Betrekkelijk of volstrekt - pagina 16

het nationaal-socialistisch strafrecht iets goeds. Het commimisme heeft ons altijd minder aangesproken. De mogelijkheid is er niettemin, dat bij confrontatie het vuur wel heel nauw aan de schenen wordt gelegd. Oud is al de vraag, waarom er enkel armen worden terechtgesteld *''), wat voor het heden kan worden toegespitst op de onbevredigdheid om het feit, dat veel meer economisch zwakken dan economisch sterken voor de rechter verschijnen. Anton Menger ^^) sprak in 1890 over een vermoeden van diefstal, dat aanstonds de in een diefstal verwikkeld geraakte behoeftige trof. Tezelfder tijd spotte Anatole France*") met de gelijkheid van de wet die armen en rijken verbood onder bruggen te slapen, te bedelen of brood te stelen. Zonder enige verontrusting vertelt in 1910 een vaderlands auteur van een tot twee maanden gevangenisstraf veroordeeld dienstmeisje dat ƒ 10.— had weggenomen van haar werkgeefster, zulks om achterstallig loon gedeeltelijk binnen te krijgen *^). Ons strafrecht is sterk in de verdediging van het bezit onder in het laatste kwart der vorige eeuw bekende verhoudingen. Ook in Nederland is poging tot mishandeling niet"^), poging tot zaakbeschadiging wel strafbaar*^), om van de romantische verbreking van trouwbeloften maar te zwijgen. Aan de ene kant is daar de onmacht om wat werkelijk gemeen is, strafrechtelijk te achterhalen. Aan de andere kant dreigt het gevaar om zich van het strafrecht te bedienen als middel tot bescherming van normaal geachte posities en tot versteviging van een aanvaarde economisch maatschappelijke orde, welke de overheid handhaaft of bevordert. Landloperij strafbaar te stellen past uitnemend in een burgerlijke staat, die hecht aan orde en regel. Zodra deze burgerlijke staat zijn werkzaamheden breder uitstrekt en welvaartsstaat wordt, een overigens niet te stuiten ontwikkeling welke Stahl reeds over de staat als Wohlfahrtsanstalt ^'') spreken deed, hebben de algemene wetboeken hun overheersende plaats verloren — het geldt ook van het strafrecht —,

**) Vermeld bij H. Hetzel, Die Todesstrafe in ihrer kulturgeschichtlichen Entwicklung, Berlin 1870, 229. *s) Anton Menger, Das bürgerliche Recht und die besitzlosen Volksklassen, Tubingen 1890, 27; ook in de periode tussen de beide wereldoorlogen duikt dezelfde klacht op; vergelijk Tijdschrift voor Strafrecht XLIII, Leiden 1933, 8. ^*) Anatole France, Le lys rouge. Paris 1894. *') C. M. Dekker, Schetsen uit de strafgevangenis, 's-Gravenhage 1910, 76. 4S) Artikel 300 Wetboek van Strafrecht, laatste lid. ^®) G. Bohne, MenschenvsKirde und Strafrecht. Kölner Universitatsreden 7, Krefeld 1949, 26, legt de vinger bij dit euvel in Duitsland en vervolgt: „1st es nicht beschamend Ehre oder Pietatsempfinden strafrechtlich geringer zu achten als einen Vermogensteil...". ^°) Het is een conclusie, getrokken door H. Rehm, Allgemeine Staatslehre, Freiburg i. B. 1899, 258.

14

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen