschap uit haar eigen individuele volksaard haar eigen recht voortbrengt, zo ook haar eigen individueel historische staatsvorm. Tegen de leer van het natuurrecht werd die van het organisch zich ontwikkelend volksrecht gekeerd, dat niet in de wil van de staatssouverein, maar in de historische rechtsovertuiging des volles, zijn ware geldingsgrond heeft. Het volksrecht, dat aanvankelijk als gewoonterecht in de Ubung tot openbaring komt, krijgt bij het ingewikkelder worden van de maatschappelijke verhoudingen een technisch orgaan in de juristenstand en krijgt dan zijn technische vormgeving in het juristenrecht ^^) Det wetgever heeft volgens v. SAVIGNY slechts een secundaire, ofschoon niet onbelangrijke, taak, die alleen overheersend kan worden in tijden, die voor de rechtsvorming door de vollcsovertuiging niet meer gunstig zijn, zoals de Byzantijnse tijd voor het Romeinse rijk. Een codificatie van het recht is echter volgens hem niets dan een natuurrechtelijke illusie. Als historisch verschijnsel is het recht in voortdurende ontwikkeling en kan het niet in wetboeken worden vastgelegd. Juristenpractijk en interpretatie weven om de wetsteksten aanstonds een onzichtbaar en zich steeds veranderend web, dat zich aan de controle van de wetgever onttrekt. 31) SAVIGNY Vom Beruf (1814).

unserer Zeit für Gesetzgebung

und

Rechtswissenschaft

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen