Sanhedrin èn Gabbatha : Enige noodzakelijke aanvullingen op de rechtshistorische literatuur - pagina 16

de brug van hetgeen geweest is tot hetgeen is. De overlevering is dus voor de historische wetenschappen, wat de verschijnselen in de natuur voor de natuurwetenschappen, de verschijnselen van den geest voor de geesteswetenschappen zijn en zoo heeft ook de historie van de waarheid dezer overlevering in 't algemeen, hoe weinig onmiddellijk zij ook moge zijn, uit te gaan. Zij leeft uit de zekerheid, dat het woord is een vast teeken voor het feit en dat het als zoodanig gebruikt is door wie de overlevering voortbracht"'"'); Alleen zo stelt ook de wetenschap een grens aan de onverzadigbaarheid welke de critiek van nature eigen is. Dat is de eerste noodzakelijke aanvulling op de rechtshistorische literatuur rond het proces van Jezus *^). * Uit het voorgaande vloeit voort dat de rechtshistoricus de gebeurtenissen welke de overgeleverde teksten beschrijven niet a priori critisch, maar vertrouwend tegemoet treedt. Hij zal die gegevens brengen in confrontatie met hetgeen hem omtrent de rechtstoestanden uit die tijd reeds bekend was, trachten ze daarin in te passen, mogelijk concluderen dat zij zijn kennis completeren of ook corrigeren. Of anders gezegd hij integreert het een met het ander teneinde zich een beeld te vormen van het geheel der feiten, en zal eerst tot critiek komen wanneer een afgerond geheel hem onbereikbaar blijkt en zulks niet verklaarbaar is uit gebrek aan feitenmateriaal of mogelijkheid van afwijkingen van algemener regels. Sprekend over aanvullingen mag ik voorbijgaan aan de confrontatie van de feitelijke gegevens met hetgeen in het algemeen bekend is omtrent het Romeinse strafproces, het gebied waarop Mommsen's machtig w e r k ^ ) nog onverslagen meester is, al wijst nieuwer literatuur nieuwe banen ^ ) . Het ligt verder voor de hand vergelijkingen te trekken tussen ***) J. Woltjer, Overlevering en kritiek, reet. or. V. U. 1886, in verzamelde redevoeringen en verhandelingen I, Amsterdam 1931, blz. 48. 41) Vgl. Woltjer, blz. 49. *^) Th. Mommsen, Römisches Strafrecht, Leipzig 1899. *^) Bijv. U. Brasiello, Note introduttive allo studio dei crimini romani, in Studia et Documenta Historiae et luris 12 (1946), blz. 151 e.v.; G. G. Archi, Gli studi di diritto penale romano da Ferrini a noi, in Revue internationale des droits de l'antiquité (RIDA) IV = Mélanges-De Visscher III, 1950, blz. 21 e.v. Vgl. R. Taubenschlag, The law of greco-roman Egypt in the Hght of the papyri (332 B. C. - 640 A. D.) 2e dr. Warschau 1955, blz. 429-494 en 537-558.

14

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen